اهمیت خودکفایی اقتصادی زنان در پایان دادن به انواع خشونت
خودکفایی اقتصادی زنان راهی است برای پایان دادن به برخی از انواع خشونتها و نابرابریها و یک فعال حقوق زنان نیز تأکید میکند «تصاحب اموال و درآمد زنان از نظر شرعی، قانونی و اجتماعی مجاز نیست.»
شیا کویی
کویه- خودکفایی اقتصادی زنان یکی از راههایی است که زنان میتوانند خود را از خشونت اقتصادی حفظ کنند و و ارادە مستقل باشند و توانایی تصمیمگیری داشتە باشند. نظام سرمایهداری بر پایهای بنا شده که هرکس تامین کنندە منابع اقتصادی، قدرت و برتری بیشتری داشتە دارد. بنابراین، به دلیل فرصتهای شغلی بیشتر برای مردان، اقتصاد خانواده و جامعه در دست مردان قرار گرفته و زنان با خشونتهای اقتصادی مواجه میشوند. با این حال، اگر به تاریخ بنگریم، همواره مادران و زنان به عنوان ستون اصلی مدیریت خانواده و جامعه، در تولید، بهرهوری و بهکارگیری منابع در خدمت جمع ایفای نقش کردهاند و از خشونتهای نظامهای اجتماعی دوری کردهاند.
در اینجا، اهمیت خودکفایی اقتصادی زنان برجسته میشود و این موضوع که اگر زنان مالکیت و کنترل بر منابع اقتصادی خود داشته باشند، نه تنها میتوانند زندگی شخصی و خانوادگی خود را بهتر مدیریت کنند، بلکه جامعه نیز از مشارکت فعال و مؤثر آنان بهرهمند میشود. علاوه بر این، خودکفایی اقتصادی زنان به آنان قدرت میدهد تا از انواع خشونت، بهویژه خشونت اقتصادی، دور بمانند و در مسیر تصمیمگیریهای مستقل و مؤثر گام بردارند.
بهرە جمال، فعال حوزه حقوق زنان و فارغ التحصیل رشتە شریعت که حدود ٢٠ سال تجربە فعالیت در این زمینە دارد، اظهار داشت: «۲۵ نوامبر، یا هفته مقابله با خشونت علیه زنان، به نظر من تبدیل به یک موضوع تجاری برای برخی سازمانها شده است. به این دلیل که سالهاست در این ماه پروژههای مختلفی با هدف خدمت به زنان و مقابله با خشونت علیه آنان اجرا میشود، اما متأسفانه این فعالیتها منجر به کاهش خشونت علیه زنان نشدهاند.»
بهرە جمال در مورد انواع خشونتهای اقتصادی علیه زنان صحبت کرده و میگوید: «یکی از انواع خشونتی که علیه زنان اعمال میشود، نبود استقلال اقتصادی است. همچنین، دولتها فرصتهای شغلی کافی برای زنان ایجاد نمیکنند. برخی از زنانی که تحت کنترل و وابستگی مالی اعضای خانواده یا همسر خود هستند، با مشکلاتی چون نادیده گرفته شدن نیازهای مالیشان مواجه میشوند. حتی گاهی زنانی که دارای استقلال اقتصادی هستند نیز از سوی اعضای خانواده یا همسر مورد تهدید یا تصاحب اموال قرار میگیرند. اگر زمینه اقتصادی برای زنان فراهم شود، یکی از مشکلات اساسی خشونت علیه آنان که تاکنون حل نشده است، قابل رفع خواهد بود.»
این فعال حقوق زنان بر اهمیت استقلال اقتصادی زنان تأکید کرده و میگوید: «اگر زن دارای استقلال اقتصادی باشد، میتواند پشتوانه مالی خوبی برای خانوادهاش باشد، بهویژه در شرایط کنونی که زندگی دشوارتر شده است. این استقلال باعث میشود که زن بتواند در مدیریت هزینهی خانواده به والدین یا همسرش کمک کند. از سوی دیگر، این امر به عاملی برای ایجاد صلح و ثبات در خانواده و جامعه تبدیل میشود، زیرا در بسیاری از موارد، آنچه باعث فروپاشی خانوادهها میشود، مسائل مالی است. همچنین، وجود زنان در بازار کار بسیار مهم است، چرا که از این طریق مهارتها و سلیقههای آنان به کار گرفته شده و بازار اقتصادی نیز از این مشارکت بهرهمند میشود.
بهرە جمال در مورد تصاحب درآمد زنان توسط همسرانشان اظهار میدارد: «بسیاری از علمای اسلام بر این باورند که درآمد زن کاملاً متعلق به خود اوست و مرد هیچ حقی برای تصاحب آن ندارد. اگر مرد چنین کاری کند، از نظر شرعی نوعی دزدی محسوب میشود. تصاحب درآمد زن نه از دیدگاه شریعت، نه از نظر قانونی و نه از منظر اجتماعی پذیرفتنی نیست. همچنین، زن در چنین شرایطی حق دارد سکوت نکند و اعتراض کند. او حتی میتواند از نظر شرعی و قانونی از این حق خود دفاع کرده و هیچ هزینهای برای خانواده پرداخت نکند.»
بهرە جمال در ادامه صحبتهای خود به جنبههای مثبت حضور زنان در مشاغل اشاره کرده و گفت: «امروزه بسیاری از فروشگاهها یا رستورانها توسط زنان اداره میشوند. این موضوع باعث شده است که زنان بهعنوان مشتریان، هنگام خرید یا انجام معاملات احساس راحتی بیشتری داشته باشند نسبت به زمانی که مجبور باشند با یک مرد تعامل کنند.»
این اظهارات بر اهمیت حضور زنان در بازار کار تأکید میکند و نشان میدهد که این حضور نه تنها به بهبود شرایط اقتصادی کمک میکند، بلکه محیطی راحتتر و مطمئنتر برای دیگر زنان ایجاد میکند.