رفیف اسلیم

غزە- از آغاز مناقشه میان نیروهای نظامی اسرائیل و جنبش حماس، کشورهای میانجی در تلاش برای دستیابی به توافقی بین طرفین جهت خاتمه دادن به این درگیری هستند. هدف از این اقدامات، تسهیل ورود کمک‌های بشردوستانه به مناطق آسیب‌دیده و کاهش تلفات فزاینده در میان زنان و کودکان، که متحمل بیشترین آسیب در این مناقشه شده‌اند، می‌باشد. علی‌رغم نوسانات در روند مذاکرات، جامعه جهانی همچنان خواستار پایان یافتن این بحران و برقراری آتش‌بس فوری است.

رهام عوده، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، اظهار داشت که در شرایط کنونی، مذاکرات میان جنبش حماس و دولت اسرائیل تحت نظارت کشورهای میانجی، از جمله مصر، قطر و ایالات متحده آمریکا، در جریان است. وی خاطرنشان کرد که به باور او، این مذاکرات همچنان در وضعیت تعلیق باقی خواهد ماند و با تأخیر و اعمال اصلاحات از جانب هر دو طرف مواجه خواهد شد.

وی تأکید نمود که تنها مانع موجود، اصرار دولت اسرائیل بر عدم خروج کامل از نوار غزه است، موضعی که از سوی جنبش حماس مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد. به گفته وی، پذیرش توافقی از سوی حماس در شرایطی که این سازوکارها روزانه موجب تلفات صدها غیرنظامی می‌شود، امری غیرمحتمل است. وی اظهار داشت که احتمال دارد دولت اسرائیل در آینده نزدیک اقدام به اعلام آتش‌بس یک‌جانبه نماید، در حالی که این سازوکارها در گذرگاه‌های اصلی نوار غزه مستقر باقی می‌مانند. هدف از این اقدام، تحمیل شرایط مطلوب اسرائیل بر شهر غزه و ساکنان آن ارزیابی می‌شود.

وی تشریح نمود: «آنچه موجب بحرانی شدن روند مذاکرات و فضای سیاسی کلی میان طرفین گردیده، عدم توافق بر سر نسخه واحدی برای انعقاد توافق میان جنبش حماس و دولت اسرائیل است. اصرار طرف اخیر بر عدم عقب‌نشینی یا خاتمه کامل مناقشه یا واگذاری کنترل گذرگاه‌ها، و در مقابل، درخواست مستمر برای استرداد اسرا و سپس ادامه عملیات نظامی بدون توجه به وضعیت انسانی بحرانی در غزه یا پرداخت هزینه آزادسازی اسرای خود، حاکی از آن است که دولت اسرائیل خواهان توافقی یک‌جانبه و بدون ارائه امتیاز متقابل می‌باشد.»

وی در خصوص اختلافات موجود پیرامون این توافق چنین تشریح نمود: «رویدادهای جاری در اسرائیل عمدتاً منعکس‌کننده اختلافات داخلی مرتبط با انتخابات آتی، بحران اقتصادی، و مسئله جابجایی ساکنان شهرک‌ها می‌باشد. این وضعیت همچنین به مرحله رقابت میان احزاب چپ و راست ارتقا یافته است. این امر تأثیرات منفی بر اوضاع سیاسی و اقتصادی بر جای گذاشته، لیکن در نهایت منجر به فروپاشی، آن‌گونه که اخیراً تبلیغ می‌گردد، نخواهد شد.»

وی خاطرنشان ساخت: «سناریوهای متعددی برای دوران پس از مناقشه متصور است. نخست، استقرار حکومت نظامی اسرائیل بر نوار غزه با هماهنگی یک اداره محلی. دوم، ورود نیروهای بین‌المللی چندملیتی با هماهنگی دولت اسرائیل. سوم، بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین جهت اداره نوار غزه، همراه با کنترل نیروهای اشغالگر بر گذرگاه‌های فلسطینی، مشابه وضعیت موجود در کرانه باختری. و چهارم، تداوم جنگ نامنظم علیه ارتش و حاکمیت گروه‌های مسلح بر شهر».

وی تشریح نمود که مناقشه مذکور منجر به تلفات هزاران نفر از زنان و کودکان در شهر گردیده و صدمات جدی از جمله معلولیت‌های دائمی ایجاد کرده است که تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی بر جای گذاشته است. ناامنی غذایی، زنان و کودکان را از امکان ادامه حیات محروم ساخته و آنان را در معرض ابتلا به بیماری‌های متعدد از جمله کم‌خونی و هپاتیت قرار داده است. این وضعیت به ویژه با توجه به تداوم قحطی در مناطق شمالی تشدید شده است.

وی تأکید نمود که ممانعت از ورود دارو و کمک‌های بشردوستانه تأثیرات منفی بر سلامت عمومی داشته است، به ویژه بر سلامت باروری زنانی که از پیگیری روند بارداری خود محروم گشته‌اند، که منجر به سقط جنین در موارد متعددی شده است. علاوه بر این، تعداد قابل توجهی از افراد از دسترسی به مکانی امن برای زایمان محروم شده‌اند. وی همچنین به وضعیت فرهنگی و آموزشی اشاره نمودند که هزاران  کودک با آن مواجه هستند. این افراد از ادامه تحصیل در مؤسسات آموزشی محروم گشته‌اند، پس از آنکه یک سال تحصیلی کامل، شامل دوره دبیرستان که مرحله‌ای حیاتی در مسیر تحصیلی هر دانش‌آموز محسوب می‌شود، را از دست داده‌اند.

وی اظهار داشت که زنان در طول این مناقشه از اساسی‌ترین حقوق خود، از جمله دسترسی به آب سالم، محروم گشته‌اند. این امر منجر به ابتلای آنان به بیماری‌های متعدد، به ویژه وبا که اکنون به عنوان تهدیدی جدی مطرح شده است، گردیده است. علاوه بر این، او خاطرنشان ساخت که شماری از زنان بازداشت شده و در مراکز نگهداری اسرائیلی مورد خشونت جسمی و روانی قرار گرفته‌اند. همچنین، وخامت وضعیت روانی کودکان و زنان و افزایش موارد اختلالات روانی و نشانه‌های آسیب ناشی از جنگ نیز مورد اشاره قرار گرفت.