کودکان اوتیسمی باید توسط والدین پذیرفته شوند!
بوكان توفیق، مدیر مرکز پپولەی کوردستان می‌گوید: آگاهی بسیار مهم است، زیرا اگر پدر و مادرها آگاه باشند، زودتر متوجه فرزندانشان می‌شوند و راه‌حل‌هایی برایشان پیدا می‌کنند.
هیرو علی
سلیمانیه- اوتیسم وضعیتی است که با رشد مغز در ارتباط است و بر شیوهٔ احساس، رفتار اجتماعی و ارتباط انسان با دیگران تأثیر می‌گذارد. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط شود. همچنین، این بیماری با الگوهای محدود و تکراریِ رفتاری همراه است که معمولاً در سه سال نخست زندگی انسان بروز می‌یابد.
«محیطی که کودک در آن زندگی می‌کند، می‌تواند عاملی برای بروز نشانه‌ها باشد»
بوکان توفیق، مدیر مرکز پپولەی کوردستان، دربارهٔ بیماری اوتیسم صحبت کرد و گفت: اختلال اوتیسم ناشی از اختلال در رشد سلول‌های عصبی مغز است. اگر بخواهیم دربارهٔ علل بروز نشانه‌های اوتیسم صحبت کنیم، جدا از بعد پزشکی، بعد اجتماعی و محیطی هم وجود دارد که گاه ممکن است عامل ظهور علائم باشند. اگر نشانه‌ها را با محیط زندگی کودک پیوند بدهیم، می‌بینیم نوع برخورد پدر و مادر با کودک و محیطی که کودک در آن زندگی می‌کند، از عوامل تأثیرگذار بر بروز نشانه‌ها هستند. برای نمونه، موردی داشتیم که از دو ماهگی، گوشی موبایل به دست کودک داده شده بود؛ این موضوع به‌شدت می‌تواند نشانه‌های اوتیسم را در کودک نمایان کند، در حالی‌که کودک لزوماً مبتلا به اوتیسم نیست. بنابراین، باید محیط و وضعیت کودک را به‌صورت تلفیقی بررسی کرد، چون حالا همه چیز در هم تنیده شده است. اگر کسی به‌طور دقیق به ارزیابی کودک نپردازد و زمان مناسبی را برایش اختصاص ندهد، ممکن است به اشتباه بیفتد که آیا محیط دلیل بروز علائم بوده یا فقط وضعیت موقتی است.
«بروز نشانه‌ها در یک کودک با کودک دیگر متفاوت است»
وی گفت: اگر بخواهیم نشانه‌ها را به چند دسته تقسیم کنیم، می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم: در بعد اجتماعی، این کودکان بیشتر با اشیای بی‌جان ارتباط برقرار می‌کنند تا با اطرافیان نزدیک خود. از نظر تمرکز و توجه، واکنشی به صدا زدن ندارند. در بعد حرکتی، رفتارهایی مانند خیره شدن به چهرهٔ خود، چرخیدن، یا بازی با اشیاء به‌صورت تکراری دارند. از نظر زبانی، گفتار آن‌ها دیر شکل می‌گیرد؛ یا اصلاً حرف نمی‌زنند، یا فقط یک واژه می‌گویند، یا صرفاً زبان اشاره به‌کار می‌برند. در شیوهٔ زندگی نیز معمولاً خواب منظم ندارند یا بسیار کم می‌خوابند، همچنین با کم‌اشتهایی و گزینش‌گری غذایی روبه‌رو هستند؛ مثلاً فقط یک نوع رنگ از غذا را می‌خورند.
نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد، مانند حساسیت بیش از حدِ عضلات، به‌ویژه عضلات انگشتان. او تأکید کرد که بروز نشانه‌ها در هر کودک با کودک دیگر متفاوت است. یکی دیگر از نشانه‌ها، حساسیت حسی است. اینکه آیا کودک در یک حس خاص تحریک‌پذیری بالا دارد یا نه، و اینکه از شش حس انسانی، کدام‌ها در او فعال یا کم‌رنگ هستند. مثلاً کودکی داریم که اگر کمی آستین لباسش خیس شود و کسی متوجه آن نشود، این برایش بسیار آزاردهنده است و او را عصبی می‌کند. بنابراین، مادر یا مربی باید به این وضعیت‌ها کاملاً آگاه باشند، چراکه این موضوع بازتابی از میزان درک، حس و رفتار آن‌ها با کودک است.
«مواردی بوده که کودک هنگام تولد آسیب دیده و بعدها اوتیسم برایش تشخیص داده شده است»
بوکان توفیق، مدیر مرکز پپولەی کوردستان، به علل بروز اوتیسم اشاره کرد و گفت :از نظر من این علل را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد؛ بخشی از آن پزشکی و ژنتیکی است که شناخته‌شده‌تر است و مردم نیز با آن آشنایی دارند، و بخشی دیگر به محیط زندگی مربوط می‌شود؛ اینکه کودک در چه نوع زیستگاهی بزرگ می‌شود، چقدر آن محیط سالم و ایمن است. چراکه همین محیط می‌تواند باعث تشدید یا کاهش علائم شود.
اگر بخواهم به دلایل پزشکی بپردازم، مواردی داریم که هنگام تولد، کودک از دست پزشک افتاده یا به شکلی نادرست گرفته شده و بعدتر در گزارش کمیتهٔ تحقیق، اوتیسم برایش ثبت شده است. همچنین کودکانی داشته‌ایم که در زمان تولد اکسیژن زیادی یا کمی دریافت کرده‌اند. این‌ها نیز از جمله دلایلی هستند که همچنان محل پرسش و تردیدند. بنابراین نه‌فقط دو ماه آخر بارداری برای مادر مهم است، بلکه لحظهٔ زایمان نیز اهمیت حیاتی دارد.
در پایان سخنانش چند توصیه برای والدین داشت و گفت: این کودک هدیه‌ای‌ست از جانب خدای بزرگ. پس نخستین گام، پذیرش کودک است. چون وقتی والدین او را بپذیرند، زودتر می‌توانند او را به مراکز درمانی و حمایتی ببرند. یکی از مشکلات ما این است که برخی والدین هنوز وضعیت فرزندشان را نپذیرفته‌اند، و تا زمانی که این پذیرش اتفاق نیفتد، او را به مراکز نمی‌برند، و این به کودک آسیب می‌زند.