شیپورهایی که بر خفقان پیروز خواهند شد
حضور زنان در بازی فوتبال دو تیم بعثت کرماشان و مس کرمان با ادامە تبعیض‌ها و تفکیک جنسیتی همراه بود.
ژوان کرمی
کرماشان - روز گذشته رٲس ساعت ۴ دو تیم فوتبال مردان بعثت کرماشان و مس کرمان از سری رقابت‌های هفته هفتم لیگ دسته یک ایران در ورزشگاه آزادی کرماشان به دیدار هم رفتند که بازی با برتری یک بر صفر کرماشانی‌ها به پایان رسید. این برد با خوشحالی زائدالوصف تماشاگران همراه بود و دامنە این خوشحالی به خیابان‌های اطراف ورزشگاه کشیده شد.
در حاشیه نگەداشتن تماشاگران زن
در این بازی شاهد حضور زنان در ورزشگاه آزادی کرماشان بودیم، اما این حضور همچنان در سایه تبعیض‌ها و موانع متعددی قرار داشت. با وجود شور و اشتیاق بی‌پایان زنان به ورزش و به‌ویژه فوتبال، فضاهای محدود و نامناسبی برای آنها فراهم شده است. زنان کرماشان با علاقه‌ای که به تیم شهرشان و ورزش فوتبال دارند، انتظار دارند که مانند سایر شهروندان بتوانند بدون تبعیض و محدودیت از تماشای این مسابقات لذت ببرند. با این حال، سیاست‌های اعمال شده همچنان آنان را در حاشیه نگه داشته است.
تحمیل پوشش اجباری و محدودیت‌های اجتماعی
یکی از نکات برجسته این بازی، تحمیل پوشش اجباری به زنان بود. این الزام نه تنها با اراده آزاد افراد در انتخاب پوشش مغایرت دارد، بلکه تجربه تماشای فوتبال را نیز برای زنان محدود و ناخوشایند می‌کند. براساس شواهد ما از بازی روز گذشته، زنان حاضر در ورزشگاه مجبور هستند پوشش‌هایی را تحمل کنند که آزادی حرکت و راحتی آنها را سلب می‌کند. این موضوع نشان از رویکردی دارد که همچنان بدن و حضور زنان را تحت کنترل قرار می‌دهد و نه تنها به شأن انسانی و اجتماعی آنها احترام نمی‌گذارد، بلکه یک فضای اضطراب‌آور ایجاد می‌کند.
تنها پنج درصد ظرفیت ورزشگاه
علیرغم شور و شوق بی‌پایان زنان برای تماشای فوتبال، تنها پنج درصد از ظرفیت ورزشگاه به آنها اختصاص داده شده است. این در حالی است که زنان به صورت فعالانه و مشتاقانه از تیم‌های ورزشی شهر خود حمایت می‌کنند و نقش مهمی در فرهنگ فوتبال ایفا می‌کنند. با این حال، این تبعیض آشکار همچنان به عنوان یکی از موانع بزرگ بر سر راه برابری جنسیتی در ورزش باقی مانده است. اختصاص این میزان اندک به زنان، نوعی محدود کردن آنان به حاشیه و نادیده‌گرفتن مشارکت واقعی و فعالی است که در جامعه ورزشی دارند.
بدترین جایگاه در ورزشگاه برای زنان
از دیگر تبعیض‌هایی که در دیدار دیروز مشاهده شد، قرار دادن زنان در بدترین نقطه ورزشگاه بود. در حالی که مردان می‌توانند از بهترین مناظر و مکان‌ها برای تماشای مسابقه بهره‌مند شوند، زنان به گوشه و نقاط پرت و بدون دید مناسب هدایت می‌شوند. این نه تنها نشانه‌ای از کم‌اهمیت دانستن حضور آنان در ورزشگاه است، بلکه تلاش برای کاهش انگیزه آنان برای حضور بیشتر در چنین رویدادهایی نیز به شمار می‌آید. قرار دادن زنان در این مکان‌ها پیام ضمنی ارسال می‌کند که حضور آنها در ورزشگاه ناخواسته و تحت فشارهای بین‌المللی است.
شیپور اشتیاق
علیرغم همە این‌ها زنان پرانرژی‌ترین بخش ورزشگاه بودند و تمام نود دقیقه را به تشویق تیم شهرشان پرداختند و صحنەهای زیبایی را خلق کردند. برخی از زنان جوان با شیپورهایشان به لیدری تماشاگران می‌پرداختند و همچنین با روشن نمودن چراغ موبایل‌هایشان به صورت هماهنگ، نشان دادند که علیرغم سال‌ها منع آنها از ورود به ورزشگاه، به خوبی با فرهنگ فوتبالی رایج در میادین ورزشی آشنا هستند. در پایان نیز زنان در جشن خیابانی کرماشانی‌ها شرکت نموده و با شیپورهایشان این خوشحالی را با شهروندان به اشتراک گذاشتند.
حسرت هزاران دختر آبی
حضور زنان در ورزشگاه‌ها در ایران، سال‌ها تحت تأثیر سیاست‌های تبعیض‌آمیز قرار داشته است. از سال ۱۳۵۸ پس از انقلاب و با روی کار آمدن جمهوری اسلامی، زنان از تماشای مسابقات فوتبال مردان به طور کامل منع شدند. این ممنوعیت باعث شد زنان تنها از طریق تلویزیون یا رسانه‌ها بتوانند پیگیر ورزش مورد علاقه خود باشند. اما این وضعیت باعث ایجاد نارضایتی‌های گسترده‌ای در جامعه شد. یکی از جنجالی‌ترین رویدادها در این رابطه، خودسوزی «دختر آبی» بود. سحر خدایاری که برای ورود به ورزشگاه آزادی تلاش کرده بود، پس از مواجه شدن با دستگیری و حکم زندان، در اعتراض به این محدودیت‌ها دست به خودسوزی زد و جان خود را از دست داد. این حادثه تأثیر زیادی بر افکار عمومی داخلی و بین‌المللی گذاشت و فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) را تحت فشار قرار داد تا ایران را مجبور به برداشتن این ممنوعیت کنند. با وجود اینکه در سال‌های اخیر و تحت فشار فیفا، زنان در موارد محدودی اجازه حضور در ورزشگاه‌ها را پیدا کردند، این دسترسی همچنان به شدت کنترل شده و همراه با تبعیض‌های متعدد است. مکان‌های خاص، ظرفیت محدود و تفکیک جنسیتی سختگیرانه همچنان نشانه‌هایی از پابرجا بودن تفکرات تبعیض‌آمیز در ساختار اجتماعی و ورزشی ایران است.
نمادی از یک مبارزه اجتماعی
حضور زنان در ورزشگاه‌ها، به‌ویژه در بازی روز گذشته تیم‌های بعثت کرماشان و مس کرمان، نمونه‌ای از موانع مداوم و تبعیض‌های سیستماتیک علیه زنان در ایران است. این در حالی است که علاقه و شور و شوق زنان به فوتبال و ورزش غیرقابل انکار است و آنها باید همانند دیگر شهروندان، حق برابر برای دسترسی به ورزشگاه‌ها و تجربه ورزشی داشته باشند. تا زمانی که این موانع و تبعیض‌ها برداشته نشود، حضور زنان در ورزشگاه‌ها بیشتر نمادی از یک مبارزه اجتماعی است تا فرصتی برای لذت از ورزش.