زنان هند نقشها را بازتعریف کرده و پیشرفت ملی را هدایت خواهند کرد
بیش از ۴۸.۵۶ درصد از جمعیت هند زنان هستند، اما مشارکت آنها در نیروی کار تنها ۲۷.۸ درصد است و همین تفاوت ریشههای عمیق مردسالاری را در فرهنگ و اقتصاد هند برجسته میکند.
مرکز خبر - زنان هندی از مراقبان خانگی گرفته تا زنان فعال در موقعیتهای رهبری، نقشهای جنسیتی سنتی را به چالش میکشند. نقشهایی که بازتاب فعالیت جنبش جهانی برای بازتعریف انتظارات اجتماعی است. هند، تبدیلشدن به سومین اقتصاد بزرگ جهان تا سال ۲۰۳۰ را هدف خود قرار داده است و به همین دلیل نیازمند مشارکت فعال زنان در نیروی کار است. بیش از ۴۸.۵۶ درصد از جمعیت هند زنان هستند، اما مشارکت آنها در نیروی کار تنها ۲۷.۸ درصد است و همین تفاوت ریشههای عمیق مردسالاری را در فرهنگ و اقتصاد هند برجسته میکند. علیرغم رشد اقتصادی هند و افزایش سطح تحصیلات زنان، آنها همچنان عمدتاً به دلیل بار نامتناسب کار مراقبتی بدون دستمزد، تا حد زیادی از نیروی کار فاصله گرفتهاند. زنان هند در مقایسه با مردان زمان بیشتری را صرف کارهای بدون مزدی مانند کارهای خانه و کارهای مراقبتی میکنند. به طور متوسط، یک زن هندی بین ۱۵ تا ۲۹ سال از زندگی خود را با روزی ۵.۵ ساعت کار مراقبتی بدون دستمزد میگذراند، در حالیکه یک مرد هندی تنها میانگین ۵۰ دقیقه را صرف کار میکند.
تعداد زنانی که در دههی گذشته از نیروی کار خارج شدهاند افزایش یافته و همین مسئله نزول هند را به کشور ۱۲۹ از ۱۴۶ در رتبهبندی سالانهی شکاف جنسیتی مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در سال ۲۰۲۴ توجیه میکند. نکتهی تکاندهنده این است که ارزش کار بدون دستمزد زنان در مناطق روستایی و شهری، در سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۲ تریلیون روپیهی هند تخمین زده شده است.
با اینحال، گامهایی هم در زمینهی نمایندگی زنان در بخشهای مختلف برداشته شده است. از نظر اقتصادی، بیش از ۲۰ درصد از شرکتهای کوچک و متوسط در هند متعلق به زنان هستند. علیرغم کاهش سهم منابع مالی، از طریق روشهایی مانند اکوسیستمهای استارتاپی به زنان کارآفرین فرصت داده شده است کار کنند. همچنین، تبدیل گروههای خودیاری روستایی به بنگاههای سودآور در نتیجه سیاستهای خوب، مشارکت زنان در نقشهای ارشد را افزایش داده است. از نظر سیاسی، لایحهی رزرو زنان در سال ۲۰۲۳ با هدف اطمینان از وجود حداقل اعضای زن که برابر است با ۳۳ درصد از کل کرسیهای موجود در مجالس قانونگذاری و پارلمان، تصویب شد. این یک حرکت مثبت به سوی دستیابی به نمایندگی و برابر جنسیتی بود. با اینحال، تاخیر در اجرای آن مشروط به تکمیل سرشماری بعدی جمعیت و تعیین حدود حوزههای انتخابیه است. این مسئله در حدود انتخابات سراسری سال ۲۰۲۹ تأثیر واقعی خود را نشان خواهد داد.
انتصاب قاضی B.V. Nagarathna به عنوان نخستین زن رئیس دادگستری هند در سال ۲۰۲۷ یک نقطه عطف تاریخی خواهد بود. با اینحال، دورهی او به طور قابلتوجهی کوتاه است و تنها ۳۶ روز به طول میانجامد. این سوال به وجود میآید که آیا این کوتاهی به عمد طوری در نظر گرفته نشده است که تاثیر زیادی نداشته باشد؟ این وضعیت مبارزات جاری را برجسته میکند. مبارزاتی که بر این باور استوارند که تعصبات سیستمی و پویایی قدرت همچنان مانع پیشرفت زنان هستند.
سفر هند به سوی برابری جنسیتی موازی با واقعیتهای جهانی در حرکت است. برابری جنسیتی علیرغم پیشرفتهایی که برخی کشورها داشتهاند، همچنان یک سراب باقی مانده است. سودان، یمن، افغانستان و چاد دارای نابرابریهای جنسیتی بزرگ هستند. از ازدواجهای اجباری گرفته تا حقوق و حمایتهای محدود برای زنان.
نابرابری جنسیتی از طریق زنستیزی که ریشههای تاریخی و مذهبی دارد ادامه مییابد. فمینیسم جنبشی است که به دنبال دستیابی به برابری از طریق پرورش یک نسل فعال است. از حق رای گرفته تا حقوق تولیدمثل و روابط متقابل، هر موج به طور مشخص به جنبههای مختلف تبعیض جنسیتی میپردازد. با اینحال، هیچ کشوری هنوز به برابری نرسیده است. در این میان ۹ کشور برتر یعنی ایسلند، نروژ، فنلاند، نیوزلند، سوئد، آلمان، نیکاراگوئه، نامیبیا و لیتوانی دستکم ۸۰ درصد از شکاف جنسیتی را پر کردهاند. در این میان، گامهای اخیر هند به سمت برابری جنسیتی نیز در سیاستها و ابتکارات جدیدش منعکس شده است.
این اقدامات به دنبال توانمندسازی زنان از همهی اقشار هستند. با این حال، تردیدهایی در مورد تأثیر واقعی آنها بر زندگی زنان وجود دارد، که نیازمند تحلیلهای انتقادی بوده و میتواند شکاف بین اهداف سیاسی و نتایج به دست آمده را در موقعیتهای واقعی پر کند.
هند با در نظر گرفتن سیاستها و ابتکارات مختلفی که بر توانمندسازی زنان در بخشهایی مانند سیاست، آموزش، بهد اشت، مشارکت اقتصادی و فرصتها تمرکز دارد، اقدامات جسورانهای را به سمت حذف عدم تعادل جنسیتی انجام داده است. با این وجود، حرکت از سیاستگذاری به اجرای موثر آن در سطح عمومی هنوز مشکلساز است. موانع متعددی وجود دارد که مانع تحقق کامل حقوق و فرصتهای برابر برای زنان میشود. اگرچه برخی از سیاستها بر حوزههای خاص تأثیرات مثبتی داشته است، چالشهای پایدار مانند شکافهای اجتماعی-اقتصادی، هنجارهای فرهنگی و سوگیریهای جنسیتی همچنان احتمال دستیابی به برابری جنسیتی را تضعیف میکنند.
با این وجود، اجرای مؤثر سیاستها در قبال جامعهی منصفانهی جنسیتی مستلزم تلاشهای هماهنگ از سوی سیاستگذاران، جامعهی مدنی و سایر ذینفعان برای غلبه بر موانع سیستمی و ایجاد جامعهای فراگیر است. جامعهای که در آن زنان بتوانند شکوفا شوند و به توسعهی کشور کمک کنند. هند از طریق اقدام مشترک و مداخلات هدفمند، میتواند راه را برای آیندهای عادلانهتر هموار کند. آیندهای که در آن هر زنی فرصت این را داشته باشد که پتانسیل خود را به کار گیرد و در تمام جنبههای زندگی مشارکت کامل داشته باشد.