راه حل بحران سودان از دو مسیر میگذرد؛ مذاکره و اقدام نظامی
در سطح بینالمللی چشم اندازی برای حل بحران سودان وجود ندارد، بهگونهای که آنچه رخ میدهد تنها توجه برخی سازمانهای انسانی را جلب میکند که گهگاه گزارشهایی منتشر میکنند، و اما بر میز گفتوگو میان قدرتهای بزرگ، سودان در شمار فراموششدگان قرار دارد.
آیه ابراهیم
سودان - بحران سودان ابعاد مختلفی دارد و وضعیت این کشور همانند همه کشورهای خاورمیانه محل طمع قدرتهای بینالمللی و همچنین قدرتهای منطقهای است، بهگونهای که این دو نیرو به عنوان شرکای درگیر در بحران با حمایت از نیروهای پشتیبانی سریع و ارتش سودان عمل میکنند.
طرفهای درگیر با حمایت نهادهای شناختهشده فعالیت میکنند و دلایل این امر نیز واضح است. چه مدت طول خواهد کشید تا این همدردی متوقف شود و بحث جدی در مورد راهحلی که به جنایات مرتکب شده علیه مردم سودان پایان دهد، آغاز شود؟ این سوالی است که اشتیاق عبدالله محمد حسن، تحلیلگر سیاسی سودانی، به آن میپردازد.
اشتیاق عبدالله محمد حسن، تحلیلگر سیاسی با اشاره به اینکه بحران کنونی سودان تنها از طریق دو مسیر موازی قابل حل است: مسیر مذاکره و راهحل نظامی، تا دستیابی به هدف نهایی تضمین شود، توضیح داد: نیروهای پشتیبانی سریع یک جناح غیرموازی با نیروهای مسلح ایجاد کردهاند و از استراتژی غیرمستقیم پیروی میکنند که توسط نهادهای دیگر حمایت میشود.
وی در ادامه گفت: نیروهای مسلح سودان مسئول حفاظت از کشور هستند، در حالی که نیروهای پشتیبانی سریع شاخهای جداشده از نیروهای اصلی محسوب میشوند و برای موفقیت استراتژی غیرمستقیم خود به حمایت نهادهای حامیشان متکی هستند. این وضعیت به ادامه درگیری کمک کرده است: «محاصره شهرها، آواره کردن شهروندان و راهاندازی تظاهرات، همه بازتابدهنده استراتژی غیرمستقیم نیروهای پشتیبانی سریع است»، و نشان میدهد که تأثیر این رویدادها بر شهروندان، که همچنان قربانیان اصلی درگیری هستند، مستقیم شده است.
وی در خصوص سناریوهای احتمالی پس از تسلط نیروهای پشتیبانی سریع بر الفاشر در ایالت دارفور شمالی در غرب کشور، گفت که پس از تصرف الفاشر، شهرهای دیگر نیز در معرض محاصره و تهدید قرار گرفتهاند و این یک استراتژی غیرمستقیم است که توسط نیروهای پشتیبانی سریع با هدف بیثبات کردن مردم به کار گرفته میشود.
قدرت نظامی وسیلهای برای تحقق اهداف
اشتیاق عبدالله محمد حسن با اشاره به اینکه نیروی نظامی در منازعه سودان به خودی خود هدف نیست، بلکه وسیلهای است که کشورها برای دستیابی به منافع خود از آن استفاده میکنند، تأکید کرد که نیروی مسلح به تنهایی نمیتواند منازعه را حل کند و ترکیب مذاکرات و نیروی نظامی به طور موازی برای دستیابی به نتیجه مطلوب ضروری است.
وی در مورد تأثیر بحران سودان بر سایر کشورها، گفت که تحولات جهانی باعث میشود هیچ کشوری نتواند بدون تأثیرپذیری از محیط اطراف خود زندگی کند و هر رویدادی در یک کشور بر کشورهای دیگر تأثیر میگذارد. سودان، بهعنوان یک کشور منطقهای و عضو سازمانهای جهانی و منطقهای، هم بر تحولات منطقهای و بینالمللی تأثیر میگذارد و هم از آنها تأثیر میپذیرد. به دلیل اینکه منافع کشورهای مختلف با یکدیگر درهم تنیده و حمایتهای متقابل میان آنها برقرار است، درگیری در سودان بر کشورهای همسایه و نظامهای سیاسی آنها اثر میگذارد.
اشتیاق عبدالله محمد حسن در مورد نقش کشورها در حل بحران سودان، گفت که هر کشوری با توجه به منافع خود عمل میکند و جنگ به یک بعد قبیلهای تبدیل شده است، بهگونهای که برخی کشورها به دلیل وجود قبایل مشترک، از نیروهای پشتیبانی سریع حمایت میکنند، در حالی که کشورهای دیگر به دنبال کنترل منابع هستند، حتی اگر منافعشان بلندمدت باشد.
وی افزود: سودان کشوری غنی از منابع است و جنگ دیگر بر اساس اندیشه سیاسی یا ایدئولوژی هدایت نمیشود، بلکه منابع تعیینکننده آن هستند.
اشتیاق عبدالله محمد حسن در ادامه با تأکید بر اینکه زنان نماینده کل جامعه و عامل اصلی در ثبات هستند، بر ضرورت درک نقش زن در جامعه و احساس ارزش او مانند دیگران تأکید کرد و گفت: «برخی زنان به دلیل محیطی که در آن رشد کردهاند از مشارکت خودداری میکردند، اما اکنون دوباره تأکید میکنم که زنان به ارزش و حقوق خود پی بردهاند.»
وی در مورد نحوه مواجهه زنان با نقض حقوقشان، توضیح داد که آنچه علیه زنان رخ میدهد بخشی از استراتژی غیرمستقیم نیروهای پشتیبانی سریع برای تأثیرگذاری بر جامعه است، چرا که زن ستون اصلی آن جامعه محسوب میشود.
اشتیاق عبدالله محمد حسن در پایان، با تأکید بر اینکه آینده زنان سودانی وابسته به آگاهی و تلاش آنها در چارچوب قدرتشان است، گفت: «ما نیاز داریم زنان را از نظر روانی تقویت کنیم، به ویژه اینکه نقش آنها فراتر از دولت است.»