مرکز خبر- بر اساس داده‌های رسمی منتشرشده از سوی نهادهای آماری ایران در آبان‌ماه ۱۴۰۴، شاخص‌های اصلی قیمت مصرف‌کننده (CPI) همچنان از تداوم روند فزاینده تورم حکایت دارد و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آبان‌ماه به ۴۹/۴ درصد رسیده است. تورم رسمی ۴۹/۴ درصدی آبان‌ماه در حالی اعلام شده که رشد شدید قیمت خوراکی‌ها فشار واقعی بر خانوارها را چند برابر کرده است؛ شکافی که کارگران شاغل را به‌سوی «کارگران فقیر» سوق می‌دهد و ضرورتِ به‌روزرسانی فوری دستمزد بر مبنای هزینه واقعی زندگی را برجسته می‌کند.

بر اساس داده‌های رسمی منتشرشده شاخص کل CPI در این ماه به عدد ۴۱۷/۵ واحد رسید.

براساس این گزارش، شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه (سالانه) با افزایش ۴۹/۴ درصدی نسبت به آبان‌ماه سال گذشته، نشان می‌دهد سبد کالاها و خدمات مصرفی خانوارها طی یک سال گذشته تقریباً نیمی از قدرت خرید خود را از دست داده است.

تورم ماهانه در آبان با ثبت ۳/۴ درصد افزایش نسبت به مهر، ادامه فشارهای قیمتی در کوتاه‌مدت را تأیید می‌کند. بیشترین فشار تورمی در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها مشاهده شده که در آبان ۴/۷ درصد رشد داشته است؛ در حالی که تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات ۲/۶ درصد اعلام شده است. نرخ انباشته تورم در دوازده ماه منتهی به آبان نیز ۴۰/۴ درصد گزارش شده است.

اعلام نرخ ۴۹/۴ درصدی تورم، اگرچه خود یک زنگ خطر جدی است، اما از نگاه فعالان کارگری تنها «تورم رسمی» است؛ نرخی که به‌دلیل شیوه محاسبه و وزن‌دهی اقلام مصرفی، از واقعیتی که خانوارهای کارگری لمس می‌کنند بسیار عقب‌تر است. دلیل این اختلاف آن است که دهک‌های پایین، بخش بیشتری از درآمدشان را صرف اقلام اساسی و پرنوسان، به‌ویژه خوراکی‌ها می‌کنند؛ کالاهایی که نرخ تورم ماهانه آن‌ها (۴/۷ درصد) بسیار بالاتر از میانگین اعلام‌شده است. در نتیجه، تورم غیررسمی و ملموسی که کارگران تجربه می‌کنند، به مراتب بیش از نرخ رسمی است.

این شرایط، تعریف تازه‌ای از جایگاه «کارگر» در اقتصاد امروز ایران ساخته است: کارگران شاغل، خود به بخشی از جمعیت فقیر تبدیل شده‌اند. حتی در صورت پرداخت به‌موقع دستمزد، افزایش قیمت‌ها با سرعتی رخ می‌دهد که توان جبران آن از قدرت خرید کارگران خارج است و این شکاف به فرسایش دائمی معاش آن‌ها منجر می‌شود.

فعالان کارگری معتقدند تورم اعلام‌شده تنها «تورم رسمی» است و با وضعیت واقعی زندگی کارگران تفاوت چشمگیر دارد. به گفته آنان، سه دهک نخست درآمدی بیش از ۴۰ درصد هزینه‌های خود را صرف خوراکی‌ها می‌کنند؛ در حالی که تورم خوراکی‌ها در آبان‌ماه ۶۶/۲ درصد اعلام شده و برخی اقلام مانند نان و غلات و میوه و خشکبار نسبت به سال گذشته افزایشی بالای ۱۰۰ درصد را تجربه کرده‌اند. همین اختلاف باعث شده بخشی از کارگران، حتی با داشتن شغل ثابت، به زیر خط فقر سقوط کنند.

بررسی مرکز آمار نشان می‌دهد تورم خوراکی‌ها در مناطق شهری ۶۶/۵ درصد و در مناطق روستایی ۶۴/۱ درصد بوده است. همچنین استان سمنان با تورم نقطه‌به‌نقطه ۵۹/۳ درصدی بالاترین نرخ آبان ماه را ثبت کرده است.

از سوی دیگر، تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد رشد سریع متغیرهای پولی، افزایش انتظارات تورمی، نوسانات ارزی و اجرای اصلاح قیمت بنزین در میانه پاییز، از عوامل اصلی تشدید موج جدید تورمی بوده‌اند. بر اساس سناریوهای تحلیلی، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه تا پایان سال می‌تواند بین ۵۰/۵ تا ۵۵ درصد نوسان داشته باشد.

تشکل‌های کارگری در واکنش به شرایط موجود، خواستار تعیین حداقل دستمزد براساس هزینه واقعی سبد معیشت و ایجاد سازوکاری برای تعدیل سریع دستمزدها در شرایط تورم بالای کنونی هستند. آنها هشدار می‌دهند که ادامه روند فعلی، فرسایش معیشت میلیون‌ها کارگر را رقم می‌زند و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای به‌دنبال خواهد داشت.