زنان در دو دوره‌ى متفاوت، سلطنت پهلوى و رژیم اسلامى

زنان ايرانى پس از سلطنت پهلوى و بر سر کار آمدن جمهورى اسلامى دو دوره‌ى کاملا متفاوت را تجربە کردند و دچار فراز و نشيب‌هاى بسيارى شدند.

زنان ايرانى پس از تغییر رژیم پهلوى و بر سر کار آمدن جمهورى اسلامى، دو دوره‌ى کاملا متفاوت را تجربە کردند و دچار فراز و نشيب‌هاى بسيارى شدند.

مرکز خبر

در دورەهای مختلف از جملە دوران رژیم پهلوی، پس از مبارزات و فعالیت‌های بی‌وقفە، زنان ایران توانستند بە بخشی از خواست‌ها و حقوق خود دست یابند، اما انقلاب و تغییر رژیم سلطنتی بە رژیم اسلامی جامعە ایران را تحت تاثیر قرار داد، زنان بە عنوان نخستین قشر جامعە تحت تاثیر این تغییرات قرار گرفتند. زنان از فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی و حتی ادرای محروم شدند. حجاب اجباری نخستین قانون ضد زن در ایران بود.

 زنان در دوران  رژیم پهلوی

سال ١٣١٣ اشرف پهلوى و شمس پهلوى دختران رضا شاه پهلوى بدون حجاب در ملأ عام حضور يافتند و مسئله‌ى کشف حجاب صورت گرفت. کشف حجاب نیز یکی از قوانین ضد زن در ایران بود کە زنان را ناچار بە برداشتن حجاب می‌کرد. سربازان حکومت زنان را در اماکن عمومی زنان را ناچار بە برداشتن حجاب می‌کردند.

در دوازدهم اسفند ماه ١٣٤١، در دوران دولت اسدالله علم نخست وزیر وقت ایران، بعد از اعتراضات مدنى و با تلاش‌هاى مهناز افخمى(دومين زن که در ايران به مقام وزارت رسيده است) و سناتور مهرانگيز منوچهريان(حقوقدان، موسيقيدان، سياست‌مدار و اولين سناتور زن در ايران) براى اولين بار زنان حق رأى،  را در ايران به صورت قانونى به دست آوردند.

سال ١٣٤٠ برای اولین بار زنان وارد سيستم قضايى و پليس شدند، قبل از سال ١٣٤٠ مهرانگيز منوچهريان از طرف محمدرضا شاه بە سناتوری منصوب شدە و زنان توانسته بودند، وارد عرصه‌ى سياسى شوند. فرخ‌رو پارسا اولين زنى بود که در زمان سلطنت محمدرضا شاه به مقام وزارت رسيد و در سال ١٣٤٧ به عنوان وزير آموزش و پرورش انتخاب شده است.

در دوران محمدرضا شاە و با منحل شدن کشف حجاب در ایران زمینە برای شرکت زنان در امور اداری و جامعە مهیا شد، زنان توانستند تا حدودی آزادانە و بدون قید و بند در زندگی اجتماعی مشارکت داشتە باشند. علاوەبر این زنان در حوزە هنر، سینما، تئاتر و ورزش، حضور فعال داشتند و محدودیتی برای حضور در صحنە برای زنان وجود نداشت. انتخاب پوشش و انتخاب شغل از دیگر مواردی است کە محدودیتی برای زن و مرد وجود نداشت.

اما فعالیت‌های سیاسی زنان در این دورە محدود بود چرا کە منتقدین رژیم سلطنتی محدودیت بسیاری داشتند و بیشتر آزادیخواهان در این سال‌ها در زندان بە سربردند، زنان نیز در این مورد استثناء نبودند و تعداد زیادی از زنان آزدیخواە در زندان و زیر شکنجەی ساواک بودند. حتی فرخ‌رو پارسا بە دلیل تغییراتی کە در آموزش و پرورش انجام داد از طرف ساواک بە عنوان منتقد حکومت و کارهای وی بە عنوان فعالیتی ضد حکومت ثبت شد.

زنان پس از انقلاب خلق‌ها و بر سر کار آمدن رژیم اسلامی

با تغییر رژیم و  بر سر کار آمدن جمهوری اسلامی، ممنوعيت و محدوديت زنان آغاز شد، زنان با تفکیک جنسیتی مدارس، محدودیت در رشتەهای ورزشی، حجاب اجبارى و محدودیت‌های اجتماعی مواجە شدند. صدا و آواز زنان ممنوع شد و زنانی کە در این رشتەی هنری فعلایت داشتند مجبور بە خانەنشینی و یا کوچ بە کشورهای خارجی شدند.  

با اینکە بسیاری از این محدودیت‌ها همانند رفتن زنان بە ورزشگاە قانونی نیستند و در شرع نیز اشارەای بە آن نشدە است اما زنان مدت چهل سال است با آن زندگی می‌کنند، حتی بسیاری از ورزش‌های حرفەای برای زنان ممنوع است و زنان در پوشیدن لباس ورزشی محدود شدەاند، شبکەهای داخلی و تلویزیون ایران هم ورزش زنان را سانسور کردە و بیش از چهل سال است کە ورزش زنان در شبکەهای داخلی ایران پخش نشدە است.

زنان از بسیاری از فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی محروم شدند، بسیاری از زنان آزادیخواە طی سال‌های ٦٠ بەدار آویختە شدند. فعالین سیاسی بە جرم‌های واهی همانند محاربە اعدام شدند و قوانین ضد زن همانند، کودک‌همسری زمینەی تبعیض بیشتر علیە زنان را بە وجود آورد.