رفیف اسلیم

غزه - ساکنان نوار غزه یکی از وخیم‌ترین بحران‌های انسانی را از سر می‌گذرانند. گرسنگی در پی محاصره بی‌وقفه و ممانعت از ورود کمک‌های غذایی و پزشکی رو به وخامت گذاشته است. در نبود ابتدایی‌ترین امکانات زندگی، ساکنان ناچار به جست‌وجوی جایگزین‌ها در محیطی پرخطر شده‌اند.

برای سومین بار، قحطی گریبان‌گیر ساکنان نوار غزه شده است؛ این بار در پی محاصره این شهر ماتم‌زده توسط نیروهای اسرائیلی و ممانعت از ورود حتی یک کیسه آرد از ماه مارس گذشته، زنان به گیاهان خودرو پناه برده‌اند تا آن‌ها را بپزند و بدون نان، با قاشق به کودکانشان بخورانند. این کار به دلیل عدم امکان پخت برخی از این گیاهان یا وجود گیاهان سمی در میان برگ‌های سالم، منجر به مسمومیت شماری از کودکان شده است.

 

«قحطی در دوره کنونی به اوج خود رسیده است»

صابره الزعانین، درباره قحطی جاری در نوار غزه محاصره‌شده، می‌گوید: «قحطی در حال حاضر به اوج خود رسیده است. نه آردی یافت می‌شود و نه هیچ‌گونه کنسروی. این در حالی است که کمک‌ها در گذرگاه انباشته شده و نیروهای اسرائیلی مانع ورود آن‌ها می‌شوند. همین امر، او و گروهی از زنان دیگر را بر آن داشته تا برای یافتن، جمع‌آوری و پختن گیاهان خودرو، راهی دشت و صحرا شوند.»

به گفته صابره الزعانین، این جستجوی طاقت‌فرسا، سپیده‌دم آغاز می‌شود. زنان یکدیگر را خبر می‌کنند، در محلی گرد هم می‌آیند و سپس کیلومترها پیاده‌روی می‌کنند تا به مقصود خود برسند. او اشاره می‌کند که آن‌ها سپس پراکنده شده و به جمع‌آوری مشغول می‌شوند؛ یکی پنیرک می‌یابد، دیگری خرفه، و برخی دیگر چغندر یا آویشن. هستند کسانی که گیاهان کمتر شناخته‌شده‌ای مانند «بیض ابو علی» یا «لسان‌الثور» و دیگر گیاهان خودروی معروف فلسطین را پیدا می‌کنند.

وی توضیح می‌دهد که این جستجو، همواره با خطراتی همراه است؛ پهپادها لحظه‌ای آسمان را ترک نمی‌کنند و مدام بر فراز سرشان در پروازند. گاه به سویشان تیراندازی می‌کنند که موجب وحشت و پراکندگی‌شان می‌شود و گاه تنها به ایجاد رعب و وحشت بسنده می‌کنند. او تأکید می‌کند که ناچار است جان خود را به خطر اندازد، چرا که مسئولیت سیر کردن ۱۴ فرزند و نوه را بر عهده دارد که برای بقا، نیازمند غذا هستند.

 

کودکان غزه می‌پرسند: آیا از گرسنگی خواهیم مرد؟

صابره الزعانین، در حالی که سعی می‌کند بغض خود را فرو خورد و اشک‌هایش را پنهان سازد، روایت می‌کند که روزی دست خالی به خانه بازگشت. پس به جمع‌آوری علف‌های هرز سبزی روی آورد که در زمین‌ها می‌رویند و برای پخت‌وپز یا خوراک انسان مناسب نیستند. او این گیاهان را پخت تا کودکانش را متقاعد سازد که این «ملوخیه»ای با طعم متفاوت است. او اشاره می‌کند که همان شب، همگی دچار دل‌درد شدیدی شدند که چند روز ادامه یافت.

صابره الزعانین که خود با سرطان دست و پنه نرم می‌کند و نیازمند درمان در خارج از کشور است، با وجود تمام این دشواری‌ها، از محدودیت‌هایی رنج می‌برد که نیروهای اسرائیلی برای خروج او و هزاران بیمار دیگر در نوار غزه ایجاد کرده‌اند. او می‌پرسد: «این نگون‌بختی کی به سر خواهد آمد؟ کشورهای جهان چه می‌کنند؟ آیا از گرسنگی و تشنگی ما، از نابودی ما در برابر دیدگان جهانیان، خرسندند؟ لبنان از جنگ رهایی یافت، سوریه نیز، حتی هند و پاکستان؛ پس کی نوبت رهایی غزه فرا می‌رسد؟»

او از تمام کشورهای جهان درخواست کمک می‌کند: «اگر نمی‌توانید جلوی نسل‌کشی در شهر غزه را بگیرید، دست‌کم اجازه دهید غذا و آب به دست کودکانی برسد که هر روز از گرسنگی رنج می‌برند.» وی می‌افزاید که دیگر از پنهان کردن حقیقت از کودکانش به ستوه آمده است؛ کودکانی که هر روز از او می‌پرسند: «کی دوباره نان خوش‌طعم خواهیم خورد؟ آیا از گرسنگی خواهیم مرد؟ کی ما هم مانند دیگر کودکان جهان شام خواهیم خورد؟» و او پاسخی برای این پرسش‌ها ندارد و نمی‌داند گشایش کی فرا خواهد رسید.

 

 

فراخوان‌ها برای ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه

از سوی دیگر، لیلی ابو کرش می‌گوید قحطی کنونی در نوار غزه، بی‌سابقه‌ترین قحطی در تاریخ فلسطین است. حتی در جریان فاجعه سال ۱۹۴۸ (نکبت)، یا در موارد پیشین طی جنگ نسل‌کشی، وضعیت به این شدت نبوده است. او علت این امر را به جمعیت انبوهی نسبت می‌دهد که بدون تأمین غذای کافی، در شهر غزه متمرکز شده‌اند.

وی اشاره می‌کند که حتی دسترسی به گیاهان و سبزیجات خودرو نیز در حال حاضر دشوار است، زیرا این گیاهان با آب باران آبیاری می‌شوند، در فصل زمستان می‌رویند و در زمین‌های بایر پراکنده‌اند. او هشدار می‌دهد که در میان آن‌ها، گیاهان سمی و مضر نیز وجود دارد، لذا باید هنگام پخت‌وپز و شست‌وشوی آن‌ها بسیار احتیاط کرد تا از بروز بیماری جلوگیری شود.

وی تأکید می‌کند زنانی که به جمع‌آوری این گیاهان می‌پردازند، باید به روش پخت آن‌ها توجه کنند، زیرا بر طعمشان تأثیرگذار است. او خاطرنشان می‌سازد که این گیاهان برای مادران شیرده مفیدند، اما به هیچ وجه کافی نیستند و نمی‌توان آن‌ها را یک وعده غذایی اصلی به شمار آورد. از این رو، خواستار ورود هرچه سریع‌تر کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه شد تا سریال گرسنگی، که مردم غزه بیش از یک سال و نیم است فصل‌های آن را از سر می‌گذرانند، به اتمام برسد.