Haber Merkezi- Letonya Parlamentosu, uluslararası kamuoyunda "İstanbul Sözleşmesi" olarak bilinen "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi"nden çekilme kararı aldı. Süreçte bir engel çıkmaz ve Cumhurbaşkanı yasayı imzalarsa Letonya, Türkiye'nin 2021'de çekildiği sözleşmeden ayrılan ilk Avrupa Birliği (AB) üyesi olacak.

Letonya'nın kamu yayıncısı LSM'nin haberine göre, parlamentoda geçen hafta yapılan birinci oylamanın ardından ülkenin “İstanbul Sözleşmesi”nden ayrılmasıyla ilgili ikinci oylama gerçekleştirildi. 13 saatten uzun süren tartışmanın ardından uluslararası sözleşmeden çekilme kararı, 100 sandalyeli parlamentoda 56 “evet”, 32 “hayır” ve 2 “çekimser” oyla kabul edildi. Sözleşmeden çıkma kararının yürürlüğe girebilmesi için Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde onay vermesi gerekiyor.

Cumhurbaşkanı kararına kaldı

Cumhurbaşkanının çekilme kararını parlamentoya geri gönderme hakkı da bulunuyor ancak eğer parlamento değişiklik yapmadan aynı şekilde yasayı onaylarsa tekrar itirazda bulunamıyor. Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics çekilme kararının parlamentodan geçmesinin ardından dijital medya hesabından yaptığı paylaşımda, kararı ideolojik veya siyasi gerekçelere dayanarak değil devlet çıkarları ve hukuki hususlar açısından değerlendireceğini bildirdi. Kararın referanduma götürülme ihtimali de var ama kriterler dolayısıyla oldukça zor bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.

Parlamento önünde kitlesel eylem

Bazı siyasi partiler, çekilme kararını ülkenin Anayasa Mahkemesine taşımayı da değerlendiriyor. Öte yandan, İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararına karşı Letonya Parlamentosu önünde kitlesel protesto düzenlendi.

2011’de kabul edildi

"Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi" olan İstanbul Sözleşmesi, 2011'de İstanbul'da düzenlenen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 121. toplantısında kabul edilmişti. Avrupa Birliği, sözleşmeyi 13 Haziran 2017'de imzalarken Rusya ve Azerbaycan imzalamayı reddetmiş, Çekya, Slovakya, Litvanya, Macaristan, Ermenistan ve Bulgaristan sözleşmeyi imzalamış ancak yürürlüğe koymamıştı.

Türkiye çekilen ilk ülke

Türkiye, toplamda 46 imzacısı bulunan sözleşmeyi ilk imzalayan ve onaylayan ülkelerden biriydi. Türkiye, söz konusu anlaşmayı imzaladıktan sonra, “"Aileyi yıkıyor, şiddeti artırıyor, eş cinselliği özendiriyor” iddialarıyla 2021 yılında anlaşmadan çekilen ilk ülke olmuştu.

Kadına yönelik şiddeti ve aile içi şiddeti önlemede önemli bir sözleşme olan, Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi içeriği ve kapsayıcılığı açısından kadınlar için önemli bir sözleşme. Tamamen kadına yönelik şiddetin önlenmesini amaçlayan, özellikle bunun formülünün toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasıyla gerçekleşeceğini söyleyen İstanbul Sözleşmesi, toplumsal cinsiyet kavramını ortaya koyan ve tanımlayan ilk hukuki metin olma özelliğini taşıyor.