محیط‌زیست و تأثیر آن بر سلامت روانی و اجتماعی در لبنان

لبنان در حال تجربه‌ی تغییرات سریع اقلیمی است که تأثیرات منفی بر سلامت روانی و اجتماعی می‌گذارد. در غیاب سامانه‌های مؤثر برای حفاظت از طبیعت، فراخوان‌ها برای اجرای قوانین محیط‌زیستی، تقویت آموزش و توجه به امنیت آب، غذا و سلامت رو به افزایش است.

امل محمد

بیروت - محیط‌زیست همواره با سلامت انسان و کیفیت زندگی او مرتبط بوده است. محیط‌زیست تنها یک قاب طبیعی که در آن زندگی می‌کنیم نیست، بلکه عنصری اساسی است که بر تعادل روانی و اجتماعی ما تأثیر می‌گذارد.

در لبنان، که زمانی با عنوان «لبنان سبز» شناخته می‌شد، با افزایش میزان آلودگی، کاهش فضاهای سبز و آلودگی منابع آب، چالش‌های محیط‌زیستی تهدیدی جدی برای این تعادل محسوب می‌شوند. بحران‌های محیط‌زیستی با بحران‌های اقتصادی و سیاسی تداخل پیدا کرده‌اند، و این موضوع تأثیر آن‌ها بر افراد را دوچندان می‌کند.

صفیه ظاظا، مدیر انجمن «جمعية الدرع والبيئة»، با تاکید بر اینکه آلودگی محیط‌زیست یکی از خطرناک‌ترین عوامل تأثیرگذار بر روان زنان و همچنین کودکان و همه شهروندان است، گفت: «ضروری است که سامانه‌های مؤثر برای حفاظت از محیط‌زیست ایجاد کنیم، که با نظارت بر کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، مزارع و حتی بیمارستان‌ها آغاز می‌شود.»

صفیه ظاظا همچنین با اشاره به اینکه آموزش باید از خانه و مدرسه آغاز شود، گفت: «باید به فرزندانمان احترام به طبیعت را بیاموزیم. احترام به محیط‌زیست، احترام به خود است و همان چیزی است که سلامت روانی و جسمی ما را حفظ می‌کند.»

وی در مورد تجربه‌ی خود در دفاع از طبیعت، گفت: «شش ماه پیش، وقتی به دانشگاه اليسوعية در بیروت می‌رفتم، شاهد تلاش برای قطع یک درخت قدیمی بودم. بلافاصله وارد عمل شدم و از حاضران خواستم مانع قطع آن شوند، زیرا این درخت هوای شهری را که از آلودگی رنج می‌برد پاک می‌کند. کسی که از محیط‌زیست حفاظت می‌کند، باید درخت بکارد، نه اینکه آن را قطع کند.»

 

بیروت… از سبز تا سیمان

صفیه ظاظا با اشاره به اینکه لبنان زمانی با عنوان «لبنان سبز» شناخته می‌شد، اما امروز جنگل‌های بیروت، که به عنوان ریه‌های شهر عمل می‌کنند، مورد غفلت قرار گرفته‌اند، گفت: «آلودگی ناشی از ژنراتورها و سوخت مازوت بر همه تأثیر می‌گذارد، نه فقط زنان. بنابراین، لازم است سامانه‌های دقیق مدیریت انرژی، جلوگیری از سوزاندن زباله و اجرای بازیافت به‌طور مؤثر اعمال شود.»

وی با تأکید بر اینکه آب، پایه‌ی امنیت غذایی و سلامت است، گفت: «لبنان از چشمه‌ها و رودخانه‌هایی مانند رود لیطانی برخوردار است، اما آلودگی صنعتی این منابع را تهدید می‌کند. تغذیه سالم از آب سالم برای آبیاری آغاز می‌شود، و اگر آب آلوده باشد، ما خود را در معرض بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان قرار می‌دهیم.»

 

سه رکن امنیت محیط‌زیستی

صفیه ظاظا توضیح داد: «ما به عنوان انجمن‌ها، به سه هدف مرتبط با یکدیگر باور داریم: امنیت آب، امنیت غذایی و امنیت سلامت؛ و همه‌ی این‌ها از یک نقطه شروع می‌شوند و آن امنیت آب است. برف‌های لبنان در کوه‌ها ذخیره می‌شوند، آب‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کنند و در بهار و پاییز به چشمه‌ها زندگی می‌بخشند. حفظ این منابع، یعنی حفظ چرخه طبیعی زندگی.

صفیه ظاظا در پایان در مورد نقش قانون در حفاظت از محیط‌زیست، گفت: «به عنوان وکیل و پژوهشگر حقوقی تلاش کرده‌ام نقش دادسرای محیط‌زیست را فعال کنم، و خواستار تصویب قوانینی شدم که همراه با افزایش کاشت درختان در سراسر جهان، قطع درختان و سوزاندن جنگل‌ها را جرم بدانند و آن را جنایتی علیه زندگی محسوب کنند.»