ژونا اردلان

سنە - نشست و بررسی "طنزانه" پنجشنبه ٢٩ تیر ١۴٠٢ در خانەی امید بازنشستگان ساعت ۶  تا ٨ عصر و با حضور کارشناسانِ حوزە‌ی طنز و کاریکاتور و با همکاری انجمن‌های مولوی کورد، بیسارانی، خانە‌ی امید، خانە‌ی ترجمە‌ی هوژین و انجمن فرهنگی ادبی مریوان برگزار شد.

این برنامە با مجری گری روجیار کاشفی و خواندن شعرهای سورانی و هورامی شروع شد و مهمانان هر کدام نظرات خود را بابت طنز و کاریکاتور بیان داشتند.

صلاح حسنی از انجمن مریوان در این باره می‌گوید اولین کاریکاتوریستی کە در تاریخ طنز می‌توان نام برد موسینی است که برمی‌گردد به سال ١۶۴۶ میلادی از ایتالیا. وی می‌گوید مهم‌ ترین بخش کاریکاتور بخش صورت است و اولین فاکتور برای کشیدن کاریکاتور صورت است. بە گفتەی وی سن کاریکاتور از سن روزنامه‌گاری و چاپ بیشتر است و در واقع عمر آن برمی‌گردد به تاریخ نوشته شده به دست انسان، در سال ١٩٠٠ در بمبئی مجموعە‌ای از کاریکاتورهای سیاسی و اجتماعی پیدا شد، شاید با دیدن کاریکاتور خندە برلبانمان بیاید اما با نگاهی دقیق‌تر می‌فهمیم کە هدف کاریکاتور تنها خندیدن نیست و بلکە معنای دیگری در پشت آن نهفته است. صلاح حسنی در ادامه افزود: کاریکاتور یا سیاسی است یا ادبی، چهره، موضوعی، کوبیک، روزنامه نگاری و یا نژادی است و اگر بخواهیم در عرصە‌ی کاریکاتور فعالیت کنیم باید این بخش‌ها را در نظر بگیریم.

وی بیان داشت که کاریکاتور جنبه‌های مختلف را به زبان طنز بیان می‌کند حال آن جنبه اوضاع به هم ریختە‌ی اقتصادی باشد و یا نا آرامی‌های کشور و یا ....

 

 

وی به این نکته اشاره کرد که چرا ما در تاریخ کاریکاتور نقشی نداریم؟ با مدرک می‌توانم بگویم چون ما نگارگر و نقاش و همچنین قدرت نداشته‌ایم به عنوان مثال ما در زبان کوردی برای هرکس لقبی برمی‌گزیدیم که اگر کسی آنها را می‌کشید همان‌ها در تاریخ کاریکاتور ما ثبت می‌شد.

سرکوت کونە پوشی در این‌باره می‌گوید: کرماشان نه تنها در کوردستان که در تمام ایران در زمینەی طنز حرف اول را می‌زند.

وی می‌گوید کاریکاتور شیوه‌ای از طنز است، شعر شیوه‌ای از طنز است و حتی حاضر جوابی شیوه‌ای است از طنز و در حوزەی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، روانشناختی و ... طنز نقش به سزایی دارد و دلیلش این است که تاوانی ندارد و وقتی شما با طنز مشکلی را بیان می‌کنی هزینە‌ی سنگینی برایتان نخواهد داشت و امکان دارد حرف شما بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وی در ادامه افزود: برای مثال مفتی پنجوینی شاعر کورد به بغداد می‌رود و در مجلسی شاعرانه حضور می‌یابد در آنجا با یک عرب نژاد پرست روبرو می‌شود، عرب به دلیل اینکه با وی فاصله داشته باشد و به علت نفرت از کوردها یک صندلی فاصله می‌اندازد و به منظور اهانت به مفتی پنجوینی به وی می‌گوید که خر و کورد چه فرقی باهم دارند و مفتی نیز در جواب می‌گوید هیچ فقط یک صندلی فرق دارند..!

وی در بین حکایت‌ها به مردوخ( شخصیت مذهبی کوردها) اشاره می‌کند و همچنین عباس کمندی نقاش، خواننده و هنرمند کورد را طنز گوی قهاری می‌داند که توانسته‌اند فی البداهه با طنز جواب بدهند.

و در ادامە بین میهمانان رێناس جهانی شعرهایی از شاعران را کە به طنز برگردانده بود خواند.

یکی از انتقادهایی که به این نشست وارد بود این بود که حضور زنان کارشناس در زمینەی طنز و کاریکاتور بسیار کمرنگ بود در حالی که در شهر سنه و شهرهای دیگر زنان کاریکاتوریست و طناز مطمئنا کم نیستند و این کم لطفی در حق هنرمندان زنی است که اگر در این جمع حضور داشتند کامل کنندە‌ی آن بودند و  می‌توانست نقطه قوتی در راستای معرفی طنز به حاضران باشد و نظرات متفاوت و بیشتری وجود می‌داشت و این نقطه ضعف از انجمن‌های فرهنگی و ادبی که به دست ادیبان و ادب دوستان اداره می‌شود بعید و دور از ذهن بود در حالیکه قسمت اعظم اعضای این انجمن‌ها زنان هستند و همیشه در برنامه‌ها حضور دارند و به شدت جای خالی زنانِ کارشناس و متخصص در حوزە‌ی طنز در این برنامه دیده می‌شد.