ساره صراف: خانه علما چراغ راه آیندگان است
ساره صراف، نویسنده و نوه محقق احمد سوسه، موفق شده است میراث فرهنگی پدربزرگش را حفظ کرده و خانه او، «خانه فرهنگ سوسه» را بازسازی کند تا به مرکزی برای فرهنگ و علم تبدیل شود.
رجاء حمید رشید
عراق - ساره صراف، نویسنده و شخصیت رسانه‌ای، تأکید کرده است که خانه‌های علما چراغ راه نسل‌های آینده‌اند و این خانه‌ها تنها متعلق به صاحبانشان نیستند، بلکه زیارتگاه‌هایی هستند برای عراقی‌ها که از آن‌ها اندیشه، تاریخ و دستاوردهای نیاکان خود را به دست می‌آورند.
او زمان و تلاش خود را صرف رسیدن به رویایش کرده است و با پیروی از مادرش، دکتر عالی احمد سوسه، یاد و خاطره پدربزرگش، محقق و مورخ عراقی احمد سوسه، را با بازسازی خانه‌اش به عنوان بستری برای فرهنگ و ادب زنده نگه داشته است. «خانه فرهنگ سوسه» در پایتخت بغداد، نشان‌دهنده پیوند عمیق او با میراث فرهنگی و تاریخی عراق است. او با بازگشایی این خانه و برگزاری شورای هفتگی، ذهن نسل‌ها را غنا می‌بخشد و تاریخ را با دقت دوباره بازسازی می‌کند. آژانس ما در این خصوص گفت‌وگویی با ساره صراف، نویسنده، چهره رسانه‌ای و نوه مورخ احمد سوسه، انجام داده است.
هدف شما از بازسازی «خانه فرهنگ سوسه» چیست؟
مهم‌ترین انگیزه من، انگیزه ملی است، زیرا خانه‌های علما چراغ راه نسل‌های آینده‌اند و متعلق به صاحبانشان نیستند. بلکه این خانه‌ها چراغ‌هایی برای عراقی‌ها هستند که از آن‌ها اندیشه، تاریخ و دستاوردهای نیاکان خود را که تخصص‌های خود را در اختیار کشور قرار داده‌اند، به دست می‌آورند. انگیزه دیگر ارتباط عمیقی است که من با این خانه دارم، زیرا سه دهه از زندگی‌ام را در آن گذرانده‌ام. این خانه از زمان ساخت آن در سال ۱۹۳۸ تا زمان شهادت مادرم، دکتر عالی احمد سوسه، در ۱۹ اوت ۲۰۰۳، میزبان بسیاری از چهره‌های برجسته رسانه‌ای عراق بود.
کتابخانه این خانه به عنوان مرجعی برای پژوهشگران خواهد بود و این، اهمیت واقعی آن را نشان می‌دهد. به نظر من، این همان چیزی است که نام نویسنده آن را جاودانه خواهد کرد، زیرا او بیشتر عمر خود را صرف جمع‌آوری منابع و کتاب‌هایی کرد که بیش از ۵۰ اثر علمی، شامل کتاب، تحقیق، مقاله و اطلس را بر پایه آن‌ها بنا نهاده است.
امروزه در عراق شاهد یک فضای فرهنگی امیدوارکننده هستیم و این همان چیزی است که من را پس از دو دهه مهاجرت به بازگشت ترغیب کرد. من تصمیم گرفتم به وطن بازگردم و پروژه خانه پدربزرگم را آغاز کنم تا آن را به موزه‌ای از آثار او و یک مرکز فرهنگی جامع تبدیل کنم. خوشبختانه با حمایت گسترده اخلاقی از سوی مردم مواجه شدم. چالش‌ها وجود دارند و روزمره هستند، اما من معتقدم که اهداف بزرگ ارزش تلاش و فداکاری را دارند.
اهمیت حفظ میراث فرهنگی را چگونه می‌بینید؟
پس از ده‌ها سال که عراقی‌ها در جستجوی امنیت و ثبات بودند، اکنون نیاز مبرمی به چراغ‌های الهام‌بخش و مراکز روشنگری داریم. افتتاح مراکز فرهنگی در سراسر عراق برای تبدیل شدن به نقاطی که نسل جدید بتواند از آن‌ها بهره بگیرد و آن‌ها را رشد دهد، ضروری است. من معتقدم که بازگرداندن حیات به خانه‌های علما و متخصصان عراقی، به تقویت حس هویت و تعلق کمک می‌کند و باعث می‌شود که عراقی‌ها به خود، میراث فرهنگی‌شان و مطالعه تاریخ و تفکرات علما اعتماد کنند. این امر همچنین به تقویت تعامل و درک بین نسل‌های مختلف کمک می‌کند و ارزش‌های وحدت و همکاری را ایجاد می‌کند که می‌تواند به عنوان پایه‌ای محکم برای پیشرفت مثبت جامعه عمل کند.
آیا پروژه‌های دیگری برای حمایت از فرهنگ عراق در نظر دارید؟
بله، با آغاز پروژه «خانه فرهنگ» که موزه آثار محقق دکتر احمد سوسه و یک مرکز فرهنگی و اجتماعی است، این نخستین هدف من است. امیدوارم که این خانه به محلی برای مطالعه تحقیقات و مقالات مرتبط با آبیاری، تمدن و تاریخ تبدیل شود. همچنین برنامه‌ریزی برای برگزاری کنفرانس‌ها و سمینارهای علمی در سطح محلی و جهانی دارم که ایده‌ها و پروژه‌های زیادی را مطرح خواهد کرد.
برجسته‌ترین کتاب‌هایی که امیدوارید بازدیدکنندگان در کتابخانه ببینند، کدام‌اند؟
بازدیدکنندگان «موسسه سوسه» می‌توانند به تاریخ سفر کنند؛ از شهر حله، زادگاه سوسه و شهر عزیز من، عبور کرده و به همه شهرهای عراق بروند. آن‌ها در این مسیر عظمت تمدن‌های مربوط به آبیاری، نقشه‌برداری و تمدن‌های کهن را خواهند دید. همچنین می‌توانند تصاویر و اسنادی را مشاهده کنند که داستان بین‌النهرین و تمدن آن را روایت می‌کنند.
وقتی پدربزرگم فوت کرد، من هفت ساله بودم، اما زمانی که مادرم وظیفه حفظ میراث او را بر عهده گرفت و خانه را بازگشایی کرد تا شورای هفتگی بر انتشار کتاب‌هایی که او فرصت چاپ آن‌ها را نیافته بود، کار کند، من بیشتر با او آشنا شدم.
چه توصیه‌ای به کسانی که می‌خواهند میراث فرهنگی را حفظ کنند دارید؟
حفظ دستاوردهای بزرگ و افتخارآمیز نیاکانمان، اولاً به نفع ملت است. جاودانه‌سازی آثار تاریخی و تبدیل آن‌ها به چراغی برای نسل‌های آینده، هدف نهایی است. امیدوارم هرگز شاهد تخریب خانه هیچ دانشمندی به بهانه وراثت یا ساختن بنایی جدید نباشیم، زیرا این خانه‌ها متعلق به عراقی‌ها هستند و عراق حق دارد از این چراغ‌های الهام‌بخش بهره‌مند شود. بیایید تاریخ آن‌ها را حفظ کنیم و از آن‌ها به عنوان الگو برای آیندگان یاد کنیم.