جنگ پوسترها و نگرانی‌ها در مورد آینده سوریه

در سایه‌ی جدل‌ها، دمشق شهری است که انعکاس کنندە تمام تناقضات و تغییراتی است که امروز سوریه تجربه می‌کند، جایی که در هر گوشه از خیابان‌هایش، درگیری میان ارتجاع و نوآوری به وضوح نمایان است.

راما خلف  

دمشق- در خیابان‌های دمشق، پوسترهایی با پیام‌های متفاوت درباره نحوە پوشش زنان منتشر شده است. به طوری که برخی نهادها شعارهایی به‌منظور تشویق به رعایت حجاب شرعی منتشر کرده‌ و نهادهایی دیگر با پوسترهایی بر آزادی زنان در انتخاب پوشش تأکید کرده‌اند.

این تفاوت نظر موجب ایجاد بحث و جدل در میان مردم شده است. از این رو، برخی این پدیده را بازتاب‌دهنده فضای جدید باز و آزادی‌خواهانه می‌دانند، در حالی که عده‌ای دیگر آن را تلاشی برای تحمیل گرایش‌های خاص به جامعه می‌بینند.

 

جدال پوسترها بین حجاب و آزادی

انتشار این پوسترها تنها یک رویداد بصری گذرا نبوده، بلکه درهای بحث اجتماعی گسترده‌ای را در مورد هویت فرهنگی سوریه پس از سقوط رژیم بشار اسد گشوده است. برخی صداها آن را ابراز طبیعی تنوع فکری می‌دانند، در حالی که برخی دیگر آن را آغازگر یک تقسیم‌گرایی جدید می‌دانند که ممکن است اختلافات را عمیق‌تر کند.

جهاد حزینی، یکی از ساکنان دمشق، نظر خود را میانه‌رو توصیف می‌کند و می‌گوید که او مخالف افراط‌گرایی و همچنین بی‌قیدی است. به گفته او: ۸۰ درصد از زنان سوریه حجاب دارند، اما من نه طرفدار ۱۰ درصد افراطی‌ها هستم و نه طرفدار ۱۰ درصد آزادی‌خواهان بی‌ضابطه. دین ما میانه‌رو است و بر روی تمام نژادها و طوایف باز است.

اصاله قاسم، بر این باور است که این پدیده در کشوری که تحولات سیاسی و اجتماعی بزرگی را تجربه می‌کند، کاملاً طبیعی است و می‌گوید: پوسترهایی که اخیراً منتشر شده‌اند، چیزی سالم هستند. از این طریق ثابت شد که هر فردی آزادی بیان دارد. کشور به روی تمامی ذهنیت‌ها باز شده و در نهایت این یک مسئله است که به زن مربوط می‌شود و اوست که تصمیم می‌گیرد چه می‌خواهد.

او معتقد است که زن تحت تأثیر دو جریان قرار دارد؛ از یک سو، سیستم سرمایه‌داری که او را در قالب خاصی قرار می‌دهد و بر او تحمیل می‌کند که برای همگام شدن با مد، جراحی‌های زیبایی انجام دهد و از سوی دیگر، تفکر افراطی که او را به عنوان عیب و نقص می‌پوشاند. اصاله قاسم باور دارد که این پوسترها چیزی جز «ترند» نبوده‌اند.

 

بازتابی از تحولات اجتماعی

برخی معتقدند که این بحث‌ها تنها ادامه‌ای از وضعیت بازسازی است که جامعه سوریه در حال تجربه آن است؛ جایی که گروه‌های مختلف سعی دارند بر گفتمان عمومی تأثیر بگذارند و ویژگی‌های مرحله‌ی آینده را ترسیم کنند. در غیاب ضوابط روشن در مورد مسائل آزادی‌های فردی، انتظار می‌رود که این بحث‌ها برای مدت طولانی در جامعه ادامه یابد.

با افزایش توجه به این مسئله، برخی پیشنهادات از جلسات اجتماعی که اخیراً در دمشق برگزار شده است، مطرح شد. مهم‌ترین این پیشنهادات عبارتند از: تقویت آزادی بیان در چارچوبی که تنوع اجتماعی را محترم شمارد و از تحمیل دیدگاه‌های یک‌جانبه جلوگیری کند، رد هرگونه تلاش برای تحمیل الگوهای خاص پوشش، چه از طریق تبلیغات و چه فشارهای اجتماعی و گشودن یک گفت‌وگوی اجتماعی گسترده‌تر در مورد مسائل آزادی‌های فردی، با مشارکت گروه‌ها و گرایش‌های مختلف.