صدای مادران داغدیده؛ ساکینه آرات و میراث صلح‌خواهی او

ساکینه آرات که عمر خود را صرف مبارزه برای صلحی شرافتمندانه کرد، توسط دوستانش به عنوان «مادری شجاع» توصیف شد و آنها تأکید کردند که مبارزه برای صلح ادامه خواهد یافت.

 

مدینه مامداوغلو

آمد- خلق کورد او را از پشت درهای زندان و در عرصه‌های مبارزه برای صلح شناختند. برای بسیاری مادر و برای دیگران همراه راه و هم‌درد بود. عموم مردم نیز با سخنرانی‌های اثرگذار و فراخوان‌هایش در رسانه‌های ترکیه با او آشنا شدند. ساکینه که زندگی‌اش را وقف جهانی بدون مرگ کودکان و اشک مادران کرده بود، در ۹۱ سالگی در شهر آمد درگذشت.

ساکینه آرات شب ۱۲ مارس به دلیل بیماری به بیمارستان منتقل شد و جان سپرد. پیکر او طبق وصیتش در گورستان ینی‌کوی شهر آمد به خاک سپرده شد. هزاران نفر با حضور چشمگیر زنان در مراسم خاکسپاری او شرکت کردند.

مادران آشتی صلح که فرزندان خود را در راه آزادی از دست داده‌اند، خاطرات یار دیرین خود ساکینه آرات را بازگو کردند.

مورفت دمیر، از مادران آشتی، یادآور شد که خبر شهادت پسرش در مبارزه آزادی را ساکینه آرات به او رسانده بود. او که از صبر و پایداری ساکینه آرات با وجود دردهای فراوانش الهام گرفته بود، عهد بست میراث مبارزاتی او را ادامه داده و صلح را محقق سازند.

 

عمرش را وقف صلح کرد

مورفت دمیر گفت: «دایه ساکینه بسیار درد کشید، او مادر همه ما بود. هر بار که او را می‌دیدیم به ما قدرت می‌بخشید. عمرش را وقف مبارزه مادران برای صلح کرد. ما بارها با او در گردهمایی‌های صلح شرکت کردیم. وقتی این خبر دردناک را شنیدم، احساس کردم گویی دوباره مادرم را از دست داده‌ام. همیشه جویای احوالش بودیم، آخرین بار دیروز با من تماس گرفت و گفت حالش خوب است. اگر می‌دانستم که جانش را از دست خواهد داد، بیشتر با او صحبت می‌کردم.»

 

«ایجاد صلح از رنج‌ها می‌کاهد»

مورفت دمیر که بزرگترین آرزوی ساکینه آرات را دیدن صلح دانست، افزود: «در این راه دردهای بسیاری کشیدیم. او همیشه می‌گفت ‹وقتی صلح بیاید، این دردها سبک خواهند شد›. آخرین بار با او به مزار یک شهید رفتیم. گفت ‹وقتی صلح بیاید، دوباره به اینجا خواهم آمد، زخم ۳۰ ساله‌ام هنوز التیام نیافته است›. هرچه درباره او بگوییم و هر اندازه وصفش کنیم، باز هم کم است.»

 

«تلاش مادران بی‌ثمر نخواهد ماند»

مورفت دمیر که قول داد راه صلح‌طلبی ساکینه آرات را ادامه داده و گسترش دهد، در پایان گفت: «تا برقراری صلح، میراث و راه او را رها نخواهیم کرد. دردهایی که کشیده شده بیهوده نخواهد بود. ما پاسدار این تلاش خواهیم بود. او با حسرت صلح از میان ما رفت، اما ما برای تحقق این آرزو می‌کوشیم. او مادری بسیار شجاع و تکیه گاه همه ما بود.»

 

الهام‌بخشی ساکینه به دیگران

مادر آشتی، قدرت اریلماز، با مروری بر زندگی پردرد ساکینه آرات گفت: «با وجود تمام رنج‌هایی که کشید، هرگز از پا ننشست. حتی در اوج سختی‌ها، نه تنها تسلیم نمی‌شد، بلکه به ما هم امید و قوت قلب می‌داد و غم‌هایمان را از آن خود می‌دانست. استقامتش به همه ما جرأت می‌بخشید. وقتی دخترم را از دست دادم و تا شش ماه حتی پیکرش را به من ندادند، ساکینه آنا به دیدارم آمد. دستم را گرفت و با مهربانی گفت: 'فرزندان ما اهل عزاداری نیستند، نباید برایشان اشک بریزیم. سربلندی ما در گروی افتخار آنهاست. این جایگاه والا نصیب هر کسی نمی‌شود، قدر این مقام را بدان.' صبر و بزرگی روحش ستودنی بود. از همینجا به روح بلندش اطمینان می‌دهیم که نگران نباشد؛ راهش را با قدرت ادامه خواهیم داد.»

 

زندگی‌نامه ساکینه آرات

ساکینه آرات در سال ۱۹۳۴ در کوتاهیه چشم به جهان گشود، جایی که پدرش پس از قیام شیخ سعید به آنجا تبعید شده بود. زندگی او سرشار از تراژدی‌های خانوادگی بود؛ پسرش جمال آرات در سال ۱۹۸۴ در زندان دیاربکر طی اعتصاب غذا جان باخت، پسران دیگرش تاج‌الدین و مراد به صفوف پ.ک.ک پیوستند، یکی دیگر از پسرانش در تصادف رانندگی درگذشت و دختر ۱۷ ساله‌اش نیز به شکلی مشکوک از دنیا رفت.

افزون بر این، دو فرزند دیگرش نیز در کودکی جان سپردند. با وجود این دردهای عمیق، ساکینه آرات از زمان کودتای ۱۹۸۰ به فعالیت‌های صلح‌طلبانه روی آورد و پس از دهه ۱۹۹۰ نقشی فعال در انجمن مادران آشتی که خود از بنیانگذارانش بود، ایفا کرد.