SERPİL SAVUMLU

Haber Merkezi- Tüm dünyada işçi ve emekçiler 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda alanlara çıkarak hükümetler ve onlarla iş birliği içinde olan patronlara haklarını haykıracaklar. Türkiye’de alanlarda olacak işçi ve emekçiler için bu yıl 1 Mayıs aynı zamanda iktidara, 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimler öncesinde bir cevap olacak. İktidara geldiği günden bu yana işçi, emekçi ve özelde kadınlardan yana adım atmayan AKP’ye, sandıkta cevap verilecek.

AKP iktidar olduğu 3 Kasım 2002 tarihinden günümüze kadar en az 30 bin 224 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Araştırmalara göre ülkede her gün en az 5 işçi güvencesiz çalışma koşullarında hayatını kaybediyor. Yaşamını yitiren kadın işçilerin sayıları ise net değil çünkü çoğu sosyal güvenceden yoksun kayıtsız çalıştırılıyor. Pandemi ve ardından 6 Şubat’ta yaşanan depremle birlikte işsizler ordusuna her gün yenisi eklenirken bu karanlık tablodan da yine en çok kadınlar etkileniyor. Hali hazırda Türkiye’de 10 milyon işsizin olduğu biliniyor ve bu işsizler ordusunun yüzde 60’ı kadın. Kadını eve hapseden ve varlığını aile üzerinden tanımlayan AKP’nin seçim döneminde yaptığı ittifaklar ileride kadınların nasıl baskı yaşayacağı ile ilgili ip uçları veriyor. AKP’nin işçi ve emekçilere yaklaşımı ve bugün ortaya çıkan tabloyu emekçilerin 1 Mayıs’ını ve elbette kadınların öne çıkan mücadelesini DİSK Genel-İş Sendikası Konut İşçileri İstanbul Şube Başkanı Nebile Irmak ile konuştuk.

‘Emekçilere ölüm bırakılıyor’

“20 yılı aşkın bir süredir AKP pençesi altında Türkiye halkları, emekçileri, kadınları inim inim inlemektedir” diyen Nebile Irmak, AKP’nin iktidara geldiği ilk zamanlarda kadınlara ve emekçilere önemli vaatlerde bulunduğunu ancak sözlerinin hiçbirini yerine getirmediğini ve tutmadığını söyledi. Kadınlar üzerinden siyaset üreten AKP’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilerek nasıl kadınların karşısında olduğunu açıkça gösterdiğini ifade eden Nebile Irmak, bir aldatma politikasının yaşandığını dile getirdi. Konuşmasında özellikle son 20 yılda ancak bir savaş ortamında yaşanması muhtemel olan ölümlerin yaşandığına vurgu yapan Nebile Irmak, “Geldiğimiz noktada son 20 yılda bir savaş ortamında yaşanacak can kayıplarını biz AKP’de iş cinayetlerinde gördük. Kar hırsı uğruna günde 5 emekçi yaşamını yitiriyor. Bunun sebepleri de kuralsız çalışma biçimidir, kar hırsıdır, bunun sebebi işçi sağlığı ve iş güvenliğinin önemsenmemesidir. Emekçilere ölüm, yıkım, işsizlik ve yoksulluk bırakılıyor. Aynı şey kadınlar için de söz konusu” şeklinde konuştu. 

‘Bir akıl tutulması yaşanıyor’

“Gördük ki hem emekçiler için hem kadınlar için vadettiği aldatmacalar bir yıkım aşamasına geldi. Bugün bakıyoruz ki tam da kadınlar üzerinden İstanbul Sözleşmesi üzerinden hatta LGBTi’ler üzerinden bir propaganda yürütülerek kadın düşmanlığı politikasıyla bir seçim kazanma yoluna çıktılar. Bu korkunç bir şey. Ne insan hakları ne temel hak ve özgürlükler ne de onlara göre tırnak içinde İslami değerlere bile sığmayacak hiçbir otoritenin kabul etmeyeceği bir akıl tutulması yaşanıyor” diyen Nebile Irmak, kadınların bu durumu kabul etmeyeceğini vurguladı. AKP’nin 14 Mayıs’ta seçime hazırlanırken hak, hukuk, adalet, ekonomik özgürlük ve kadınlar için istihdam alanı açacağını vadetmediğini kaydeden Nebile Irmak, kadınların bu karanlık tabloya karşı kadınların mücadeleden vazgeçmeyeceklerini söyledi.

Kadınlar eve hapsediliyor

AKP’nin özellikle çalışma yaşamında kadınlarla ilgili düzenlemelere gittiğini belirten Nebile Irmak, kadını kamusal alandan dışlayan ve eve hapseden çalışma modellerinin oluşturulmaya çalıştığını ifade etti. Kadınları yarı zamanlı, güvencesiz çalışmaya zorlayan ve aile içinde sıkıştırılmış bir kadın tanımlaması yapıldığını dile getiren Nebile Irmak, konuşmasına şu sözlerle devam etti:

“Kadınlar için çok cinsiyetçi, çirkin dil de kullandılar. Bu çirkin dilleri ile de saldırdılar. Hatırlayalım hep ‘3 çocuk,5 çocuk doğurun’ dediler. Kadınlardan istedikleri buydu. ‘Kadınlar için en iyi kariyer anneliktir’ diyorlardı. Bu söylemleri bir şekilde aslında karşılık da buldu. Ama bugün kadınlar artık çocuklarına süt alamıyor. Çocuklarına mama alamıyor. Bez alamıyor. Biliyoruz ki reyonlarda bu ürünlerin hepsi kilit altında satışa sunuluyor. Bu ürünlere alarm takılmış durumda. Kadınlara doğurganlık ile yarı zamanlı ya da evden çalışma öneriyorlar. Bu tümüyle kadını tam zamanlı çalışmadan alıkoyarak eve hapseden, eşine hizmetçi, çocuğuna hizmetçi, hasta ve yaşlıların bakıcısı bir pozisyona getirilmiş durumda.”

İşsizlerin yüzde 60’ı kadın

İşsizlik oranlarının her gün arttığını söyleyen Nebile Irmak, “TÜİK’in tespitleri ortada… İnandırıcı değil. DİSK bu konuda TÜİK’in tespitlerinin doğru olmadığına dair bir dava da açmıştı. Bu davayı da DİSK kazandı. Buradan da görüyoruz ki işsizlik ile ilgili TÜİK doğru söylemiyor. Doğru rakamlar açıklanmıyor. Türkiye’de işsizlik oranı 10 milyona yakın bir rakam olmuş durumda. Bu 10 milyon rakamının yüzde 60’ı kadındır. Ve bu kadınların da çoğu genç kadınlardır. Kadınlar işsiz, kadınlar evlerinde çalışsa bile emeklerinin karşılığını tam olarak alamıyorlar” şeklinde konuştu.

‘AKP kadınlara düşmanlık politikalarını yürütüyor’

Nebile Irmak, şöyle konuştu:

“Tam zamanlı çalışmayan bir kadının evine maaşın yarısı giriyor demektir. Bir de şöyle bir durum da var. Evde çalıştığı zaman elektrik, su, internet bunların hepsi cepten gidiyor. İşverenin karına kar katıyor. İşveren bir işçiyi tam zamanlı çalıştırdığı zaman yol parası vermek durumunda kalacak, yemek molasını karşılayacak, bunlar işverenleri kara geçirmek adına yapılıyor. Kadın burada hem ucuza hem emeklilik hakkını da ortadan kaldıracak bir yerden yaklaşım içinde çalıştırılıyor. Kaldı ki bu bile kadınların ellerinden alınıyor. Kadınlar için özellikle çalışma yaşamında tam bir kaos ortamı hazırlanmış durumundadır. Çok iyi biliyoruz ki AKP, özellikle çalışma yaşamında kadınlar için düşmanlık politikalarını yürüttü ve yürütmeye devam ediyor.”

14 Mayıs’ta tablonun değişeceğine inandığını ancak tam tersi durum bir durumda kadınların daha çok yıkımla karşı karşıya kalacağına işaret eden Nebile Irmak, “AKP’nin emekçilere ve özelde kadınlara vereceği bir şey kalmamıştır. Kalmaya devam etmesi halinde bırakın kadınların çalışma yaşamında kalması sokaklar da bile dolaşacak durumları olmayacaktır. Böylesi bir korkunç sonuçla karşı karşıya kalacağız” dedi.  Deprem ve onun öncesinde yaşanan pandemi ile en çok kadın emekçilerin zarar gördüğüne değinen Nebile Irmak, deprem bölgesinde 2 milyon insanın işini kaybettiğini ve hala temel ihtiyaçlarını karşılayamadıklarını belirtti ve “Depremde, yıkımda krizin her türlüsünde ekonomi ve siyasetin ağır faturasını kadınlar ödüyor” tespitini yineledi. 

Emekleri ve gelecekleri için alanda olacaklar

1 Mayıs’ın Türkiye’de bir bayramdan çok isyan ve öfkenin dile getirileceği bir gün olarak telaffuz edildiğini sözlerine ekleyen Nebile Irmak, 700 bin işçi ile ilgili yürütülen toplu iş sözleşmesine dikkati çekerek sürecin Türk-İş ve Hak-İş ile yürütüldüğünü ama iki sendikanın da 1 Mayıs ile ilgili sessiz olduğunu bunun manidar olduğunu ifade etti. Nebile Irmak, “İşçinin öfkesini, işçinin içinde bulunduğu durumu ve haykırışını yansıtmak istemiyorlar. Bence hükümette bunu engelliyor. İnsanları sokağa dökmeyin benim iktidarımı sarsmayın deniyor” dedi.

1 Mayıs’ın emekçiler ve kadınlar için çok önemli olduğunu dile getiren Nebile Irmak, Türkiye’nin içinde bulunduğu antidemokratik, yasakçı zihniyeti ve kadın düşmanlığı zihniyetinin bertaraf edilmesi için birleşik bir mücadeleye ihtiyaç olduğunu söyledi. Bu mücadelenin öncülüğünün kadınlar tarafından yapıldığını kaydeden Nebile Irmak, “Bundan başka da bir seçeneğimiz yok. Kadınlar bu durumun çok çok farkında. Bunun için hayatları için, emekleri için gelecekleri için alanlarda olacaklar” diye ifade etti.

‘Mücadeleden başka çaremiz yok’

Bu sene Maltepe’de 1 Mayıs mitinginde 1 milyon kişiyi hedeflediklerini kaydeden Nebile Irmak, “İnsanlar artık yaşayacak durumda değiller. Nefes alamaz durumdalar. Kadınlar bu işten çıkışın öncülüğünü yapacaktır. Kadınlar 1 Mayıs’ta sayılarını arttıracaklar seslerini yükseltecekler” dedi ve kadınlara şu sözlerle seslendi: “Bizim mücadele etmekten, sesimizi yükseltmekten, öfkemizi haykırmaktan başka da bir çaremiz yok. O gün de 1 Mayıs’tır. 14 Mayıs’a hazırlığı biz 1 Mayıs’ta yapmazsak daha çok üzerimize gelecekler daha çok bizi ezecekler. Hayatımızı karartacaklar. Biz buna izin vermeyeceğiz diyoruz.”