خواص درمانی و مضرات کنجد
گیاه کنجد گیاهی گلدار از دسته‌ی دو لپه‌ای‌ها می‌باشد که کشت آن از دوران باستان مورد توجه بوده است و از قدیمی‌ترین دانه‌های روغنی محسوب می‌شود.
مرکز خبر- کنجد گیاهی یک ساله با ارتفاعی حدود یک متر که قسمت انتهایی ساقه‌ی آن پوشیده از کرک است و برگهای آن بیضی، باریک و نوک تیز می‌باشد. گل‌های آن به رنگ سفید یا قرمز به صورت تک تک در کنار برگهای انتهایی ساقه ظاهر می‌شود.
دانه‌های کنجد جزو باستانی‌ترین خوراکی‌های روی کره‌ی زمین محسوب می‌شوند. در واقع گیاه کنجد کهن‌ترین گیاهی است که به خاطر دانه‌ها و روغنش کشت می‌شود.
کنجد در فرهنگ سرزمین‌های شرقی، مدیترانه‌ای و آفریقایی، ارزش بالایی دارد و هزاران سال است که برای خوش‌طعم کردن غذا، تهیه‌ی روغن و تقویت و سلامت پوست از آن استفاده می‌شود.
نسبت به سایر دانه‌ها، بیشترین مقدار چربی را دارد و به‌دلیل طعم فوق‌العاده‌اش، به‌صورت‌های مختلف از جمله ارده، روغن کنجد و غیره، در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع کنجد:
به طور کلی از انواع کنجد می‌توان به کنجد سفید، قهوه‌ای و سیاه اشاره کرد.
این سه نوع کنجد به شکل‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاشت کنجد سیاه بیشتر در چین و آسیای جنوبی صورت می‌گیرد که طعم و رایحه‌ی قوی‌تری نسبت به سایر کنجدها دارد، اما کنجد سفید و قهوه‌ای متداول‌تر بوده و در بسیاری از نقاط وجود دارند.
غالبا دانه‌های کنجد را غلاف‌گیری کرده و طی این فرایند کنجدها را پوسته‌زدایی می‌کنند. دانه‌های کنجد پس از برداشت تمیز شده و سبوس آنها را جدا می‌کنند.
ارزش تهیه‌ی دانه‌های کنجد:
دانه‌های کنجد بسیار مغذی هستند، تنها ۱۰۰ گرم از این دانه‌ها می‌توانند ۵۷۳ کیلو کالری انرژی داشته باشند.
علاوه بر این حاوی تقریبا ۵۰ گرم چربی است که حدود ٨۵ درصد چربی‌های آن سالم هستند. همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین B6، تیامین، نیاسین، کلسیم، مس، منیزیم، آهن و فسفر هستند.
کنجد حاوی سسامولین و سسامیناند، دو فنول مهم با اثرات مفید بر سلامت انسان است. این دو فنول به درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند، به عنوان مثال سطح کلسترول و فشار خون را کاهش می‌دهد.
مطالعات نشان داده است که جذب ویتامین E را افزایش داده و کبد را از آسیب‌های رادیکال محافظت می‌کند.
آهن (۱٨۲ درصد )، در برابر کم‌خونی توصیه توصیه می‌شود.
منگنز (۱۰۷ درصد )، دارای خواص آنتی‌اکسیدان قوی است.
کلسیم (۹٨ درصد )، باعث تقویت استخوان‌ها می‌شود.
منیزیم ( ٨٨ درصد )، نه تنها از فعالیت ماهیچه‌های قلب حمایت می‌کند، بلکه جذب کلسیم را نیز افزایش می‌دهد.
روی ( ۷۰ درصد ) سیستم ایمنی را تحریک کرده و به کاهش عفونت کمک می‌کند
مس موجود در کنجد به عنوان یک ماده‌ی معدنی مهم به افرادی که دچار آرتریت روماتوئید هستند، کمک می‌کنند.
همچنین یک ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان قوی است که علائم درد و تورم ناشی از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
۱۰۰ گرم از دانه‌های کنجد تازه حدود ۴۳۵ درصد از مصرف روزانه‌ی مس را تامین می‌کند.
ویتامین‌های B موجود در کنجد به بدن کمک می‌کند تا کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها را متابولیزه کرده و آنها را به انرژی تبدیل کند.
خوردن یک قاشق غذاخوری کنجد، موجب تامین ۱۴ درصد از نیاز کلسیم زنان شده و مانع ترک و شکنندگی ناخن‌ها می‌شود.
یکی دیگر از خواص کنجد تاثیر آن بر هورمون‌های جنسی از طریق سوخت و ساز بهتر اسیدهای چرب است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته هضم کنجد تاثیر مثبتی بر چربی خون و وضعیت آنتی‌اکسیدانی در زنان دارد که می‌تواند بر هورمون جنسی تاثیر مثبت داشته باشد.
خواص کنجد برای کودکان
کنجد از بهترین مواد غذایی مغذی برای کودکان است. از آن جا که کنجد سرشار از ویتامین و مواد معدنی است، می‌تواند ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز کودکان به ویژه در سال‌های اول را تامین کند. مادران می‌توانند از کنجد آسیاب شده در سوپ و غذای کودکان استفاده کنند. کلسیم موجود در کنجد در رشد کودکان تاثیر دارد. از دیگر خواص کنجد برای کودکان می‌توان به وجود ویتامین B و ویتامین C اشاره کرد که به هضم غذا کمک می‌کند.
کنجد را چگونه مصرف کنیم؟
کنجد به صورت‌های گوناگون مصرف می‌شود. در برخی موارد از کنجد خام و در برخی موارد دیگر از کنجد کوبیده استفاده می‌شود.
همچنین از کنجد آسیاب‌شده در بسیاری از محصولات غذایی استفاده می‌شود. ترکیب کنجد با برخی مواد غذایی نه تنها خاصیت آن را بیشتر کرده بلکه باعث طعم بهتر آن می‌شود. به عنوان مثال: ترکیب کنجد و عسل به عنوان دو ماده‌ی مقوی می‌تواند بدن را در برابر بیماری‌ها تقویت کند.
کره‌ی کنجد یا ارده‌ی کنجد یکی دیگر از بهترین شیوه‌های مصرف کنجد است. به ویژه کسانی که به آجیل و مغزها حساسیت دارند می‌توانند با توجه به خواص ارده‌ی کنجد آن را جایگزین کنند. ارده‌ی کنجد از دانه‌های برشته شده‌ی کنجد حاصل می‌شود، به همین دلیل نسبت به دانه‌های خالص و کنجد خام فرآوری بیشتری روی آن صورت گرفته است.
با توجه به خواص ارده‌ی کنجد از آن به عنوان ماده‌ی غذاهای مدیترانه‌ای مانند هوموس استفاده می‌شود.
با برداشتن پوسته‌ی بیرونی کنجد مقدار زیادی از کلسیم، فیبر، آهن و پتاسیم کنجد از بین می‌رود. به همین دلیل در بسیاری از کشورها مانند ژاپن مصرف کنجد به صورت دانه‌ی کامل یا به صورت کنجد برشته رایج است و به عنوان ماده‌ی غذایی مهم در رژیم غذایی آنها محسوب می‌شود.
همچنین مصرف کنجد به صورت پوست به گوارش کلسیم و دیگر مواد مغذی کمک می‌کند. بهتر است برای فواید کنجد از برشته کردن کنجد در دمای بالا خودداری شود، زیرا چربی‌های حساس در دانه‌های کنجد از بین خواهند رفت. لذا مصرف کنجد به شیوه‌های گوناگون می‌تواند در تغییر خاصیت کنجد موثر باشد.
عوارض کنجد:
با وجود خواص کنجد باید به مضرات کنجد نیز اشاره کرد. از جمله مضرات کنجد می‌توان به عوارض کنجد برای افراد دارای حساسیت اشاره کرد. مصرف کنجد می‌تواند سبب بروز واکنش‌های حساسیتی در بدن شود. وجود اگزالات در کنجد به ویژه نوع سبوس‌دار آن می‌تواند بیماری نقرص را تشدید کند.
همچنین کسانی که به بیماری ویلسون مبتلا هستند باید از مصرف دانه‌های کنجد خودداری کنند زیرا به دلیل وجود مس در کنجد این بیماری تشدید می‌شود.