HİMA RAD

Sine – Anadilin önemini herkesten daha çok hisseden kadınlar. Kadınlar,  Rojhilatê Kürdistan'ın farklı şehirlerinde çok sayıda Kürtçe dil okulunun açılmasına vesile oldular. Kürtçe öğrettiği için hapis cezasına çarptırılan Zara Mohammadi de dahil olmak üzere kadınlar anadillerini öğretmekte ısrarlı oldukları için ağır bedeller ödemeye devam ediyorlar.

21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle ajansımıza konuşan Rojhilatê Kurdistanlı Kürtçe dil öğretmenleri anadilin önemini ve Rojhilatê Kurdistan’da İran hükümetinin politikaları nedeniyle Kürtçe’nin karşı karşıya olduğu tehlikeleri değerlendirdiler

‘Anadili kişinin kültürünü ifade eder’

Uzun yıllar önce Kürtçe alfabeyi öğrendiğini söyleyen H.M. Kürtçe şarkı, atasözleri dinlemenin ve halk edebiyatına ilgili olmanın Kürt dilini öğrenmede çok faydalı olduğunu ifade etti. Anadilini öğrenmenin önemi hakkında konuşan H.M. “Anadili kişinin özgünlüğünü ve kültürünü ifade eder. Anadilini konuşamayan kişi kimliğine sahip çıkamaz. Anadilini konuşan, okuma yazma öğrenen çocuk, diline saygı duyar ve başka hiçbir dilin kendi dilinden üstün olmadığını bildiği için kendi dilinden dolayı kendini suçlamaz” dedi.

‘Diller gelecek nesillere aktarılmalıdır’

Anadilin tüm dünyada büyük öneminin olduğunu kaydeden H.M. ‘Her dil bir diğeriyle eşittir. Ana dilini öğrenmenin önemi tüm dünyada aynıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde marjinalleştirilse de kendi dilini hor görmez ve ondan hoşlanır. Ezilen ulusların dilleri egemen hükümetlerin yasaklamalarına maruz kalıyor ve birçok dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Ancak insanlar buna izin vermemeli, dillerini yaşatmaya ve gelecek nesillere aktarmaya çalışmalıdır” diye konuştu.

‘Anadilimizi kendi olanaklarımızla öğretiyoruz’

İran'da okullarda anadilde eğitim verilmesinin yasak olduğunu ifade eden H.M. her insanın önce kendi anadiliyle okumaya yazma öğrenerek daha sonra ülkenin resmi dilini öğrenmenin hakkı olduğunu da sözlerine ekledi. Anadili öğretmede devletten herhangi bir destek alamadıklarını söyleyen H.M. bu işi gönüllü ve kendi olanaklarıyla yaptıklarını dile getirdi.

 H.M. “Kürt dili dünyadaki en özgün dillerden biridir ve tüm çabam onu öğrencilere doğru öğretmektir” dedi.

‘Anneler çocuklarıyla anadilde konuşmalı’

“Doktor, mühendis, üniversite hocası, memur, marangoz, temizlikçilik gibi tüm mesleklerden 18’den 65 yaşına kadar yetişkinlere ders verdiğim için mutluyum” sözleriyle duygularını dile getiren H.M devamla şunları söyledi: “Kürtçe diploması altı yarıyıldan oluşur: Aramice alfabesi, Latin alfabesi, Gramer, Edebiyat dizileri, Edebiyat tarihi ve Çeviri. En önemli kısım Kürt alfabesidir. Çünkü okumayı ve yazmayı bu aşamada öğreniriz. Kelimeleri ve terimleri tanıyoruz. Anneler, çocuklarıyla anadillerinde konuşmalı. Onlara kendi dillerini öğretmek en temel görevleridir.”

‘Kadınlar daha anadilini öğrenmeye daha istekli’

Başka bir Kürtçe öğretmeni olan N.B. “Yaklaşık 10 yıldır ücretsiz Kürtçe öğretiyorum. Geçimimi başka şekilde sağlıyorum. Kürtçe öğretmek en büyük tutkum. Çünkü insanları öğrenmeye teşvik etmeyi seviyorum ve bunun için hiç para almadım” şeklinde konuştu. Kadınların öğrenmeye daha istekli olduğunu ifade eden N.B. “Birçok kadın anne yada anne adayı. Anadilin öneminin farkında olan bir kadın çocuklarını da kendi anadiliyle yetiştirecektir. Bence sadece anadilde konuşmak yeterli değil ve okuma-yazmanın da anadilde öğrenilmesi gerekiyor” dedi.

‘Başta özgüven kırılıyor’

İran'da anadil öğreniminin tanınmadığını ve okullarda okutulan tek resmi dilin Farsça olduğunu belirten N.B. sözlerine şöyle devam etti: “Öğretmenler, çocuklarla Farsça konuşmaları ve Farsça eğitim vermeleri konusunda uyarılar alıyorlar. Bu bir sorun ve diğer dilleri unutulmakla yüz yüze bırakır. Sınıfta zorla Farsça konuşmaya ve dinlemeye zorlanan altı yaşındaki öğrenci, daha en başından özgüven eksikliği yaşıyor.  Yavaş yavaş anadilindeki kelimeler yerine Farsça kelimeler kullanıyor ve anadilinden uzaklaşıyor. Çocuklarıyla Farsça konuşan aileler görüyorum ve gerekçeleri çocuğun Farsça'yı akıcı konuşmasıdır. Kürt dilinin geleceğine dair çok fazla umudum olsa da bu tür durumlarla karşılaşınca endişeleniyorum. Kürtçenin  yok olmasını önlemek için okul öğretmenlerinin yanı sıra velilerin daha fazla sorumluluğa sahip olması gerekiyor.

‘Kadınların sorumluluğu daha fazla’

Maalesef Sine şehrinde birçok Kürtçe kelime kayboldu. Birileri gerçek anlamda Kürtçe konuştuğunda onunla bazen alay ediliyor. Çocuklar Farsça konuşmaya teşvik ediliyor ve bu hükümetin politikasıdır. Kürt dilini yok etmek için elinden geleni yapmaktadır. Kürtler bağımsız kurum ve dernekler kurarak Kürt dilini öğretmektedir. Böyle bir durumda kadınların sorumluluğu eskisinden daha fazladır. Anne olanların oyunlarda ve aile içi sohbetlerde Kürtçe konuşmaya dikkat etmeleri gerekiyor.”