ساریا دنیز

مرکز خبر - واژه «مقاومت» این روزها بیش از هر زمان دیگری برازنده زنان شمال و شرق سوریه شده است. زنانی که با صدای رسا اعلام می‌کنند: «ما تسلیم خواسته‌های شما نخواهیم شد»، «راه شما را نخواهیم پیمود» و مهم‌تر از همه «ما هم حق حیات داریم». این صدای مقاومت در سراسر سرزمینشان طنین‌انداز است.

این زنان مصمم‌اند تا قرن حاضر را به عصر زنان تبدیل کنند. آنها با شجاعت صدای خود را به گوش جهانیان می‌رسانند و تاریخ انقلابی نوین را رقم می‌زنند. با اقدامات عملی خود نشان می‌دهند که چگونه می‌توان در تمام عرصه‌ها به برابری دست یافت. به همین دلیل است که موج حملات علیه آنها پایانی ندارد و هر چه مقاومت می‌کنند، فشارها بیشتر می‌شود.

در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴، نیروهای مزدور وابستە بە ترکیە کە با نام هیئت تحریر الشام شناختە می‌شوند حمله‌ای گسترده را به شهر حلب سوریه آغاز کردند. با وجود گسترش روزافزون این حملات، مردم منطقه در برابر این گروه که از حمایت دولت ترکیه برخوردار است، به دفاع مشروع از خود برخاسته‌اند. در مناطق اداره خودگردانی که هدف این حملات قرار گرفته‌اند، موج عظیمی از مقاومت مردمی شکل گرفته است.

از سال ۲۰۱۸، بیش از ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان عفرین در پی اشغال این منطقه توسط دولت ترکیه و مزدوران وابستە بە آن، ناگزیر به شهبا پناه بردند. این پناهجویان در شهبا، که از سه سو در محاصره مزدوران وابستە بە ترکیە و از یک سو تحت کنترل دولت دمشق است، همزمان با تلاش برای زنده ماندن، در برابر نیروهای اشغالگر نیز مقاومت کرده‌اند.

وضعیت با اشغال حلب و ادلب در ۲۷ نوامبر وخیم‌تر شد و شهبا به طور کامل در محاصره نیروهای ترکیه و مزدورانش قرار گرفت. با تشدید حملات به منطقه تل رفعت و شهبا در ۲ دسامبر، مردم عفرین برای دومین بار مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند.

تصاویر منتشر شده از زنان آواره یادآور تلخ تراژدی‌های گذشته است. انتشار ویدیوهایی از رفتار خشونت‌آمیز گروه‌های وابسته به ترکیه با زنان زخمی اسیر در منطقه حلب-شهبا، آشکارا نشان می‌دهد که زنان و دستاوردهایشان هدف اصلی این حملات هستند.

فرماندهی یگان‌های مدافع زنان (ی پ ژ) گزارش داده که شمار زیادی از زنان توسط مزدوران به اسارت گرفته شده‌اند. این زنان نه تنها به عنوان ابزار تبلیغاتی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، بلکه در ویدیوهای منتشر شده، شبه‌نظامیان با تهدیدهایی چون «تو را در بازارها خواهیم فروخت»، خشم خود را نشان می‌دهند. این رفتارها یادآور سیاست‌های خشونت‌بار دولت ترکیه و متحدانش علیه زنان است؛ سیاست‌هایی که شامل اسارت، خرید و فروش، قتل و رفتارهای غیرانسانی می‌شود.

دولت ترکیه، که از سال ۲۰۱۴ حمایتش از مزدوران آشکار و مستند شده است، از هر ابزاری برای مقابله با جنبش آزادی‌خواهی زنان استفاده کرده است. رویکرد زن‌ستیزانه این دولت در اقدامات غیرانسانی‌اش کاملاً مشهود است. دولت ترکیه و مزدورانش، که هر مخالفی را دشمن می‌پندارند، با هدف قرار دادن زنان، پیام روشن خود را منتقل می‌کنند. در این سیاست سرکوب که با کشتار زنان پیش می‌رود، خشونت علیه بدن زنان به یک استراتژی تبدیل شده است و همان رویکردی است که از دهه ۱۹۸۰ در ترکیه نهادینه شده و منجر به شکنجه‌های جسمی گسترده علیه زنان شده است.

 

هتک حرمت از پیکر قربانیان

در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه (AKP) و به ویژه در زمان اعمال مقررات منع آمد و شد، سیاست‌های ضد زن با شدت بیشتری اجرا شد. زنان در ملأ عام به طرز وحشیانه‌ای به قتل رسیدند و تصاویر پیکر برهنه آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. اکین وان (کوثر التورک) یکی از این قربانیان بود که در ۱۰ آگوست ۲۰۱۵ به شهادت رسید. پیکر او مورد شکنجه قرار گرفت و تصاویر این اعمال غیرانسانی در فضای مجازی پخش شد.

این خشونت‌ها تنها محدود به مبارزان نبود؛ زنان غیرنظامی نیز هدف قرار گرفتند. نمونه دردناک آن، طیبت اینان، زن ۵۰ ساله‌ای بود که در دوران منع آمد و شد در سیلوپی، مقابل خانه‌اش و در چند قدمی فرزندانش به ضرب گلوله کشته شد. پیکر او برای هفت روز در خیابان رها شد تا سرانجام اجازه دفن آن صادر شد.

 

قتل فجیع فعالان حقوق زنان

در سال‌های اخیر، خشونت علیه زنان به شکل وحشیانه‌تری ادامه یافته و بدن زنان به میدان جنگی برای نمایش قدرت تبدیل شده است. هورین خلف، فعال ۳۵ ساله حقوق زنان، محیط زیست و توسعه کشاورزی، یکی از قربانیان این خشونت سیستماتیک بود. نیروهای ترکیه و مزدوران آن، خودروی حامل او را متوقف کردند و پس از پیاده کردن، صحنه‌های هولناک شکنجه و قتل او را ثبت کردند.

آمارا رناس (عزیزه جلال)، از اعضای یگان‌های مدافع زنان  (ی پ ژ)، قربانی دیگری بود که به دست همان گروه‌های مسلح مزدور به قتل رسید. ارتش به اصطلاح «ملی سوریه» نه تنها او را در روستای چلبه کوبانی به قتل رساند، بلکه تصاویر شکنجه پیکر او را نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد - اقدامی که نشان از تلاش آگاهانه برای ایجاد رعب و وحشت در میان فعالان حقوق زنان دارد.

انتشار ویدیوهای تکان‌دهنده از سرنوشت بارین کوبانی (امینه مصطفی عمر)، از رزمندگان یگان‌های مدافع زنان  (ی پ ژ)، فصل دیگری از خشونت سیستماتیک علیه زنان را آشکار کرد. او که در روستای قرنه منطقه بلبله نزدیک مرز ترکیه به شهادت رسید، به شیوه‌ای مشابه قربانیان قبلی مورد شکنجه قرار گرفت و تصاویر این اعمال غیرانسانی در رسانه‌ها منتشر شد. این جنایت چنان هولناک بود که توجه رسانه‌های بین‌المللی را نیز به خود جلب کرد.

فهرست بلندی از زنان مبارز از جمله یاده عقیده، زهرا برکل، هبون ملا خلیل، دایکا امینه ویسی، سدا الحرماس، هند الخضر، روژین عیسو، نوژیان اوجالان، ویان کوبانی، دیلار حلب، روناهی کوبانی، جیهان نضال علی، ژیان تولهلدان، روژ خابور، بارین بوتان، ناگهان آکارسل، گلستان تارا و هیرو بهادین به طور هدفمند به قتل رسیدند. این زنان که برای تحقق شعار «ژن، ژیان، آزادی» و تبدیل قرن ۲۱ به قرن برابری زنان در کوردستان، خاورمیانه و جهان مبارزه می‌کردند، قربانی سیاست حذف فیزیکی مخالفان شدند.

سیاست‌های سرکوبگرانه دولت ترکیه و گروه‌های وابسته علیه زنان در گزارش‌های نهادهای بین‌المللی به خوبی مستند شده است. گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل از بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و خشونت‌های جنسی و جنسیتی گسترده در عفرین پرده برداشته است. ساکنان این منطقه با خشونت‌های سیستماتیک شامل گروگان‌گیری، شکنجه، تجاوز، قتل و آوارگی اجباری روبرو شده‌اند. علاوه بر این، صدها زن در عفرین توسط گروه‌های مورد حمایت ترکیه ربوده شده‌اند که تنها شمار اندکی از آنها با پرداخت فدیه آزاد شده‌اند.

از سال ۲۰۱۴، گروه‌هک‌های مزدور از جملە داعش، کارزار برنامه‌ریزی شده‌ای را علیه جامعه ایزدی آغاز کردند که به یکی از فجیع‌ترین نسل‌کشی‌های عصر حاضر تبدیل شد. در این حملات، بیش از سه هزار ایزدی جان باختند و دستکم ۶۸۰۰ نفر - اکثراً زنان و کودکان - به اسارت گرفته شدند. زنان ایزدی در معرض برده‌داری جنسی سیستماتیک قرار گرفتند و در بازارهای برده‌فروشی - چه فیزیکی و چه مجازی - همچون کالا خرید و فروش شدند. طبق آمار دفتر نجات ایزدیان، هنوز سرنوشت ۲۶۰۰ نفر از اسیرشدگان نامعلوم است و بسیاری از کودکان ربوده‌شده آنقدر خردسال بودند که حتی هویت ایزدی خود را به یاد نمی‌آورند.

 گزارش کمیسیون مستقل تحقیق سازمان ملل درباره سوریه تنها گوشه‌ای از این فجایع را آشکار کرده و با هشدار نسبت به تکرار «وحشیگری‌های گذشته»، خواستار توقف این خشونت‌ها شده است. با این حال، گروه‌های مزدور که رسانه‌های ترکیه از آنها با عنوان «مخالفان سوری» یاد می‌کنند، همچنان به حملات خود علیه زنان مبارز ادامه می‌دهند. در مقابل، زنان روژاوا با عزمی راسخ‌تر به مقاومت خود برای دستیابی به آینده‌ای آزاد و برابر ادامه می‌دهند و با مبارزه خود، راه را برای یک انقلاب اجتماعی هموار می‌کنند.