بهاران لهیب

افغانستان- با آغاز حمله نظامی اسرائیل به ایران، نظریات گوناگونی در سطح رسانه‌ها و تحلیل‌گران سیاسی شکل گرفت. گروهی از این حمله استقبال کردند و آن را فرصتی برای رهایی از چنگال رژیم آخوندی ایران دانستند. در همان نخستین روزهای حمله، برخی مقامات بلندپایه رژیم کشته شدند، اما رژیم جمهوری اسلامی ایران همچنان با قساوت به سرکوب مخالفان ادامه داد و حتی در همان روز یکی از زندانیان سیاسی را نیز اعدام کرد.

هرچند برخی بر این باورند که این حمله می‌تواند پایه‌های رژیم جمهوری اسلامی را فرو ریزد، اما از دور پیداست که این اقدام تجاوزی آشکار به یک کشور مستقل است؛ تجاوزی که با حمایت کشورهای غربی، به‌ خصوص ایالات متحده امریکا، صورت گرفته است. مشابه همان تجربه‌ای که مردم افغانستان در ۷ اکتبر ۲۰۰۱ با حمله امریکا تجربه کردند؛ حمله‌ای که به‌نام مبارزه با تروریسم و دفاع از حقوق بشر، کشور را به ورطه‌ای از تباهی، فساد، و خشونت کشاند.

در طول دو دهه پس از حضور نظامی امریکا و ناتو در افغانستان، پدیده‌هایی چون خشونت گسترده علیه زنان، قتل‌های زنجیره‌ای روشنفکران، فساد ساختاری و اخلاقی، تولید بی‌سابقه مواد مخدر، افزایش بی‌سابقه معتادان، ایجاد مدارس دینی افراطی، تحریک تضادهای قومی و مذهبی، و ساختاردهی به حکومت‌های فاسد و ناکارآمد شکل گرفت. در نهایت، خروج امریکا از افغانستان، این کشور را بار دیگر به‌دست گروه طالبان سپرد؛ گروهی که از لحاظ فکری و رفتاری، تفاوت چندانی با حاکمان جمهوری اسلامی ایران ندارند و اولین قربانیان بازگشت‌شان زنان و روشنفکران جامعه بودند.

با چنین تجربه‌ای، طبیعی است که بسیاری از افغان‌ها امروز نگران تکرار همان سناریو برای ایران باشند. آنان معتقدند که سرنگونی یک رژیم سرکوبگر، تنها در صورتی می‌تواند منجر به صلح و رفاه شود که رهبری آن در دستان مردم کشور باشد، نه قدرت‌های بیگانه. به‌ویژه اگر این رهبری از درون جنبش‌هایی چون «خیزش ژن ژیان آزادی» و توسط زنان شجاع ایرانی صورت گیرد، امید به آینده‌ای روشن واقعی‌تر خواهد بود.

در این‌باره، یلدا احمد، روان‌شناس و فعال حقوق زن، در گفت‌وگویی تحلیل روشنی از وضعیت ارائه می‌دهد. سخنان یلدا احمد، روان‌شناس و فعال حقوق زن از افغانستان می‌گوید: «بلی، احتمال این می‌رود که با حمله اسرائیل به ایران، تغییراتی در رژیم به‌وجود آید؛ شاید هم رژیم فروبپاشد و از بین برود. ولی چیزی که بسیار زیاد مهم است، آن‌چه بعد از آن اتفاق می‌افتد، است؛ سرنوشت مردم ایران چه خواهد شد؟ چه کسی قدرت را به‌دست خواهد گرفت؟ این حمله چه عواقبی برای مردم ایران دارد؟

به‌خاطر این‌که تجربه همیشه در طول تاریخ ثابت کرده است که هر کشوری که بر کشور دیگر مداخله می‌کند، به اصطلاح به نام آوردن تغییرات و بهبود وضعیت، تجربه خوبی به‌جا نگذاشته است. هیچ کشوری بدون در نظر گرفتن منافع خود، کاری برای کشوری دیگر انجام نمی‌دهد. مهم، بعد از آن است که مردم ایران چه سرنوشتی خواهند داشت.»

یلدا تفاوت حمله امریکا به افغانستان و حمله اسراییل به ایران را چنین بیان می‌دارد: «تا اندازه‌ای تفاوت میان حمله‌ای که ۲۴ سال قبل امریکا بر افغانستان انجام داد و حمله‌ای که امروز اسرائیل بر ایران انجام داده، وجود دارد. حمله‌ای که امریکا انجام داد، خودش مستقیماً نقش داشت و زیر نام مبارزه با تروریزم و آوردن حقوق بشر و حقوق زن، وارد افغانستان شد و باعث شد که طالبان را از بین ببرد؛ اما حکومت را به مشت دیگری از جنایتکاران داد که افغانستان را از بد، بدتر ساختند و باعث بدبختی و مشکلات بیشتر شدند.

ولی امروز در ایران، زمانی که حمله صورت گرفته، از طرف اسرائیل بوده است. امریکا مستقیم نقش ندارد، ولی چرا؟ به‌شکل غیرمستقیم نقش زیادی دارد، با این‌که ظاهراً می‌گوید طرفدار حمله نیستم و نقش ندارم. اما این برای همگان واضح و هویداست که اسرائیل با حمایت امریکا حمله کرده است. امپریالیست‌ها و کشورهای امپریالیستی همه ‌شان با هم اتحاد دارند و متحد هستند. هر جنایتی را که علیه ملت‌های دربند انجام می‌دهند، علیه ملت‌های فقیر، اینان با اتحاد کامل انجام می‌دهند.»

یلدا از تجربه‌اش در طول بیست سال حضور امریکا در افغانستان چنین بیان می‌دارد: «چیزی را که من به‌حیث یک زن افغان از افغانستان، با عمق استخوانم لمس کرده‌ام، می‌توانم بسیار واضح و صریح بیان کنم و بگویم که هیچ کشور دیگری نمی‌تواند ناجی باشد و نمی‌تواند برای کشور دیگر خوشبختی و رفاه بیاورد. این واضح است که رژیم ایران، رژیم آدم‌کُش و مستبدی است. رژیمی‌ست که کشتار و بربریتش به نهایت رسیده است. مردم ایران به ستوه آمده‌اند، همه خواهان سقوط و فروپاشی این رژیم هستند. اما چیزی که بسیار مهم است، چیزی‌ست که نقش اساسی دارد، خود مردم ایران هستند. نه اسرائیل، نه امریکا و نه هیچ کشور دیگری نمی‌تواند به ایران آرامش، صلح و خوشبختی بیاورد، جز خود مردم ایران.

چون افغانستان که در همسایگی ایران قرار دارد، تجربه تلخی را پشت سر گذاشته است. ۲۴ سال پیش، زمانی که امریکا بر افغانستان حمله کرد، طالبان در قدرت بودند. امریکا گفت برای مبارزه با تروریزم می‌آید، طالبان را از بین می‌برد، حقوق زن و حقوق بشر را تأمین می‌کند. اما در طول ۲۴ سال، مردم افغانستان دیدند که نه‌تنها تروریزم از بین نرفت، بلکه برعکس، چاق‌تر و فربه‌تر شد. و در یک شب، همه چیز سقوط کرد، دوباره طالبان به قدرت بازگشتند، و تا امروز هم هفته‌ای ۴۰ میلیون دالر به آنان کمک می‌شود تا حکومت نکبت‌بار خود را ادامه دهند و امارت خیانت خود را مستحکم‌تر سازند، و در مقابل زنان افغانستان و مردم، جنایت کنند. به همین دلیل است که هیچ ناجی‌ای وجود ندارد، غیر از خود مردم ایران و خود مبارزان ایران که می‌توانند این تغییرات را رهبری کنند و تغییر بیاورند.»

نامبرده از تاثیرات جنگ که جریان دارد بر خاورمیانه و در مجموع جهان را اشاره می‌کند: «این جنگ و بحرانی که جریان دارد، تأثیرات عمیقی بر خاورمیانه و کشورهای دیگر خواهد گذاشت. زیرا این کشورها با هم مرتبط هستند. امپریالیسم و قدرت‌های امپریالیستی برای ادامه جنایت‌های‌ شان به یک خوراک نیاز دارند. هرازگاهی می‌بینیم که این کشورها، به‌ خصوص امریکا، بهانه‌هایی برای حمله پیدا می‌کنند. از حمله به افغانستان گرفته تا عراق، سوریه و امروز ایران. همه این‌ها برای ادامه عمر ننگین و نکبت‌بارشان است. تجربه تاریخی نشان داده که این روند ادامه دارد و کشورهای دیگر نیز از جنایات اینان در امان نخواهند بود.

همچنین این جنگ‌ها تأثیر مستقیم بر منطقه می‌گذارند. کشورهایی که خود را ابرقدرت می‌دانند، در این بازی سیاسی نقش دارند، و تلاش می‌کنند جهان را میان خود تقسیم کنند، تا بازنده و برنده مشخص باشد، و بتوانند به دلخواه خود، کشورهای جهان را کنترول کنند و قدرت را در دست بگیرند.»

یلدا در پیامش به ملت و مبارزین ایران می‌افزاید: «پیام من، به‌مثابه یک زن از افغانستان که ۲۴ سال پیش حملات امریکا را تجربه کردیم و عواقب آن را در کشور خود دیدیم، این است که فقط و فقط، غیر از خود مردم ایران، هیچ‌کس نجات‌دهنده‌ شان نیست. مردمی که آگاه‌اند، مردمی که اکثریت‌شان علیه رژیم آدم‌کُش ایران مبارزه و پیکار می‌کنند، آنان‌اند که می‌توانند رفاه و آرامش را به کشورشان بیاورند. این خیزش‌های ‌شان، مقاومت‌های ‌شان در زندان‌های مخوف ایران، و مبارزه و پیکار روزانه‌ شان است که می‌تواند راه رهایی ‌شان باشد و بس. نه امریکایی، نه اسرائیلی و نه هیچ کشور دیگری نمی‌تواند آرامش، صلح و رفاه را برای مردم ایران بیاورد.»