عربستان سعودی اخیرا خود را به عنوان یک کشور میانهرو معرفی کرده است، اما حقیقت چیست؟
از فعالان زن ما بشنوید
لینا الحثلول لینا الحثلول رئیس نظارت و حمایت سازمان ALQST برای حقوق بشر است، او میگوید: خواهرم لوجین تحت ممنوعیت سفر قرار گرفته است و در ترس دائمی از دستگیری زندگی میکند. او یکی از چندین زنی است که با این مشکلات مواجه است.
عربستان سعودی در حال تغییر موضع سیاسی و تجاری خود است. این کشور سال ۲۰۱۶، برای نخستین بار برنامههای خود را برای تنوعبخشیدن به اقتصاد اعلام کرد و میلیاردها دلار هزینه کرد که در سطح جهانی پادشاهی مترقیتری به نظر برسد. اکنون زنان میتوانند رانندگی کنند و در مشاغلی کار کنند که پیشتر برای آنها منع شده بودند. اکنون مبالغ هنگفتی در پروژههای آیندهنگر معماری از قبیل لاین - ابرشهر بیابانی و گسترده - سرمایهگذاری میشود تا توریسم جهانی به این کشور جذب شود.
با اینحال، همچنان در داخل پادشاهی، شهروندان روایتهای بسیار متفاوتی از اوضاع کشور دارند. بر اساس برخی گزارشها، هزاران شهروند سعودی ممکن است در پسزمینهی پروژههای حفظ ظاهر، با ممنوعیتهای سفر روبرو شوند و توسط دولت از خروج منع شوند. جرم آنها چیست؟ دفاع از حقوق اولیهی بشر.
خواهرم، لجین الحثلول در میان این شهروندان است. لوجین یک مدافع برجستهی حقوق زنان در عربستان سعودی است که کمپین ضدممنوعیت رانندگی زنان را رهبری کرد و به طور خستگیناپذیر برای لغو سیستم قیمومیت مردان مبارزه کرد.
فعالیت شجاعانه و صریح لوجین با سرکوب مقامات سعودی مواجه شد. او در مارس ۲۰۱۸، از خیابانهای امارات متحدهی عربی ربوده شد و به زور به عربستان سعودی بازگردانده شد. زمانی که او در خاک عربستان بود، تحت ممنوعیت سفر غیرقانونی قرار گرفته، از خروج از کشور منع شد و چند ماه بعد به طور خودسرانه دستگیر شد.
اتهامات او به صراحت به فعالیتهای حقوق بشریاش اشاره میکرد. او سرانجام تحت قوانین ضدتروریسم در دادگاه کیفری تخصصی (SCC) محاکمه شد، دادگاههایی که معمولاً به عنوان ابزاری برای سرکوب جامعهی مدنی استفاده میشد. لوجین در فوریهی ۲۰۲۱ تحت شرایط سخت از جمله ممنوعیت خروج از پادشاهی از زندان آزاد شد. قرار بود ممنوعیت سفر او پس از نزدیک به سه سال، در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳ پایان یابد. با اینحال، در فوریهی امسال، پس از پایان مدت ممنوعیت، به او گفته شد که همچنان تحت ممنوعیت سفر دائمی بدون تاریخ انقضا خواهد بود. مقامات هرگز هیچ توجیهی ارائه نکردهاند و همچنان به پرسوجوهای ما بیتوجه هستند.
این مسائل نه تنها لوجین، بلکه کل خانوادهی ما در عربستان سعودی را تحتتاثیر قرار داده است. خانوادهی من در سال ۲۰۱۸ متوجه شدند که آنها نیز بدون ارجاع به هیچ حکم قضایی از سفر منع شدهاند و از آن زمان تاکنون قادر به حل این موضوع نیستند. این نقض آشکار حق آزادی، مصداق بارز حرکت در تضاد مستقیم با قوانین بینالمللی و همچنین چارچوب قانونی خود عربستان سعودی است.
زندگی در عربستان سعودی تحت ممنوعیت سفر، به معنای زندگی در ترس دائمی است. شیوهی کار مقامات برای همه آشناست، همهی افراد معمولاً مانند لوجین، توسط پادشاهی از خروج منع شده و سپس دستگیر میشوند.
من در بروکسل زندگی میکنم و بیش از شش سال است که خانوادهام را ندیدهام. هر روز صبح که از خواب بیدار میشوم باید بررسی کنم که آیا خانوادهام هنوز در امان هستند یا خیر. دلم برایشان تنگ شده و آرزو میکنم که مثل بقیه این فرصت را داشته باشم که برای دیدن آنها به عربستان سعودی برگردم. اما میدانم که اگر به عقب برگردم در آنجا به دام میافتم.
داستان خانوادهی من یکی از داستانهای بسیاری است که در این کشور در جریان است. مریم العتیبی، یکی دیگر از فعالان شجاع حقوق زنان، نیز زندان و سرکوب را تجربه کرده است. او در سال ۲۰۱۹ تحت ممنوعیت سفر غیرقانونی قرار گرفت. هنگامی که رفتار دولت را در رسانههای اجتماعی محکوم کرد، توسط پلیس احضار شد و به دلیل صحبت در مورد مصیبت خود متهم شد. او سرانجام به چهار ماه زندان و ۱۰۰ هزار ریال (۲۱۳۰۰ پوند) جریمه محکوم شد.
این یک مسئلهی سیستماتیک است که به خودی خود از بین نمیرود. علیرغم تظاهر به پیشرفتهشدن پادشاهی، مقامات سعودی به طور معمول از ممنوعیت سفر خودسرانه به عنوان ابزاری برای سرکوب استفاده میکنند. در نتیجه، افراد برای امنیت خود و بستگان خود از درگیرشدن در فعالیتهای حقوق بشری خودداری میکنند.
از آنجایی که ممنوعیتهای مسافرتی فاقد مبنای قانونی هستند، هیچ راهی برای تجدیدنظر رسمی در آنها وجود ندارد. کسانی که تحتتاثیر قرار میگیرند معمولا پیشتر مطلع نمیشوند و فقط هنگام تلاش برای سفر به خارج از پادشاهی از محدودیتها مطلع میشوند. آنها نمیتوانند اهداف شخصی خود را دنبال کنند یا با اعضای خانواده در خارج از کشور ملاقات کنند.
اینکه عربستان سعودی به دنبال تغییر جلوهی خود در صحنهی جهانی به عنوان یک قدرت میانهرو است، نباید ریاکاری آشکار دولت در ترویج گردشگری را نادیده بگیریم، زیرا در این صورت شهروندان خود را از حق اساسی آزادی حرکت محروم کردهایم. جامعهی بینالملل باید عربستان سعودی را به دلیل نقض فاحش حقوق بشر مورد بازخواست قرار دهد و اجازه ندهد حفظ ظاهر و مشارکت افراد مشهور توجه را از زندگی واقعی شهروندان این پادشاهی منحرف کند.
زمان آن فرا رسیده است که عربستان سعودی نه تنها به روی گردشگران، بلکه به روی صدای مردم خود نیز باز شود. هرچند که همچنان نمای پیشرفت درخشان باقی مانده و واقعیت خشن سرکوب و بیعدالتی پوشانده میشود.
لینا الحثلول رئیس نظارت و حمایت در ALQST برای حقوق بشر است. او یکی از نویسندگان کتاب Loujain Dreams of Sunflowers است. فوز العتیبی، که در این مقاله نیز مشارکت داشته است، چهرهی تأثیرگذاری است که در رسانههای اجتماعی و فعال حقوق زنان است که توسط دولت عربستان سعودی به دلیل فعالیت در رسانههای اجتماعی متهم شده و اکنون در تبعید به سر میبرد.
علیرغم اینکه عربستان سعودی به دنبال تغییر جلوهی خود در صحنهی جهانی به عنوان یک قدرت میانهرو است، نباید ریاکاری آشکار دولت در ترویج گردشگری را نادیده بگیریم، زیرا در این صورت شهروندان خود را از حق اساسی آزادی حرکت محروم کردهایم. جامعهی بینالملل باید عربستان سعودی را به دلیل نقض فاحش حقوق بشر مورد بازخواست قرار دهد و اجازه ندهد حفظ ظاهر و مشارکت افراد مشهور توجه را از زندگی واقعی شهروندان این پادشاهی منحرف کند.
زمان آن فرا رسیده است که عربستان سعودی نه تنها به روی گردشگران، بلکه به روی صدای مردم خود نیز باز شود. هرچند که همچنان نمای پیشرفت درخشان باقی مانده و واقعیت خشن سرکوب و بیعدالتی پوشانده میشود.
لینا الحثلول رئیس نظارت و حمایت در ALQST برای حقوق بشر است. او یکی از نویسندگان کتاب Loujain Dreams of Sunflowers است. فوز العتیبی، که در این مقاله نیز مشارکت داشته است، چهرهی تأثیرگذاری است که در رسانههای اجتماعی و فعال حقوق زنان است که توسط دولت عربستان سعودی به دلیل فعالیت در رسانههای اجتماعی متهم شده و اکنون در تبعید به سر میبرد.