بیگرد مهربانی  

اورمیه-در سال‌های اخیر، دولت ایران با همکاری شهرداری‌ها اقدام به نصب دوربین‌های مداربسته در مناطق مختلف شهرهای کوردستان کرده است. این دوربین‌ها با هدف شناسایی و کنترل معترضان و جلوگیری از خیزش‌های مردمی و اعمال حجاب اجباری نصب می‌شوند. در آستانه دومین سالگرد خیزش انقلابی «ژن، ژیان، آزادی»، دولت ایران اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای جلوگیری خیزش مردمی در پیش گرفته است و یکی از محورهای آن کارگذاشتن دوربین‌های نظارتی در داخل شهرها هست.

 

 نصب دوربین‌ها در مناطق حساس

در شهرهای کوردستان از جمله مهاباد، بوکان، سردشت و ...، دولت در ورودی‌های شهر، مراکز شهر و محل‌هایی که در سال‌های گذشته محل اصلی برگزاری تجمعات مردمی بودند، اقدام به نصب دوربین‌های امنیتی کرده است. این اقدامات نشان‌دهنده تلاش دولت برای کنترل و نظارت بیشتر بر فعالیت‌های شهروندان و جلوگیری از تجمعات مردمی است.

 

استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته برای شناسایی معترضان

دولت ایران پیشتر نیز از دوربین‌های نظارتی برای شناسایی معترضان استفاده کرده بود. این دوربین‌ها به صورت گسترده در سطح شهرها نصب شده‌اند و امکان شناسایی و پیگیری افرادی که در تجمعات و اعتراضات شرکت می‌کنند را فراهم می‌کند. به نظر می‌رسد که دولت از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری مانند تشخیص چهره و حتی هوش مصنوعی برای این منظور استفاده می‌کند. این تکنولوژی‌ها به دولت امکان می‌دهند تا با دقت بیشتری معترضان را شناسایی و اقدامات سرکوب را انجام دهند.

 

کنترل و سرکوب زنان با استفاده از تکنولوژی

یکی دیگر از کاربردهای دوربین‌های نظارتی، کنترل و تحمیل حجاب اجباری بر زنان است. نهادهای امنیتی با استفاده از این دوربین‌ها، زنانی که حتی در خودروهای خود حجاب اجباری ندارند را شناسایی کرده و علیه آنها پرونده‌سازی می‌کند. این اقدامات منجر به توقیف خودرو و ایجاد مشکلات متعدد برای زنان می‌شود. علی‌رغم سانسور و فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی و مقابقه با تکلونوژی‌هایی که به جامعه خدمت می‌کنند، نهادهای امنیتی ایران همچنان از تکنولوژی‌های پیشرفته برای کنترل و سرکوب زنان استفاده می‌کنند.

 

استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره

با توجه به استفاده دولت از دوربین‌های مداربسته با تکنولوژی تشخیص چهره، نگرانی‌هایی جدی درباره جاسوسی بی‌قید و شرط از شهروندان به وجود آمده است. این تکنولوژی به دولت امکان می‌دهد تا نظارت کاملی بر زندگی خصوصی و عمومی شهروندان داشته باشد و از آن برای اعمال حجاب اجباری در خیابان‌ها نیز استفاده کند. به احتمال زیاد، این تکنولوژی‌ها برای شناسایی و سرکوب هرگونه فعالیت اعتراضی و مخالفان سیاسی نیز به کار گرفته می‌شوند.

 

تجربیات شهروندان از دوربین‌های نظارتی در شهرها

در ارتباط با تجربیات شهروندان از دوربین‌های نظارتی در داخل شهرها، با دو فعال که در خیزش «ژن، ژیان، ئازادی» توسط نیروهای امنیتی بازداشت و بازجویی شده بودند، گفت‌وگو کردیم.

شادی.ح (اسم مستعار)، یکی از زنان جوان، درباره تجربه بازداشت خود گفت: «دو روز پس از شرکت در یکی از تجمعات مردمی در خیزش ژن، ژیان، آزادی، من را بازداشت کردند. در ابتدا، نمی‌دانستم چه اطلاعاتی درباره من جمع‌آوری کرده‌اند. بازجو طوری صحبت می‌کرد که انگار همه چیز را می‌داند. مطمئن بودم که اطلاعات جدی ندارند و من هم انکار می‌کردم. سپس یک عکس با کیفیت خوب را به من نشان دادند و گفتند که خودت اعتراف کن چون همه چیز را می‌دانیم! اما من با قاطعیت انکار کردم. پس از آزادی، متوجه شدم که آن تصویر از دوربین یکی از میدان‌های اصلی شهر که در مسیر رسیدن به محل تجمع بود، به دستشان آمده بود.»

سیما.ب (اسم مستعار)، یکی دیگر از زنان جوان که در خیزش مردمی به یکی از نهادهای امنیتی احضار شده بود، گفت: «در آبان ماه ۱۴۰۱، وقتی از دبیرستان به خانه برمی‌گشتیم، همراه دوستانمان شعار سر دادیم. چند روز بعد من و یکی از دوستانم به اداره اطلاعات احضار شدیم. پس از کلی تهدید، گفتند که از طریق دوربین‌ها مشخص شده که من لیدر اعتراضات هستم و ما را تحت فشار زیادی قرار دادند و بعد از گرفتن تعهد، آزاد کردند.»

اقدامات دولت ایران در نصب دوربین‌های مداربسته و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته برای شناسایی معترضان و کنترل شهروندان، نشان‌دهنده تلاش برای کنترل و نظارت بیشتر بر فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی مردم است. این اقدامات نشان‌دهنده نگرانی دولت از تکرار خیزش مردمی و تلاش برای سرکوب شهروندان است. استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند تشخیص چهره و هوش مصنوعی برای سرکوب و کنترل زنان و اعمال حجاب اجباری، نشان‌دهنده تلاش دولت برای کنترل بیشتر بر زندگی خصوصی شهروندان و محدود کردن آزادی‌های فردی آن‌ها است. این اقدامات نشان می‌دهند که دولت ایران از تکنولوژی نه برای رفاه و امنیت شهروندان، بلکه برای سرکوب و محدود کردن آزادی‌های آنان استفاده می‌کند.