زندانیان بهدینان میان آزادی و مرگ
نیاز عبدالله - روزنامهنگار
زندانیان شیلادزه اعم از(نِچیروان بدیع، کُوان طارق، یوسف شریف، محمود ناجی و امجد یوسف) باید ماە ژوئن سال جاری «آزادی مشروط» میگرفتند و از زندان بازپروری بزرگسالان شهر هولیر آزاد میشدند. پس از گذشت دو ماه و نقض حقوق قانونیشان، این زندانیان در ۲۱ ژوئیه دست به اعتصاب غذا زدند و در همین حال پنج زندانی دیگر در بادینان و ۴۲ زندانی دیگر کە در مرکز بازپروری بزرگسالان در هولیر به سر میبرند، اعتصاب کردند. همهی اعتصابکنندگان زندان بازپروری بزرگسالان شهر هولیر که با مادهی شمارهی یک (معادل ماده ١۵۶ قانون مجازات عراق در اقلیم) قانون شماره ٢١ سال ٢٠٠٣ پارلمان کوردستان مجازات شدند، باید بر اساس مادهی ٣٣١ قانون عدالت کیفری شماره ٢٣ سال ١٩٧١ «آزادی مشروط» گرفتە و آزاد میشدند. به ویژە زندانیان بهدینان که با تصمیم ریاست اقلیم کوردستان مجازاتشان کاهش یافتە، باید هرچە زودتر آزاد شوند.
۱۳ زندانی از دوم اوت در زندان آسایش (امنیت) عمومی شهر هولیر دست به اعتصاب غذا زدند. از آن جمله میتوان به اکرم آمدیه، شوکت شرفانی و صدرالدین سلیمانی اشاره کرد که سه سال و سه ماه است بدون هیچ محاکمهای زندانی شدهاند. در بین زندانیان آسایش عمومی شهر هولیر تعداد بسیاری از اعضا و حامیان حزب دمکرات کوردستان در منطقهی بهدینان هستند که به اتهام انحراف از این حزب و جاسوسی برای مقامات اتحادیهی میهنی کوردستان، در بازههای زمانی مختلف از سال ۲۰۱۸ به بعد بدون محاکمه و اثبات اتهام بازداشت و در شرایط نامناسبی نگهداری میشوند.
اعتصاب زندان بهدینان در بازپروری بزرگسالان شهر هولیر در گرمای شدید و وضعیت بد بهداشتی بدون هیچ گونه مراقبت بهداشتی ادامه دارد و آنها را به کام مرگ میکشاند. به گفتەی تیم وکلای مجازات بهدینان، «نچیروان بدیع به جز خونریزی، دچار ضعف بینایی و درد شدید در هر دو کلیهاش شده بود» که از خطرناکترین نشانههای اعتصاب است. همچنین کُوان طارق «بیماری پوستی دارد، سلامتیاش رو به وخامت است» و در قرنطینه به سر میبرد. امجد یوسف «در زندان به ویروس کبدی نوع C آلوده شده است» و اکنون به دلیل نوع بیماری و وضعیت بد بهداشتیاش از دیگر زندانیان جدا نگه داشته میشود، این در حالی است که وضعیت سلامت سایر زندانیان و اعتصاب کنندگان نیز روز به روز بدتر میشود.
زندانیان بهدینان زیر نظر دادستان عمومی در وضعیت خطرناکی به سر میبرند. در حالی کە با استناد به بند چهارم قانون شماره ٢٣ سال ١٩٧١ویژەی قوانین آزادی مشروط دادستان عمومی باید حافظ و مدافع قانون و حقوق زندانیان باشد، اما برعکس دادستان عمومی اکنون مانع اجرای عدالت است و در برابر دادگاه جونح پاسخگو نیست تا زندانیان شیلادزه بتوانند اقدامات قانونی لازم را انجام دهند. بە گفتەی تیمهای کوردستان عراق، CPT: «پیش از عید قربان دادستان کل قول توافق برای آزادی زندانیان شیلادزه را به ما داد اما پس از عید قربان منصرف شد.»
«منصرف شدن دادستان عمومی» و ناتوانی در اقدام قانونی برای آزادی زندانیان شیلادزه، بخشی از اقدامات مقامات احزاب و دولتها برای رام کردن زندانیان بهدینان است. درست در زمانی که پروندهی شکنجهی زندانیان بهدینان باید فاش میشد، باید دادستان عمومی موضع قاطعی برای حفاظت از حقوق قانونی و انسانی آنها داشت.
تنها راه اثبات عدم دخالت احزاب در تصمیمات دادستان عمومی آزادی زندانیان است، اما دادستان به جای آزادی، مرگ را شایستهی زندانیان میداند.
اعتصاب ۵۲ زندانی در بازپروری بزرگسالان و ۱۳ زندانی در آسایش عمومی هولیر نیازمند حمایت افکار عمومی و سازمانهای بینالمللی و محلی است؛ تا زمانی که سازمانهای امنیتی بر خلاف حقوق بشر و سایر قوانین، زندانیان را در حبس نگه دارند، مطالبهی عمومی حق آنها ادامه خواهد داشت زیرا قوانین باید برای رسیدن به عدالت مورد استفاده قرار گیرد نه انتقام.