عزیزه مصطفی: پیشبرد دموکراسی با تقویت مشارکت زنان
مشارکت سیاسی زنان از موضوعات بسیار مهم به شمار می‌رود که برای تحقق آن نیازمند تلاش‌های مستمر و همکاری‌های فعال نهادهای جامعه مدنی است. این امر می‌تواند تاثیرگذاری قابل توجهی بر وضعیت واقعی زنان و حضور آنها در عرصه‌های عمومی داشته باشد.
اسماء فتحی
قاهره - بیشتر زنان از اهمیت آرای خود در انتخابات و توانایی‌های خود برای مشارکت در عرصه سیاسی بی‌اطلاع هستند. این ناآگاهی همراه با ترس از عدم پذیرش اجتماعی، ناشی از مفاهیم تحریف شده درباره نقش زنان در فضاهای عمومی، آنان را از ورود به این عرصه‌ها بازمی‌دارد.
بسیاری از نهادها و انجمن‌ها، از جمله انجمن «زنان خیر» در شهر اسکندریه مصر، تلاش‌های گسترده‌ای را برای ارتقای توانمندی‌های زنان در مشارکت سیاسی و عرصه‌های عمومی به کار برده‌اند. این انجمن تمرکز خود را بر توانمندسازی زنان برای دستیابی به مراکز تصمیم‌گیری قرار داده است. عزیزه مصطفی، رئیس هیئت مدیره این انجمن، توضیحاتی درباره برنامه‌ها و فعالیت‌های آنان، واقعیت‌های مشارکت سیاسی زنان و بزرگ‌ترین موانعی که در مسیر حضور مؤثر آنان وجود دارد، ارائه داد. او همچنین به نیازهای اساسی زنان برای موفقیت در عرصه سیاسی اشاره کرد.
مهم‌ترین برنامه‌هایی که این انجمن برای حمایت از زنان اسکندریه ارائه داده است چیست؟
انجمن در زمینه‌های جنسیتی، ایجاد تعادل بین جنسیت‌ها و فراهم آوردن تساوی فرصت‌ها فعالیت می‌نماید. پروژه‌ای با همکاری کشورهای آفریقای جنوبی و فلسطین به اجرا درآمده است که محوریت آن عاملیت، حمایت، آگاه‌سازی و مسئولیت‌پذیری برای زنان جوان ۱۸ تا ۳۰ ساله است. زنان جوان این انجمن، نمایندگی ما را در کنفرانس‌های بین‌المللی در کنیا، نایروبی، جنوب سودان، نیجریه و سایر نقاط به عهده گرفته‌اند.
این پروژه بر پایه رهبری تحول‌آفرین زنان قرار دارد و به بررسی فرایند تبدیل شدن یک زن عادی به یک رهبر مسلط و قادر در عرصه‌های سیاسی می‌پردازد. همچنین، این برنامه آگاهی و درک زنان از قوانین حقوقی داخلی و بین‌المللی را بهبود بخشیده و توانمندی‌های آنها را در این زمینه‌ها افزایش می‌دهد.
در این انجمن، ما بر آموزش زنان در زمینه‌های مختلف، از جمله اجرای اقدامات حمایتی و طرفداری در حوزه‌های مرتبط با آنها تمرکز داریم. به عنوان مثال، برای پیشبرد قانون واحد مبارزه با خشونت، کمپین‌هایی را در شهر اسکندریه برگزار کرده‌ایم و امضاهایی را از زنان آزار دیده خشونت خانگی جمع‌آوری نمودیم تا فشار لازم برای تصویب این قانون به وجود آید.
همچنین، در این انجمن فعالیت‌هایی را برای توانمندسازی اقتصادی زنان و کمک به آنها در ایجاد و اداره مشاغل قابل انجام از منزل انجام می‌دهیم. به زنان آموزش‌هایی در زمینه انجام مطالعات امکان‌سنجی برای پروژه‌هایشان می‌دهیم و همچنین اصول بازاریابی را به آنها آموزش می‌دهیم تا قادر باشند محصولات خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی مختلف به بازار عرضه کنند و به این ترتیب، ابزارهای لازم برای موفقیت در پروژه‌های خود را داشته باشند.
ما در این انجمن با رهبران اجتماعی همکاری داریم و آنان را آموزش می‌دهیم تا در جوامع خود تأثیرگذارتر باشند. همچنین، زنان را به فعالیت و مشارکت در عرصه‌های سیاسی تشویق می‌کنیم و در این زمینه، تجربیات قابل توجهی از انتخابات ریاست‌جمهوری پیشین کسب کرده‌ایم.
ما در این انجمن بر روی مقابله با پدیده آزار و اذیت در محیط‌های کاری تمرکز کرده‌ایم و در جست‌وجوی امضای کنوانسیون ۱۹۰c هستیم تا محیط کاری امن‌تری برای زنان ایجاد کنیم. علاوه بر این، واحد حقوقی ما حمایت‌های لازم را در موارد نیاز ارائه می‌دهد، به‌ویژه در مواجهه با مسائلی مانند آزار و اذیت آنلاین، خشونت خانگی و سایر نقض‌های حقوقی که زنان ممکن است با آن روبرو شوند.
همچنین، ما واحدی برای ارائه حمایت روانی به زنان داریم. تیمی نیز به زنان پناهنده به ویژه از نظر روانی به آنها کمک می‌کند، ، زیرا بسیاری از آنها با فشارهای ناشی از آسیب‌های پس از بحران مواجه هستند. علاوه بر این، برنامه‌ای را برای بررسی تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر زنان آغاز کرده‌ایم، به‌خصوص در حوزه ماهیگیری که بسیاری از زنان در آن فعال هستند و بیشترین آسیب‌ها را از گرمایش جهانی متحمل شده‌اند. در این زمینه، توافق‌نامه‌ای با مؤسسه مسائل زنان مصر امضا کرده‌ایم. همچنین، ما بر افزایش آگاهی زنان در مورد حفاظت خانگی در برابر آلودگی و بازیافت محصولات و کالاها برای کاهش آثار منفی این مسائل کار می‌کنیم.
چه موانعی باعث می‌شود زنان نتوانند به طور موثر در عرصه عمومی و مراکز تصمیم‌گیری حضور داشته باشند؟
فرصت‌های کافی به زنان اختصاص داده نمی‌شود، در حالی که بسیاری از آنها دارای شایستگی‌های لازم برای موفقیت در نقش‌های مسئولیت‌پذیر و مراکز تصمیم‌گیری و ایفای نقش‌های سیاسی مؤثر هستند.
زنان به امکانات مالی که معمولاً به مردان برای تأمین هزینه‌های تبلیغات انتخاباتی اختصاص داده می‌شود، دسترسی ندارند. علاوه بر این، عادات و سنت‌های جامعه نیز در کاهش حضور زنان در عرصه‌های عمومی و سیاسی نقش دارند. مردان اغلب از ابزارها و فرصت‌هایی مانند حضور در قهوه‌خانه‌ها و گردهمایی‌ها برای ترویج خود بهره می‌برند، در حالی که زنان از چنین فرصت‌هایی محروم هستند.
وجود تصویر نادرستی از حضور زنان در مراکز تصمیم‌گیری بر شرایط آنها تأثیر منفی گذاشته است. این ایده که مردان قادرند زمان خود را به طور کامل به درخواست‌های حمایت و پشتیبانی اختصاص دهند، در حالی که زنان به دلیل محدودیت‌های زمانی در موقعیت‌های مشابه، مانند حضور در مجلس نمایندگان، با دشواری‌های بیشتری مواجه هستند، نادرست است. این نوع شایعات به منظور محدود کردن نقش زنان و کاستن از اعتماد به نفس و توانایی‌های آنها مطرح می‌شود.
در برخی از محله‌های اسکندریه، زنان در موقعیت‌های رهبری قرار گرفته‌اند، از جمله معاون استاندار که یک زن است. بسیاری از رهبران زن نیز توانسته‌اند توانایی‌های خود را در راه رسیدن به موفقیت، دستیابی به دستاوردها و تحقق پتانسیل‌های خود نشان دهند. با این حال، سلطه مردان بر زنان همچنان مانعی بزرگ برای بسیاری از زنان در بیان آزادانه عقاید خود باقی مانده است.
زنان به چه چیزهایی برای مشارکت سیاسی و حضور و تأثیرگذاری در این حوزه نیاز دارند؟
زنان به توانمندسازی اقتصادی نیازمند هستند تا بتوانند به طور مستقل تصمیم‌گیری کنند و در موقعیتی قرار نگیرند که به دلیل حمایت از یک نامزد خاص مورد استثمار قرار گیرند یا از ایده مشارکت فعال در جامعه کناره‌گیری کنند.
جامعه مدنی نقش حیاتی در آگاه‌سازی زنان درباره حق آزادانه رأی دادن دارد، به ویژه در روستاها و مناطق روستایی که در آنها زنان گاهی به روش‌هایی هدایت می‌شوند که حقوق اساسی آنها را نادیده می‌گیرد.
زنان نیازمند افزایش آگاهی درباره حقوق سیاسی خود و تأثیر رأی‌شان بر خانواده‌ها و نزدیکان خود هستند. این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا بسیاری از آنها ممکن است اهمیت مشارکت سیاسی و تأثیرات آن بر جامعه را به خوبی درک نکنند.
نهادهای بین‌المللی نقش مهمی در شکل‌گیری و پیشبرد مشارکت سیاسی زنان دارند، زیرا این امر می‌تواند تأثیرگذاری آنان را در سطح جهانی توسعه دهد. این نهادها از زنان حمایت می‌کنند تا به مراکز تصمیم‌گیری دست یابند و از طریق برنامه‌های مالی آنها را آماده سازند تا به عنوان عوامل تأثیرگذار و کارآمد در صحنه‌های مختلف عمل کنند. این حمایت‌ها زمینه را برای موفقیت آنها در صورت فراهم آمدن فرصت‌های مناسب فراهم می‌آورد.
در طول سال گذشته، بسیاری از فعالیت‌های هدفمند برای زنان انجام داده‌اید. برنامه‌های شما برای سال آینده چیست؟
ما مصمم هستیم تا حمایت خود را برای تصویب قانون واحد مبارزه با خشونت علیه زنان اعلام داریم، زیرا خشونت به طور مستقیم بر زنان تأثیر منفی می‌گذارد و مانعی بزرگ بر سر راه پیشرفت و موفقیت آنها است. این خشونت همچنین اعتماد به نفس و توانایی‌های زنان را به شدت کاهش می‌دهد و بر زندگی شخصی و حرفه‌ای آنها اثر می‌گذارد.
ما به دنبال ایجاد فضای امن در دادگاه‌ها برای زنان هستیم تا از نقض حقوق انسانی آنها جلوگیری شود. در "دادگاه شرق" اسکندریه، ما به این هدف دست یافته‌ایم و اکنون تلاش می‌کنیم تا این تجربه موفق را به دیگر دادگاه‌های شهر و نیز خارج از آن گسترش دهیم.
ما نهادهای مسئول را تشویق می‌کنیم تا مکان‌های ایمنی برای زنانی که از خشونت آسیب دیده‌اند، در شهر ایجاد کنند. تعداد زیادی از زنان به دلیل خشونت خانگی مجبور به ترک منزل خود شده و به زندگی در خیابان‌ها روی می‌آورند. این شرایط ایجاب می‌کند که به صورت جدی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد تا زنان و فرزندان آنها بتوانند مکان‌های امنی بیابند و گزینه‌هایی برای ایجاد ثبات در زندگی خود پیدا کنند.
در آینده نزدیک، ما به تلاش‌های خود برای راه‌اندازی یک کمپین سازمان‌یافته جهت مبارزه با ابتزار الکترونیکی ادامه خواهیم داد و بر آموزش روش‌های مقابله با تخلفات رخ داده در این حوزه تمرکز خواهیم کرد. به علاوه، ما یک خط تلفن اضطراری را فعال ساخته‌ایم تا شکایات زنان را دریافت کنیم و بدون اعمال هزینه، حمایت حقوقی لازم را به آنها ارائه دهیم.