HANAN HARITE

Fas- Kadın haklarının her geçen gün daha da geriye gittiği Fas’ta kadınlar, çalışma yaşamında da ayrımcılığa maruz kalıyor. Meslek örgütleri ve derneklerdeki temsiliyet yüzdeleri de oldukça az. Bu çalışma alanlarından biri de hukuk alanı.

Fas’ta 17 hukuk kurumunda 16 kadın hukukçunun yer aldığını belirten Eşitlik İçin Kadın Avukatlar Koordinasyonu Başkanı Aişa Kalaa, bu verilerin bile tek başına Fas’ta kadın avukatların yaşadığı sorunları ve hukukun gerilediğini gösterdiğini ifade etti.

Kadın avukatların hakları ve temsiliyetleri konusunda farkındalığın gelişmesi gerektiğini söyleyen, Aişa Kalaa, “Kadınlar beceriksiz olduklarından ya da zayıf olduklarından bu sorunları yaşamıyor. Hatta daha da iyi oldukları söylenebilir. Kadın avukatlar, kültürel, siyasi, toplumsal birçok konu ile ilgileniyor. Ancak hakim olan muhafazakar erkek zihniyeti şu anda tanık olduğumuz düşüşe yol açtı. Kadın avukatlar mesleğini erkek avukatlarla aynı haklarla ve aynı yükümlülüklerle icra ediyor ancak karar alma pozisyonlarına erişim söz konusu olduğunda dışlanıyorlar” ifadelerinde bulundu.

‘Kota sistemi uygulanmalı’

Mevcut durumun devam etmesi halinde seçimlerde bir eşitsizliğin yaşanacağına dikkat çeken Aişa Kalaa, şöyle konuştu: “Böyle devam etmesi durumunda kadın avukatların bu seçimlerde yeri olmayacağını gösteriyor. 2008 yılında kurulan hukuk meslek örgütleri bugün önemli ölçüde geri kalmış durumda. 2011 Anayasası erkekler ve kadınlar arasında gerçek eşitliğin sağlanması görevini birden fazla bölümde şart koşuyor. Özellikle de 19’uncu maddede net bir şekilde belirtiliyor. Kadınların yararına pozitif ayrımcılığı güvence altına alan ve kadınların avukat konseylerine erişimini sağlayan geçici bir mekanizma olarak ‘kota’ sisteminin uygulanması gerekiyor. Dernekler, insan hakları niteliğindeki kurumlar olduklarından, yönetim organlarında kadın avukatların uygun şekilde bulunmasını sağlamalı.”

‘Eşitliğin sağlanması anayasal bir ilkedir’

Meslek Kanunu’nun Anayasa'nın gerekleriyle uyumlu hale getirilmesini isteyen Aişa Kalaa, "Anayasa'nın 19. ve 164. maddeleri uyarınca ilgili uluslararası sözleşmelerle uyumlu olarak eşitlik ilkesinin hayata geçirilmesini sağlayacak yasal gereklilikler yapılmalıdır. Fas hükümeti, her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması için kamu politikaları çerçevesinde tüm stratejileri geliştirmelidir. Kadınlar tüm kurumlarda güçlendirilmeli. Eşitliğin sağlanması anayasal bir ilkedir. Yasalar sahada uygulanması zaman alacak ancak kurumsal ve yasal düzeyde de çaba gerektiriyor. Onlarca yıldır kadınlara yönelik ayrımcılık nedeniyle eşitlik sağlamaktan hala uzağız. Toplumda bir kültür haline geldi. Dolayısıyla kadınlara karşı her türlü ayrımcılığa karşı çıkan başka bir kültürün oluşması için çabalamamız gerekiyor. Başlangıçta dengesizliklerin aşılması için mesleği düzenleyen kanunların ve gerekliliklerin acilen değiştirilmesine ihtiyaç var” çağrısında bulundu.