بریوان شاهو

سلیمانی - پدیده‌ی گرد و غبار یا بارش خاک یک پدیده‌ی دائمی هواشناسی در بیابان است، زمانی که گردباد یا باد شدید  سبب طوفان گرد و خاک می‌شود، به خصوص در مناطق خشک، باعث جداشدن دانە‌های ریز خاک از سطح زمین شدە، گرد هم آوردە و بە مکان‌های دیگر منتقل می‌كند.

اما آیا پدیده‌ی گرد و غبار به تنهایی یک پدیده‌ی طبیعی است؟ انسان‌ها تا چە اندازە در بە وجود آمدن این پدیده تأثیر دارند؟ تصرف رودخانه‌ها چقدر بر بیابان‌زایی، گرد و غبار و مهاجرت اقلیمی تأثیر می‌گذارد؟

در حال حاضر به دلیل جنگ‌های بی‌پایان در خاورمیانه، از بین بردن درختان در جنگل‌ها و غارت منابع آب طبیعی، زمین در معرض تخریب شدیدی قرار گرفته است، به‌ ویژه احداث چندین سد بر روی رودخانه‌ها و تصرف آب رودخانه‌ها به عنوان فشار سیاسی بر کشورهایی کە رودخانه‌ها از آن عبور می‌کنند، کە پیش‌بینی می‌شود جنگ جهانی بعدی بە خاطر آب باشد.

 

پدیده‌ی مهاجرت اقلیمی

با دلایل ذکر شده زندگی، محیط زیست و جمعیت حاکم بر زمین با خطر نابودی مواجه است. همچنین افزایش کارخانه‌ها و تصرف منابع آبی، بر زمین‌های کشاورزی تأثیر گذاشتە، باعث بیابان‌زایی و طوفان‌های گرد و غبار شدە است. همچنین در مناطقی کە سرسبزی و منابع آبی کمتری دارد و جمعیت مردم آن و ساخت و ساز در آن کم است، پدیدەی مهاجرت اقلیمی روی می‌دهد.

عراق کشوری از خاورمیانه کە با بیشترین پدیدەی گرد و خاک مواجە می‌شود. این وضعیت دلایل زیادی دارد از جمله استفاده‌‌ی قابل توجهی از تحرکات هسته‌ای، سلاح‌های سنگین و مضر وجنگ که باعث کاهش قدرت و ضخامت خاک شده است. همچنین احداث سد بر روی دجله و فرات و بستن آب رودخانه‌های عراق توسط ترکیه و ایران، ۵٠ درصد میزان آب عراق را کاهش داده است که این باعث کاهش فضای سبز در عراق شدە و سالانه ١٠٠ هزار هکتار معادل (٢۵٠کیلومتر مربع) زمین‌های کشاورزی از بین می‌رود.

وزارت کشاورزی عراق اعلام کرد: از سال ٢٠٠٣، درختان خرما در عراق به طور قابل توجهی کاهش یافته است، به عنوان مثال، ٣٠ میلیون درخت خرما به ١٠ میلیون کاهش یافته است که بخشی از آن بە دلیل باد و گرد و غبار است.

 

افزایش گرد و غبار در عراق

طوفان گرد و خاک در عراق در حال افزایش است، سهل‌انگاری و نداشتن برنامه‌ی جامع از سوی دولت عراق دلیل حل نشدن این وضعیت و در نتیجه غفلت از زندگی مردم است، چرا که راه‌حل این وضعیت، پایان دادن به جنگ‌ها و درگیری‌ها، کاهش کارخانەهای مضر، حفاظت از محیط زیست، ساخت کمربندی‌های سبز در مناطق خشک و کاشت درخت است.

وزارت بهداشت عراق روز پنجشنبه ١٢ مە، اعلام کرد؛  که ۵٠٠٠ نفر مبتلا بە آسم و  و یک مورد مرگ بر اثر گرد و غبار ثبت شده است.

اثرات گرد و غبار بر سلامت انسان:

باعث ایجاد حساسیت،  قرمزی پلک و خارش می‌شود.

گرد و غبار سبب افزایش بیماری‌های آسم و یبوست می‌شود.

 باعث خارش پوست، قرمزی و اگزما می‌شود.

باعث افزایش فشار خون، خونریزی و عفونت گوش میانی می‌شود.

 

اقدامات پیشگیری در برابر گرد و غبار:

بستن درها و پنجرەها و تمیز کردن محل گرد و غبار.

استفادە از ماسک و پوشش خود و محل اسکان.

نوشیدن مایعات به خصوص هنگام رانندگی و بیرون رفتن.

خوردن میوە و سبزیجات بە طور منظم.