BAHARİN LEHİB

Afganistan – Taliban’ın 15 Ağustos 2021 tarihinden bu yana yönetimine el koyduğu Afganistan’da halk dünyada benzeri görülmemiş bir baskı sistemi altında yaşamaya çalışıyor. Taliban’ın art arda kadınlar için uygulamaya koyduğu yasaklar ile Afganistan kadınlar için ‘güvenli olmayan’ ülke statüsünde değerlendiriliyor. 2023 yılı en önce kadınlar ve genel olarak halk için yasak ve baskılarla anılsa da aynı zamanda direniş yılı da oldu.

Uluslararası raporlarda yer aldı

2023 yılında birçok uluslararası kurum Afganistan’da yaşananları özel olarak raporlarına yansıttı. Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), Afganistan'da yüzde 23'ü kadın, yüzde 54'ü çocuk ve yüzde 8,3'ü engelli olmak üzere 28 milyondan fazla insanın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu açıkladı. Afganistan Özgür Medya Örgütü ise yıllık raporunda “Bu yıl örgütümüz gazetecilere yönelik 120 şiddet vakası kaydetti. Bunların yüzde 80'i dayak, aşağılama, hakaret, ilkesiz davranışlar ve keyfi tutuklamaları içeriyor” yazdı. Afganistan Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin çalışmasında da "Afganistan'da bu yıl yaklaşık 330 ton narkotik üretildi" değerlendirmesiyle anıldı.

Dünya Sağlık Örgütü, çalışmasında Afganistan’a yönelik şu bilgilendirmede bulundu: "Afgan kadınları ve çocukları, olumsuz koşullar nedeniyle psikolojik olarak iyi değil. Çocukların yaklaşık yüzde 39'u duygusal sorunlarla karşı karşıya, yüzde 52'si akranlarıyla sorun yaşıyor, yüzde 11,5'i ise psikolojik sorunlar nedeniyle günlük görevlerini yerine getirmekte sorun yaşıyor" açıklamasında bulundu.  Taliban'ın iki yıllık iktidarı sırasında kadın katliamları ve şüpheli ölümlerde artışlar yaşandı. Birleşmiş Milletler, bir raporunda, "Afganistan'da her 10 kadından 9'u aile içi şiddet mağduru. Bu şiddet olaylarının çoğu Taliban tarafından destekleniyor.”

Cezaevleri doldu

Ülkede her alanda yaşanan adaletsizlik ve aynı zamanda gelişen baskı politikalarına karşı her zaman bir karşı duruşta yer aldı. Ancak bu karşı duruş her yaştan insanında tutuklanması anlamına geliyordu. Taliban Hükümeti Hapishane İşleri Departmanı, bir haber bülteninde Afganistan'ın dört bir yanındaki cezaevlerinde bin 194 kadın, bin 42 erkek çocuk, 47 kız çocuk, 5'i kadın olmak üzere 16 yabancı vatandaşın da aralarında olduğu yaklaşık 16 bin kişinin bulunduğunu açıkladı. Ayrıca Islah ve Eğitim Merkezi’nde 600 ila 700 arasında çocuğun yaşadığı, bunların 400'ünün sokaktan toplanan dilendirilen çocuklar olduğu kaydedildi.

Taliban’ın kadın düşmanı politikaları 2023 yılında da devam etti

Afganistan en çok kadınlara getirdiği kısıtlamalarla gündeme geldi. 2021’den 2023’e kadınlara yönelik kısıtlamalar gün geçtikçe çoğaldı.

*Birçok kadın ve kadın örgütü, Taliban'ın kız çocukları ve kadınlar için okulları ve üniversiteleri kapattığını açıklamasının ardından kız çocuklarına evde eğitim ortamı sağlamak için gizlice çalıştı. Taliban üyeleri, Afganistan kentlerinde sokaklarda devriye gezerek, kız çocukları ve kadınların bir araya gelmesi durumunda izinsiz olarak eve girerek toplantıları silah zoruyla dağıttı. Taliban üyeleri, çoğu durumda kadınların direnişiyle karşılaştı. Afganistan halkı ve insan hakları aktivistleri, kadınlara getirilen kısıtlamalara tepki göstererek, Taliban'ın kadınlara düşman olduğunu söyledi.

*Afganistan Kabil Tıp Fakültesi öğrencisi Elaha Delawarzai, 2022 Ağustos’unda bir video mesaj yayınlayarak, Taliban’ın İçişleri Bakanlığı eski Sözcüsü Qari Saeed Khosti tarafından tecavüze maruz bırakıldığını anlatmıştı. Qari Saeed Khosti tarafından işkence gördüğünü belirten Elaha Delawarzai, onunla evlenmek zorunda bırakıldığını paylaşmıştı. Genç kadının ailesi Taliban tarafından kızları Elaha Delawarzai’nin tutuklanmasından 54 gün sonra Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu’na (UNAMA), mektup göndererek çocuklarının işkenceye maruz kaldığını ve serbest bırakılmasını talep etti. Aile, UNAMA'ya yazılan mektupta, çocuklarının bir gazeteciye verdiği röportajın ardından Pakistan'dayken kaybolduğunu da paylaştı. 

*Taliban’ın Afganistan yönetimini ele geçirmesinin ardından ülke birçok açıdan çoklu kriz yaşanan bir döneme girdi. Yoksulluğun gün geçtikçe derinleştiği ülkede milyonlarca aile yoksulluk cenderesinde yaşam mücadelesi verirken, 2023 yılının kış mevsiminde ısınma sorunundan kaynaklı 67 bin çocuk hastaneye kaldırıldı. Başkent Kabil’de faaliyet yürüten Uluslararası Kızılhaç Komitesine göre, ülkede göğüs ağrısı çeken 5 yaş altı çocuk sayısı yüzde 50 arttı.

* Taliban, 2023 yılında kadınlardan dükkanlarını kapatmalarını istedi. Taliban Fazilet Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı, 9 Ocak tarihinde Belh kentindeki kadınlara “Kadınların peçe takmaması” bahanesiyle dükkanlarını kapatmaları için sadece iki gün süre verdiğini duyurdu.

*Afganistan’da Taliban yönetime el koymadan önce milletvekili olan Mürsel Nebizade, kimliği belirsiz silahlı saldırgan tarafından evinde vurularak katledildi. Saldırıda Mürsel Nebizade’nin koruması da hayatını kaybederken, kardeşi ve bir koruması da yaralandı. Mürsel Nebizade, Taliban'ın iktidara gelmesinden sonra ülkeyi terk etmeyen az sayıda kadın siyasetçi arasındaydı. 2018 yılında Kabil'den milletvekili seçildi ve Taliban iktidarına kadar görev yaptı. Mürsel Nebizade parlamentoda savunma komisyonunun üyesiydi.

* Afganistan’da adım adım kadınların tüm haklarını gasp eden Taliban, üniversiteli kadın öğrencilere üyeleriyle evliliği dayattı.

*Afganistan'da üniversitelerin kapılarını kadınlara kapayan Taliban, 2023 yılı Şubat ayındaki üniversite giriş sınavlarına kadın öğrencilerin alınmaması talimatı verdi. Yüksek Öğretim Bakanlığı'nın özel üniversitelere gönderdiği talimatla kadınlara yükseköğrenim yasağının altını çizdi. Mektupta talimata uymayan kurumların cezalandırılacağı da hatırlatıldı.

* Kabil’de özel bir üniversitede profesörlük yapan ve Taliban’ın ülke yönetimine el koymadan önce 450 kız çocuğuna eğitim verilmesine vesile olan İsmail Meşal tutuklandı.

*Erkek tıp öğrencileri için final sınavlarını duyuran Taliban Sınav Departmanı, kadın tıp öğrencileri için final sınavlarının yapılmasının planlanmadığını açıkladı.

Kadınlar yasak, tutuklama ve katliamla karşı karşıya bırakıldı

* Yasaklarla hakları gasp edilen kadınlar, tutuklama, tecavüz ve katliamla karşı karşıya bırakıldı. Taliban'ın yönetime geçmesi ile toplum içinde erkek şiddeti de arttı. Taliban'ın kadın düşmanı politikaları erkek şiddetine zemin oluşturdu. Son iki yılda kadın katliamlarında ve şüpheli ölümlerde büyük oranda artış yaşandı.

*Taliban yetkilileri Afganistan'ın güneyinde yer alan Kandahar'daki sağlık ve eğitim departmanlarındaki çalışan kadınlara yanlarında erkek yakını olmadan işe gelmemeleri duyurusu yaptı.

*Taliban, eski hükümet yetkilileri ve askerlerini arama gerekçesiyle evleri bastı ve halkı tehdit etti. Sürekli evlere denetime giden Taliban üyeleri, kadınları da kendileri ile evliliğe zorladı/zorluyor.

*Taliban, Afganistan’da doğum kontrol haplarının satışını yasakladı. Afgan kadınların yayın organı Rukhshana’da da yer alan habere göre, doğum kontrol hapları ‘haram’ olarak nitelendirilmeye başlandı.

*Kabil'de kırbaçlanan kadın ve erkekler kamuya açık alanlarda izletildi.

*Taliban'ın Herat'taki Halkla İlişkiler Departmanı, peçe takmayan kadınları halka açık yerlerde kırbaçlamakla tehdit etti.

*Afgan Kadınların Güçlenmesinin Geliştirilmesi Enstitüsü Banafsheh Hosseini, Afganistan’da kadınların temel haklarından mahrum bırakıldığını belirterek, ücra köylerdeki kadınlardan haber alamadıklarını belirtti.

*Kabil’de eğitim ve çalışma yaşamındaki yasakları protesto eden kadınlara Taliban üyeleri saldırdı.

*Kabil'de Taliban'ın kadın karşıtı politikalarına karşı eylem düzenleyen kadınlardan 4’ü gözaltına alınarak tutuklandı. Kadın aktivistler ve BM’den Richard Bennett, kadınların serbest bırakılması için çağrıda bulundu. Sonrasında tutuklanan 4 kadından Fatemeh Mohammadi, Malali Hashmi ve Ruqayyah Sai kefaletle serbest bırakıldı.

*Afganistan’da Taliban yönetimi, kadın doktor ve hemşirelerin faaliyet ruhsatı alması için dini sınavlara girmesi zorunluluğu getirdi.

Gazeteci ve basın kurumlarına baskı arttı

*Taliban, yayın politikasını ihlal etme gerekçesi ile “Kadınların Sesi” radyo istasyonunu 31 Mart’ta kapattı ve kadın haklarını ihlal etme siciline bir yenisini ekledi. Radyo 9 Nisan’da tekrar yayına başladı.

*Badakhshan Eyaleti’ndeki Warduj Shahr Hastanesi’nde çalışan Shukriya adlı bir kadına, aynı hastanede çalışan Taliban yanlısı bir erkek tarafından tecavüz edildi. Babası da Taliban tarafından katledilen kadın intihara sürüklendi.

*Birleşmiş Milletler (BM), Taliban'ın Afganistan'da kadınların örgüt için çalışmasını yasakladığını duyurdu. BM, yasağa dair kendilerine yazılı bir bilgilendirme yapılmadığı, çalışanlarına Taliban üyeleri tarafından sözlü aktarıldığını kaydetti.

*Afganistan'ın Helmand kentinde bir gazetecinin kadınlarla röportaj yapması Taliban yetkilileri tarafından engellendi. Gazeteci ayrıca “Kadınlardan uzak dur” sözleri ile tehdit edildi.

*Afganistan'ın Zabul kentinde kadın öğrencilerin okuduğu bir okul kimliği belirsiz kişilerce ateşe verildi.

*Afganistan'da 6'ncı sınıftan sonra eğitim görmeleri Taliban tarafından yasaklanan kız öğrencilerin, devam ettiği STK destekli okullar ani bir kararla kapatıldı.

*İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Kadın Hakları Departmanı Başkanı Heather Barr, Taliban’ın Afganistan’daki faaliyetlerini haberleştirdikleri için birçok kadın gazetecinin ülkeye girişlerinin yasaklandığını duyurdu.

*Herat kentinde kapatılan internet kafelerin açılmasına izin veren Taliban, “Ancak kadınlar internet kafelere alınmayacak” diyerek şart koştu.

*Taliban, kadın doktorların uzmanlık tamamlama sınavına girmesine izin vermeyerek, hastanelerdeki uzman kadrolara erkeklerin alınacağını duyurdu.

*Afganistan'ın Bamyan Eyaletinde iki kadın öğretmene Taliban tarafından öğrencilerinin gözü önünde işkence edildi.

*Afganistan'da kız çocuklarının eğitim gördüğü 3 okulda zehirlenmeler yaşandı. Saraipol Polis Sözcüsü Den Mohammad Nazari, "Kimliği belli olmayan bazı kişiler Sançarak ilçesinde kız çocukların eğitim gördüğü okula girip sınıfları zehirledi" diye konuştu.

Öncü kadınların resimleri duvarlara çizildi

*Afganistan’da “Shevgerd” adlı ressamların oluşturduğu grubun duvarlara çizdiği öncü kadın resimleri Taliban tarafından silinerek, yerine Taliban’ı simgeleyen bayraklar, yazılar ve resimler çizildi.

*Taliban, tüm kadın kuaför salonlarının ruhsatlarının iptal edilmesi talimatı verdi. Karar nedeniyle 60 bin kadın işsiz kaldı.

*Taliban’ın gerici uygulamalarına karşın kadınlar mücadeleden ve direnmekten vazgeçmiyor. Taliban, tarafından gasp edilen hakları için Kabil’de Ağustos ayında eylem yapan kadınlara, Taliban üyeleri saldırdı. Kadınların dağılması için üzerlerine kurşun sıkıldığı öğrenildi. Eylem sonrasında çok sayıda kadın gözaltına alındı.

*Taliban ülkenin batısında bulunan Herat kentinde müzik aletlerini yaktı.

*Afganistan’ın bazı vilayetlerinde Taliban’ın, üçüncü sınıfın üzerindeki kız öğrencilerin evlerine gönderilmesi için müdürlere talimat verdi.

*20 Ağustos’ta bir eve baskın düzenleyen Taliban üyeleri, evde bulunan 8 kadını ‘Taliban’a karşı mücadele yürütme’ gerekçesiyle tutukladı.

*Taliban, Bamyan eyaletindeki bir parkta kadınların bulunmasını yasakladı.

*Altıncı sınıfın üzerindeki kızların dil ve bilim kurslarına gitmesine izin verilen tek kent olan Bamyan’da da kız çocuklarına eğitim yolu kapatıldı.

*Afganistan’da çalıştığı devlet hastanesinde iki doktorla birlikte görevden alınan ebe Shabana Omari, yerlerine Taliban tarafından belirlenen eğitimsiz kişilerin yerleştirildiğini söyledi.

*Afganistanlı Kadınların Kendiliğinden Protesto Hareketi üyesi Neda Parwani, Eylül ayında Taliban tarafından evine yapılan baskınla eşiyle birlikte tutuklandı.

*Afganistan'daki kadın hakları savunucuları, kadın hakları savunucularından Julia Parsi'nin "Taliban İstihbaratı" tarafından tutuklandığını duyurdu.

*Taliban’ın kadın doktorların kadın hastaları, erkek doktorların erkek hastaları tedavi etmesine yönelik kararı, hastaları mağdur ederken, doktorların da halka hizmetini engelledi.

Taliban bir gazeteciyi katletti

*Taliban üyeleri, yol kontrollerinde de “Bu bir emirdir” diyerek, ön koltuklarda oturan kadınları indirip arka koltuklara oturmaya zorladı.

*Kabil’de 13-20 Kasım tarihleri arasında açılan sergiye kadınlar el emeği ürünleriyle katılırken, Taliban tarafından birçok baskıya da maruz kaldı. Kadınlar, Taliban’ın sıkı kontrolü altında ürünlerini satmaya çalışsa da çok başarılı olamadı.

*Afganistan’da Gazeteci Hasna Sedat Taliban tarafından katledildi.

Kadınlar 2023 yılında da Taliban’a boyun eğmeyerek direnişi yükseltti

*Afganistan Devrimci Kadınlar Derneği (RAWA) kadınların sesi olmaya devam etti ve alanlardan ayrılmadı. Kurulduğu günden bu yana Afganistan’ın yoksul ve bastırılmış kadınlarının yanında olan RAWA, aynı zamanda kadınların siyasi alanda söz ve yetki sahibi olması için çalıştı. RAWA tüm dünyaya adını duyurdu ve yıllar içinde Afgan kadınların bağımsız siyasi ve sosyal örgütü olarak tanındı. Pakistan sınırındaki mülteciler için okullar açan RAWA, Afganistan’da ise evlerde açtığı gizli kurslarla eğitim faaliyetini yürüttü. RAWA, diğer yandan Taliban yönetiminin insanlık dışı uygulamalarını da dünyaya duyurdu.

*Afganistan’daki durumun görüşüldüğü BM Güvenlik Konseyi’nin kapalı toplantısı öncesinde, 15 üye devletten 11’i, Afganistan’daki kadın ve kız çocuklarının kritik durumu hakkındaki ciddi endişelerini dile getirmek üzere ‘Kadın, Barış ve Güvenlik İlkelerine Yönelik Ortak Taahhütler Bildirisi’ adını verdikleri bir bildiriyi kamuoyuyla paylaştı. Arnavutluk, Brezilya, Ekvador, Fransa, Gabon, Japonya, Malta, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere ve ABD’den oluşan 11 ülke bildiride, “Kadınlar, korkunç insani durumun hafifletilmesinde çok önemli ve hayati bir rol oynuyor. Zira eşsiz bir uzmanlığa ve erkek meslektaşlarının ulaşamadığı nüfusa erişime sahipler, kadınlara ve kız çocuklarına hayat kurtaran kritik destek sağlıyorlar” diye belirtti. Bildiride ayrıca, kadın ve kız çocuklarına yardımların ulaşmadığı kaydedildi.

*Afganistan kadın hakları aktivistlerinden Zarghune Ahmadi, Taliban’ın kadınlara uyguladığı şiddetten ötürü terör listesine alınması gerektiğini kaydetti.

Kürt kadınları Afganistanlı kadınlarla dayanıştı

* Kürdistan Kadınlar Topluluğu (KJK) Koordinasyonu, 3 Ağustos’ta Şengal Katliamı ve 15 Ağustos’ta Taliban’ın Afganistan iktidarını ele geçirmesinin yıl dönümleri vesilesiyle 3-15 Ağustos arası zaman diliminde, “Hegemon Erkek Saldırılarına Karşı Afgan ve Şengal Kadınlarının Yanındayız” sloganı ile dünya çapında bir kampanya yürüttü.

*Kongra Star, Afganistan’da katledilen eski Milletvekili Mursel Nebizade’nin katledilmesiyle ilgili olarak yazılı bir açıklama yaparak, "Mursel Nebizade’nin ailesine, sevenlerine, Afganistanlı kadın yoldaşlarımıza ve kardeşlerimize başsağlığı diliyoruz. Sizin mücadelenizin bizim de mücadelemiz olduğunu bilmenizi istiyoruz ve bizim direnişimiz sizler içindir de.  Sizler bize umut ve güç veriyorsunuz. Bizim kadın devrimimizin de aynı şekilde sizlere güç ve umut verdiğine inanıyoruz” dedi.

*Taliban’ın iktidara gelmesinin ardından iki kız kardeşiyle birlikte tutuklanarak işkence gören Tamna Zaryab Pariani, dijital medya hesabında, “Cildimdeki yaralar kayboldu ama kalbime derin bir acı yerleşti” paylaşımında bulundu.

* Taliban'ın ülke genelinde kadınların tüm özel ve devlet üniversitelerinde eğitim almasını yasaklamasının ardından Herat'ta bir grup eğitimci, 7'nci sınıftan 12'nci sınıfa kadar okuyan 200 kız öğrencilere gizli eğitim verildi.

*UNESCO, 2023 Uluslararası Eğitim Günü etkinliklerini Afgan kız çocukları ile kadınlarına adadı ve tüm ülkelere seslenerek, Taliban yönetimi altında eğitim görmeleri engellenen kadın ve kız çocuklarının desteklenmesi çağrısında bulundu.

*Güçlü Afgan Kadınları Hareketi" ve "Sürgündeki Özgürlük Arayanlar Hareketi" adlı grubun çok sayıda üyesi, kadın hakları aktivisti Narges Sedat'ın tutuklanmasını protesto etti.

*Uluslararası Af Örgütü, bir rapor yayımlayarak Taliban’a çağrıda bulundu. Af Örgütü kadın ve kız çocuklarının haklarına saygı duyulması gerektiğini belirtti.

*8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle Afganistanlı kadın aktivist Ruqiyeh Sadeghi, videolu bir mesaj yayınladı. Afganistan ve İranlı kadınlar başta olmak üzere tüm dünya kadınların 8 Mart’ını kutlayan Ruqiyeh Sadeghi, “Tüm dünya kadınlarına sıcak bir selam gönderiyorum. Kadın, yaşam, özgürlük, ekmek, iş sloganlarını atarak İslami görünen yönetimlerin temellerini sarsabiliriz ve eminim ki bu kadın mücadelesinin devam etmesiyle bu hükümetler bir gün çöker. Zafer kadınlara ait” dedi.

*Afganistan’da kendilerini "Kadınların Siyasi Katılım Ağı" olarak tanıtan bir grup Afganistanlı kadın, bir açıklama yayımlayarak, Taliban’ın uygulamalarına karşı, uluslararası toplumun acil ve ciddi bir adım atmasını istedi.

*ABD Dışişleri Bakanlığı’nın dünya çapında 17 yıldır verdiği Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü’ne (IWOC) bu yıl 11 kadının arasında bulunan ve Türkiye’de yaşayan Afganistanlı Doktor Zakira Hekmat da layık görüldü.

*Afganistan'ın farklı kentlerinde kadınlar tüm baskılara rağmen 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle sokağa çıktı ve "Yenilgiyi asla kabul etmeyeceğiz" dediler.

*Afganistan Gazeteciler Merkezi (AFJC), her yıl düzenlenen 10’uncu “Yılın Afganistan Gazetecisi” ödülünün kazananlarını açıkladı. Ödül töreni 15 Mart Çarşamba günü Belçika'nın Brüksel kentinde düzenlendi. Yılın Afganistan Gazetecisi ödülünü, Radio Kilid muhabiri Marjan Wafa, TOLO News muhabiri Mohammad Yusuf Hanif, Afganistan International muhabiri Mohammad Arif Yaqoubi aldı.

*Bir grup Afganistanlı kadın ve genç, 21 Mart Newroz Bayramı için kutlamalar yapıp dijital medya platformlarında paylaştı. Taliban’a teslim olmadıklarını ve direnişin devam ettiği mesajı veren kadınlar ve gençler, mücadeleyi büyütme kararlılığını dile getirdi.

*Direnen kadınlar arasında yer alan Seher Ebuyî, Afganistan ve İranlı kadınlara özgürlük için direnmekten ve mücadele etmekten vazgeçmeme çağrısında bulundu.

*Afganistan'ın Mezar-ı Şerif kentinde sokağa çıkan kadınlar, Taliban’ın kadınların ve kız çocukların okula gitmesini yasaklamasını protesto etti.

*Afganistanlı insan hakları aktivisti Tehmina Mangal, çocuklarına hitaben bir mektup kaleme aldı ve “Geleceğimiz olan oğullarım sağlıklı bir şekilde ataerkil fikirlere yenik düşmeden daha demokratik bir birey olsunlar ve toplumu ilerletsinler” dedi.

*Afganistan Kadın Protesto Hareketi, birçok kentte yaptığı açıklamalarla Taliban’ın uygulamalarına sessiz kalan BM’nin ofislerinin kapatılmasını istedi.

*E'zem Qenberî, Taliban üyelerinin iş yerine gelip kendisini tehdit etmesine rağmen işine devam ettiğini söyledi ve kadınlara “Devam edin ve bu karanlık gecenin arkasında bir ışık olduğundan emin olun” mesajını verdi.

Afgan Kadınların Kendiliğinden Hareketi’nden çağrı

*Afgan Kadınların Kendiliğinden Hareketi, siyasi parti ve sivil toplum örgütlerine Taliban’ın baskıcı politikalarına karşı birleşme çağrısında bulundu.

*RAWA üyesi Shahla Nasim, İran ve Afganistan’da kadın ve insanlık düşmanı zihniyete karşı yürütülecek mücadeleyle zaferin elde edileceğini söyledi.

*BM tarafından Afganistan’ın geleceğinin konuşulacağı Doha’da yapılacak toplantıya Taliban’ın davet edilmesini protesto eden kadınlar, gelecekleri için Taliban’ın dayatılmasını kabul etmeyeceklerini belirtti.

*Afganistan Ulusal Gazeteciler Birliği, Taliban’ın yönetime gelmesinin ardından kadınların medyadaki varlığının iki yıl öncesine göre yüzde 64 oranında azaldığını duyurdu.

*Afganistanlı Kadınların Kendiliğinden Hareketi, Taliban’ın kadınları ve kız çocuklarını kısıtlayan uygulamalarından vazgeçmesini isterken, uluslararası kurumlara da “Taliban’ı tanımayın” çağrısı yaptı.

* Uluslararası Af Örgütü ve Uluslararası Hukukçular Komisyonu Afganistan’da Taliban’ın kadın ve kız çocuklara yönelik politikalarının, ‘insanlığa karşı işlenen toplumsal cinsiyete dayalı zulüm suçu’ olarak soruşturulmasını istedi.

*Afganistan’da Taliban’ı protesto eden kadınlar, paylaştıkları görüntüyle dünyaya seslenerek, “Dünya Taliban terör örgütünü destekleyip kendi çıkarları için bir araç olarak kullanmamalı” dediler.

*Taliban’ın "Erdemleri Teşvik ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı” üyeleri tarafından gözaltına alınarak hakaret ve kötü muameleye maruz bırakılan öğretmen Nilüfer Hekîmî, Taliban’ın baskısının nedeninin “Kadın iradesinden korkması” olduğunu kaydetti.

Kadınların ortak mücadelesi büyüdü

*EŞİK Afganistan’ın kadınlar ve kız çocukları için bir hapishaneye dönüştüğüne dikkat çekerek, kadınlara karşı özel savaşın sona ermesi için dünya devletlerinin harekete geçmesini istedi.

*Lübna’nın başkenti Beyrut’ta Kadın Yaşam Derneği, Newroz Toplum Derneği, Abdullah Öcalan’ın Özgürlüğü İçin NUN İnisiyatifi öncülüğünde, “Jin, Jiyan, Azadî'nin izinde” sloganıyla 'Uluslararası Kadın Hareketleri Deneyimleri Konferansı' düzenlendi. Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri başta olmak üzere 11 ülkeden 80 kadının katıldığı konferans, IŞİD tarafından 3 Ağustos 2014’te soykırıma uğrayan Êzidî kadınlara ve 15 Ağustos 2021’de Afganistan’da iktidara el koyan Taliban’ın baskısı altında yaşamlarını sürdüren Afgan kadınlara adandı.

*Uluslararası devletlerin Taliban’a yaptırım uygulaması talebiyle Almanya’da başlattıkları açlık grevini sürdüren Afganistanlı kadınlar, “Halkın adalet çığlığı duyulmalı” dedi.

*Afganistanlı gazeteci ve kadın hakları aktivisti Lilma Sadid’e Henri La Fontaine Hümanizm Ödülü verildi.

*Afganistanlı kadınlar tarafından kurulan Mor Cumartesi Hareketi, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla dijital medyadan bir mesaj yayımlayarak, kadınları her alanda direnişe davet etti.

Yarın: Suriyeli kadınlar demokrasi ve özgürlükleri için direnişi yayıyor