MEDİNE MAMEDOĞLU

Amed- 1 Mayıs İşçi Bayramı bu sene birçok merkezde yapılacak etkinliklerle kutlanacak. Amed’de bir araya gelecek sendika üyeleri ve emekçilerin toplanma alanı ise Dağkapı Meydanı olarak belirlendi. Üç koldan yürüyüş yapacak emek örgütleri Dağkapı Meydanı’nda bir araya gelerek bir basın açıklaması düzenleyecek. Emek örgütleri 1 Mayıs’ta yaşanan deprem, artan ekonomik kriz ve yaşanan iş cinayetlerine dikkat çekecek. İktidarın politikaları ile emekçilerin günden güne sömürüldüğüne değinen Sağlık ve Sosyal Hizmetler Sendikası (SES) Amed Şube Eşbaşkanı Yıldız Ok Orak ile emekçi kadınların taleplerini ve yaklaşan seçimlere dair tutumlarını konuştuk.

Kadın işçi ölümleri saklanıyor!

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin 2022 yılında hazırladığı rapora göre AKP’nin iktidara geldiği 3 Kasım 2002 yılından günümüze kadar en az 30 bin 224 işçi yaşamını yitirdi. 2003 yılında 811 olan iş cinayeti sayısı 2021’de 2170’e yükseldi. 2022 yılının ilk 10 ayında 1521 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.  Raporda iş cinayetlerinde kadın ölüm oranlarının saklandığı ifade edilirken kadınların güvencesiz bir şekilde çalıştırıldıklarına dikkat çekildi. Verilere göre 2023 yılının ilk iki ayında en az 301 işçi çalışırken hayatını kaybetti.

Deprem bölgelerinde nüfusun önemli bölümü işsiz kaldı

Yaşanan ekonomik kriz ve iş cinayetlerinin yanı sıra 6 Şubat’ta yaşanan depremlerde binlerce esnaf ve üretici zarar gördü. Herhangi bir destek alamayan emekçiler göçe mecbur bırakılırken yıkılan dükkânların yerine yeni çalışma imkânı bulamayan emekçiler üretim alanının dışında kaldı. Sadece şehir merkezlerinde değil köylerde de aynı mağduriyet yaşandı. Deprem bölgesindeki kentlerde köylüler ekim zamanı olmasına rağmen çalışamadı. Kara kara gelecek kışı düşünen emekçi ve üreticiler bölgede var olan dayanışma ile yaralarını sarmaya çalışıyor.

‘Depremi seçim malzemesine dönüştürdüler’

1 Mayıs İşçi Bayramı’nda emekçilerin çalışma yaşamında ve deprem bölgesinde yaşadıkları sorunlara dikkat çekeceklerini belirten SES Amed Şube Eş Başkanı Yıldız Ok Orak, işçilerin emek tarihinde yaşadığı en kötü dönemlerden geçtiğini söyleyerek konuşmasına başladı. Bu zor dönemlerin en büyük nedeninin ise AKP’nin politikaları olduğunu ifade eden Yıldız Ok Orak yakın bir zamanda yaşanan depremi de hatırlatarak şöyle konuştu:

“Deprem doğal bir affet ama ihmal zinciri ile gelişen bir olaya döndü. Bu artık alenen gün gibi ortadaydı. İşin kötü tarafı deprem seçim öncesine denk geldiği için AFAD’ın, Kızılay’ın ihmallerini bir tarafa bırakırsak bunu bir seçim malzemesine dönüştürmeye çalışan bir hükümet ile karşı karşıya geldik. Hükümet iş yeri ve evleri yıkılan birçok insana vaatlerde bulundu. İnsanları küçük küçük şeylerle susturmaya çalıştılar ancak bunların hiçbirini pratikte görmedik. İş yerleri yıkılmış birçok insan işine geri dönemiyor, işini kurma gibi bir şansı şu an da hiç yok. Devlet ve hükümetten herhangi bir yardım da alamıyor.”

‘Zaten emeğini karşılığını alamazken işlerini de kaybettiler’

Deprem kentlerinde bulunan kadın emekçilerin durumunu da anlatan Yıldız Ok Orak, “Kadın özelinde de ayrıca bir sürü problem yaşandı. Kadınların çoğu ülke geneline mevsimlik işte, fabrikada veya günlük işlerde sigortasız sömürülerek çalıştırılıyor. Bunların hepsi deprem bölgesinde var olan iş imkânını kaybetti. Zaten çok kötü şartlarda çalışıp emeklerinin karşılığını asla alamayacak durumdayken var olanı da kaybettiler. Bunun geri dönüşünün olduğuna dair de hiçbir işaret yok. İhmal zinciri sonunda bu zincire yenilerinin eklenmesine de neden oldu. Kentlerin hiçbirinde hayatın normale dönme ihtimali yok. Yaptığımız çalışmalarda da bunu net bir şekilde görüyorduk” dedi.

‘Kadınlar güvencesiz ve sömürülerek çalıştırılıyor’

Yıllardır yaşanan iş cinayetleri ve emek sömürüsünün günden güne arttığını aktaran Yıldız Ok Orak, emekçilerin en çok da kadınların güvencesiz bir şekilde ve emeğinin karşılığını alamadan çalıştırıldığına dikkat çekti. Bu durumun hem hükümetin hem de işverenin işine geldiğini söyleyen Yıldız Ok Orak, “Başta da belirtiğim gibi emek cephesinin yaşadığı en kötü dönemden geçiyoruz. Birçok işçi de güvencesiz çalıştırılmaya mecbur bırakılıyor. Kadınlar da öyle, kadınlar iktidar veya işveren tarafından ucuz iş gücü olarak görülüyorlar. Kadınları alternatifsiz bırakıp o işi yapmaya mecbur bırakıyorlar. Birçok fabrikada yarım asgari ücretle çalışma saatinin çok üzerinde çalışan birçok kadın işçi var. Bu sorun gittikçe de büyüyor. Kadınlar için yeni bir alternatif yaratılmıyor ve yeni bir alan açmalarına izin verilmiyor. Kadını bir yere tıkıyorlar. Saatlerde bir yerde emeğinin karşılığını alamadan çalıştırılıyor. O yüzden kadın sömürüsünün en yoğun olduğu dönemden geçiyoruz” diye konuştu.

‘Emekçiyi bu hale getiren iktidarın gitmesi gerekiyor’

Yaklaşan 1 Mayıs’ın tarihi seçimlerden iki hafta önce olması nedeniyle büyük bir önem arz ettiğini söyleyen Yıldız Ok Orak, “14 Mayıs seçimlerinde emekçiyi sömüren bu iktidarın gitmesi gerekiyor” dedi. Yaklaşan 1 Mayıs’ın önemine dikkat çeken Yıldız Ok Orak şunları söyledi: “Karşımızda bizi alanlardan ve sokaklardan almaya çalışan bir iktidar var. İşçinin, emekçinin ve özellikle kadınların sokağa çıkmasını istemiyorlar. Yıllardır da bununla ilgili her türlü baskı ve yasaklamalara şahit oluyoruz. Bu 1 Mayıs bütün 1 Mayıslardan çok daha önemli, neden önemli çünkü gerçekten yaşanan felaketleri ve kıyımları düşününce bu 1 Mayıs’ın artık son noktayı gösterdiğini görüyoruz. Yaklaşan seçimlerde iyiler ve kötülerin seçimi. Bu seçimde kötülerin gitmesi gerekiyor. Bu seçimde kadını, işçiyi ve emekçiyi bu hale getiren, paraya mecbur bırakan veya emekçinin tek der paraymış gibi bir algı yaratan bu iktidarın gitmesi gerekiyor.”

‘1 Mayıs’ta hakkımızı almak için alanda olalım’

Halkları ve emekçileri 1 Mayıs günü alanlara davet eden Yıldız Ok Orak konuşmasına şu ifadelerle son verdi: “Bunları göndermenin en iyi yolu sokağa ve alana çıkmaktır. 1 Mayıs’ta bizim için büyük bir şans. Biz bu noktada çalışmalarımıza devam ediyoruz. 1 Mayıs’ta hepimizin alanlarda olması lazım. Var olan sömürü ve yıkımlara ‘dur’ dememiz lazım. Nereye elimizi atsak elimizde kalıyor. Bunların hepsine ‘dur’ demek için hepimizin sokaklarda olması gerekiyor. Hepimiz mücadele etmeliyiz. Bu iktidar gitmeden bu işçi sömürüsü de bitmeyecektir. Biz 1 Mayıs’ta herkesi hakkımız olanı almak için alanlara davet ediyoruz.”