emek/ekonomi

16:20

DİSK-AR "İşsizlik ve istihdamın görünümü" raporunu açıkladı: Çalışma çağındaki 63,5 milyon kişinin sadece 18,8 milyonu kayıtlı çalışıyor. İşler kadınlar cephesinden daha kötü ilerliyor.

08:45

Lice’nin Daralan köyünden yıllar önce göç etmek zorunda kalıp Mersin’e taşınan ve burada yıllarca mevsimlik işçi olarak çalışan Hüsna Dolan, bir yıl önce geri döndüğü köyünde sera kurdu. Biber, domates, fasulye ve salatalık gibi sebzeler yetiştiren Hüsna, elde ettiği ürünleri de market ve pazarlara satıyor.

09:00

Hobi olarak başladığı ahşap boyama işini açtığı atölye ile mesleğe dönüştüren Selahat Bayram, birçok kadına da ilham kaynağı olduğunu belirtiyor. Yaşadığı bu mutluluğu paylaşan ve tek hedefi işlerini büyütmek olan Selahat, “Bireysel olarak ekonomik özgürlüğünün olması çok güzel bir duygu…” diyor.

11:10

İkinci el-pit pazarlarında “Batan geminin malları” diye naralar atan erkeklerin seslerini işitiriz de Tunus’ta manzara biraz daha farklı, çünkü burada tezgahların bir şekilde etrafında 20 bin kadın yaşamlarını kazanıyor. Tunuslu kadınların yüzde 90’ı ise ekonomik krizden kaynaklı alım gücünün zayıf olması nedeniyle ikinci el giyim ve eşya kullananak yaşamlarını sürdürüyor.

10:10

İlham Yûsif Mihemed, 4 çocuk annesi 49 yaşında ekmeğini topraktan çıkaran, emekçiliği ile nam salmış bir kadın. Hasekê’ye bağlı Til Temir ilçesinin Hemra köyünde yaşamına devam ediyor. Tek başına çocuklarını büyütürken hem umut hem de emekle hayata tutunuyor.

09:40

Afganistan'da kadınlar için çalışmak azimden çok cesaret gerektirir. Pandemi nedeniyle ekonomik darboğazdan çıkmak zorunda kalan ailelerini geçindirmek ve ekonomik özgürlüklerini elde etmek için online Afgan yemek siparişleri alarak başladıkları projelerini büyüten Soxra ve Kübra Amiri kardeşler şimdi lokanta işletiyor ve aldıkları ölüm tehditlerine rağmen yılmayı da asla düşünmüyorlar, çünkü Afgan kadınlara çalışarak örnek teşkil ediyorlar.

08:50

Kulp dağlarından toplanarak kadınlar tarafından dövülüp kurutulduktan sonra sofralardaki yerini alan Zuzax otu yerel halkın vazgeçilmezleri arasında. Toplanan otu döven kadınlardan Hayriye Tekin, “Bu otla insanlar hem şifa buluyor hem de satarak para kazanıyor” diyor.

10:58

Lübnan sokaklarının usta şoförlerinden Zahra Marwa, 17 yılı aşkın direksiyon başında. Aynı zamanda 3 çocuk büyüten Marwa, 14 yaşında evlendirilmiş ve bugün aktif olarak erken yaşta evlilik karşıtı bir derneğin aktivistliğini de yapıyor.

09:00

Sınıra sıfır bölgede bulunan Andaç köyünde yaşayan Berivan (süt sağan kadın) kadınlar hayvanlarını sağmak için her gün sınırın diğer tarafına geçiyor. Keçilerini sağdıktan sonra köylerine geri dönen kadınlar. Berivanlığın meslekleri haline geldiğini ve yaparken çok keyif aldıklarını dile getiriyor.

09:00

Turbocu Abla lakaplı otomobil tamircisi Ceylan İrdem, “yapamazsın”, “bu iş erkek işi” diyenlere aldırmadan işinde tam gaz ilerlemeye devam ediyor. Yoluna eski eşi ve sanayi içerisindeki erkekler taş koymaya çalışsa da, o işini severek yapmaktan asla vazgeçmiyor. Arabaların yanına tamir etmek için yaklaştığında “usta nerede”, “sen mi bu arabayı tamir edeceksin” cümlelerini kuran insanlar bile başarısından dolayı, kısa bir süre sonra kendisini takdir etmek zorunda kalıyor.

11:30

Absher Projesi, Yemen'deki kadınların ihtiyaçlarının büyük bir bölümünü karşılamak amacıyla yola çıktı ve şimdiye kadar çok sayıda kadına yardım eli uzattı. Telia Salim, öncülüğünde başlatılan projenin şimdiden çok sayıda iş kadını destekçisi var ve Adenli kadınlara çalışma koşullarının sağlanması, temel gıda, giyim ve barınma gibi çok sayıda başlıkta yardımcı olmak için kadın dayanışmasını birlikte örüyorlar.

08:40

Kulp ilçesinde yaşayan ve çobanlık yaparak geçimini sağlayan Aysel Arslan, hayvanlarına gözü gibi bakarken, işinin zorluğunu ise dağlarına ve hayvanlara olan sevgisiyle unuttuğunu söylüyor.

08:30

Küçük turistik bir ilçe olan Eğil’de tüm toplumsal baskılara rağmen yıllardır lokantada çalışan ve ilçenin tek kadın çalışanı olan Şadiye Akboz, tüm kadınlara da şu çağrıda bulunuyor: “Kadının yeri evi değil. Bu hayatta en güzel şey bir insanın eline bakmadan kendi paranı kazanmak, ekonomik özgürlüğünü sağlamak... O yüzden kadınlar insanlar ne der diye düşünmeden çalışsınlar.”

08:39

Havaların ısınması ile birlikte tek geçim kaynakları olan hayvanları ile birlikte Karacadağ eteklerine çıkmaya hazırlanan Koçerlerin yolculuğu başlıyor. Yaylalarda hayvanların bakımı, süt sağma, yoğurt-peynir yapımı, yemek ihtiyacı, çocukların bakımı derken işin tüm yükünü omuzlayan Koçer kadınlar, zorlukları olmasına rağmen yaylalarda yaşamın güzel olduğunu belirtiyor.

08:07

Hazar Denizi’ne yelken açan İranlı Kowsar Sadeghi, ülkesinin hem en genç hem de ilk kadın kaptanı oldu.

08:50

Tuluk ayranı yapmak kolay değil; önce tuluğu yapmak gerek. Uzun işlemler. Ancak göçer (koçer) kültüründe az da olsa halen bu gelenek yaşatılıyor. Deyim yerindeyse tuluk, eletrikli makinelere direnmeye devam ediyor. Kizwan Dağı eteklerinde kendisini bildiğinden beri göçer olan 70 yaşındaki Fatma El Xitban, kameralarımızı görünce önce biraz çekimser sonra istifini hiç bozmadan hem yayla hayatını hem de tuluğu bize anlatıyor.

16:12

Amed’de bulunan Jiyan Semt Pazarı'na, kadınların itirazlarına rağmen erkekler için 400 yeni kayıt yapıldı.

11:15

Ev işçisi kadınların yaşadıkları hak ihlalleri pandemi döneminde daha da arttı. Hak ihlaline uğrayan kadınlardan biri de Rukiye Çelik. Rukiye, yaşamını temizlik yaparak kazanan gündelikçi kadınlardan yalnızca biri. Tek maaşla geçinemedikleri için ev işlerine gitmek zorunda kaldığını belirten Rukiye, çalıştığı taşeron şirketlerin sigorta yapmadığını, bazen taşeron şirketler aracılığıyla gittiği büyük kurumsal şirketlerde çalıştığında o şirketlerin mecburen günlük sigorta yaptıklarını belirtiyor. Çalıştığı taşeron şirketin ücret kesintisi yaptığını, bu nedenle zorda kalmadıkça şirket aracılığıyla temizliğe gitmediğini ifade eden Rukiye, “Borç içindeyiz, eşim asgari ücretle çalışıyor. Bu para yetmiyor, geçinemiyoruz. Bu nedenle pandemi döneminde bile çalışmak zorundayım” diyor.

10:37

Taliban’ın etkisinin azaldığı, ABD’nin de asker çekme kararının ardından hayatın normal akışına dönme çabaları Afganistan’da gözle görülür şekilde fark ediliyor. Ülkenin ikinci büyük kenti Herat’ta yeni açılan fabrikalarda uygulanan yüzde 30 kadın kotası ile kadınlar üretime dahil edilmeye çalışılıyor.

08:40

Samira Rayesse uzun yıllar Fas’da sendikacılık yapmış bir kadın. Tarım ve ormancılık sektöründeki kadınları güçlendirmek için OFSAF isimli otonom bir yapı kurmuşlar. Farklı bir kadın örgütlenme deneyimi olan OFSAF’ı Samira Rayesse anlattı.