مردان کوبانی: زنان تاریخ پنج‌هزارساله مردانه را دگرگون کردند
همزمان با ۲۵ نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، اعتراضات و فعالیت‌های مدنی در سراسر جهان گسترش یافته است. در این راستا، مردان شهر کوبانی از نقش پیشگام زنان در انقلاب و تغییرات اجتماعی حاصل از آن با خبرگزاری ما سخن گفتند.
الوین محمد
کوبانی - طی پنج هزار سال گذشته، ذهنیت مردسالار و دولت‌محور، انواع خشونت را علیه زنان و اراده آنان روا داشته است. این خشونت که از تفکر مردسالارانه نشأت گرفت، به تدریج در تمام عرصه‌های زندگی رسوخ کرد.
با این حال، زنان هرگز در برابر این خشونت‌ها و تفکر مردسالار از پای ننشستند و مبارزه‌شان تا به امروز ادامه دارد. تأثیر این مقاومت مستمر در تمام عرصه‌های زندگی مشهود است و دیدگاه مردان نسبت به زنان را نیز دگرگون کرده است. انقلاب روژاوا نمونه بارز این تحول است که امروز از آن به عنوان انقلاب زنان یاد می‌شود.
در گفت‌وگوی ویژه با خبرگزاری ما، مردان شهر کوبانی از تغییرات شگرفی سخن گفتند که انقلاب زنان در نگرش و ذهنیت مردان ایجاد کرده است. آنها همچنین درباره اهمیت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و تحولات اجتماعی حاصل از این جنبش صحبت کردند.
نقش پیشگام زنان، چهره انقلاب را دگرگون کرد
محمد مصطفی، روزنامه‌نگار، به تأثیر عمیق حضور زنان در انقلاب اشاره کرد. او معتقد است این حضور نه تنها تمام عرصه‌های زندگی را متحول کرده، بلکه تغییرات چشمگیری در ذهنیت چند هزار ساله مردان ایجاد کرده است.
مصطفی با اشاره به تحولات پس از انقلاب ۱۹ ژوئیه گفت: «تغییر در نگرش مردان کاملاً مشهود است. به ویژه در زمینه تفکرات جنسیت‌گرا، شاهد تحولات قابل توجهی هستیم. نسل ما در جامعه‌ای رشد کرد که عمیقاً تحت تأثیر تفکرات مردسالارانه، دولت محور، مذهب‌گرایی افراطی و کلیشه‌های جنسیتی بود. این عوامل شالوده تربیتی ما را شکل دادند. هرچند هنوز هم فشارهای اجتماعی بر زنان سنگینی می‌کند، اما فضا نسبت به گذشته بسیار تغییر کرده است. در گذشته، هم زنان و هم مردان در چارچوب این نگرش‌های سنتی پرورش می‌یافتند و این مسئله بر تمام جنبه‌های زندگی و نحوه برخورد ما با زنان سایه افکنده بود.»
انقلاب ۱۹ ژوئیه: از جنبش زنان تا امید رهایی ملت‌های تحت ستم
محمد مصطفی در بخش دیگری از سخنانش به نقش پررنگ باورهای مذهبی افراطی در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی اشاره کرد. او با یادآوری گذشته گفت: «مذهب‌گرایی افراطی بیش از هر عامل دیگری بر رفتار ما تأثیر می‌گذاشت. محدودیت‌های شدیدی برای زنان وجود داشت؛ آنها حق نداشتند به تنهایی از خانه خارج شوند و حتی نمایان شدن یک تار مو هم ممنوع بود. ما این محدودیت‌ها را طبیعی می‌پنداشتیم و همین نگاه را در برخورد با زنان داشتیم.»
او با اشاره به خاطرات شخصی‌اش افزود: «محدودیت‌ها فراتر از حجاب بود. زنان نمی‌توانستند با مردان غریبه صحبت کنند و برای خروج از خانه، باید یک مرد و یا حتی پسربچه همراهشان می‌بود. خودم بارها همراه خواهر و مادرم می‌رفتم. این فضای حاکم بر جامعه بود و همه با این ذهنیت بزرگ شده بودیم.»
مصطفی با مقایسه گذشته و حال تأکید کرد: «اگرچه هنوز رگه‌هایی از تفکرات جنسیت‌زده در جامعه وجود دارد، اما دیگر زنان مانند گذشته در بند نیستند. انقلاب ۱۹ ژوئیه نقطه عطفی بود که به زنان قدرت و اراده بخشید. امروز زنان پیشگام آزادی هستند و این پیشگامی، هرچند تدریجی، ذهنیت مردان را نیز متحول کرده است. اکنون زن و مرد دوشادوش هم برای آزادی مبارزه می‌کنند.»
او در پایان با ابراز خرسندی گفت: «خود را خوش‌اقبال می‌دانم که شاهد این انقلاب اجتماعی هستم. امروز زنان پرچمدار آزادی‌اند و همین باعث شده انقلاب ۱۹ ژوئیه به نماد امید برای تمام ملت‌های تحت ستم تبدیل شود.»
خشونت علیه زنان؛ از آسیب‌های روانی تا خشونت فیزیکی
عارف بالی، ریاست مشترک هیئت محیط زیست کانتون فرات، از تحولات عمیق اجتماعی پس از انقلاب سخن گفت. او با اشاره به دستاوردهای انقلاب ۱۹ ژوئیه تأکید کرد: «این انقلاب موجب مشارکت فراگیر تمام اقشار جامعه شد. خود من نیز از نخستین روزهای انقلاب تا به امروز در این مسیر گام برداشته‌ام. نکته قابل توجه، همکاری برابر زنان و مردان در تمام عرصه‌هاست. به ویژه با استقرار نظام ریاست مشترکی، این مشارکت برابر در تمام سطوح نهادینه شده است؛ الگویی که در هیچ کشور دیگری نمونه مشابه ندارد.»
آزادی جامعه در گرو آزادی زنان است
عارف بالی در ادامه با نگاهی انتقادی به وضعیت جهانی حقوق زنان گفت: «هرچند ۲۵ نوامبر به عنوان روز مبارزه با خشونت علیه زنان شناخته می‌شود، اما اقدامات مؤثری برای تحقق آزادی زنان صورت نگرفته است. در عصر حاضر، تنها اندیشه‌های رهبر آپو بود که مسیر آزادی را پیش روی زنان گشود.»
او با تأکید بر پیوند ناگسستنی آزادی زنان و جامعه افزود: «جامعه‌ای که زنانش در بند باشند، هرگز طعم آزادی را نخواهد چشید. باید این حقیقت را درک کنیم و رویکردمان به زنان را بر این اساس تغییر دهیم. متأسفانه به بهانه مذهب و سنت، ستم‌های بسیاری بر زنان روا داشته‌ایم. خشونت علیه زنان دو وجه دارد: یکی آزار روحی و روانی، و دیگری خشونت فیزیکی. تا زمانی که زنان در بند باشند، کل جامعه در اسارت خواهد ماند. راه رسیدن به جامعه‌ای آزاد، از مسیر توانمندسازی و آزادی زنان می‌گذرد.»
دستاوردهای امروز، مرهون مبارزات زنان است
عارف بالی با اشاره به تداوم خشونت روزمره علیه زنان، نگاهی تاریخی به این مسئله انداخت و گفت: «در گذشته‌های دور، زمانی که زنان نقش رهبری در جامعه داشتند، خبری از خشونت و سرکوب نبود. اما با از بین رفتن آن نظام اجتماعی، چرخه خشونت و ویرانگری آغاز شد و تا به امروز ادامه یافته است. نظام مردسالار-دولت‌محور، نظامی است که بر پایه غارت و خشونت بنا شده و نتیجه آن، از هم گسیختگی بافت اجتماعی است.»
او با نگاهی به تغییرات اجتماعی افزود: «امروز دیگر آن همبستگی اجتماعی گذشته را نمی‌بینیم. به همین دلیل، ما در چارچوب نظام ملت دموکراتیک تلاش می‌کنیم تا با محوریت آزادی زنان، آزادی کل جامعه را تضمین و از آن محافظت کنیم. اگر امروز به اینجا رسیده‌ایم، مدیون مبارزات خستگی‌ناپذیر زنان هستیم؛ زنانی که نه فقط برای آزادی خود، بلکه برای رهایی کل جامعه مبارزه کردند.»
عارف بالی در پایان با نگاهی به آینده تأکید کرد: «امروز در سایه مبارزات زنان است که ما تحت نظام ملت دموکراتیک زندگی می‌کنیم. مردان باید این واقعیت را درک کنند که قرن بیست و یکم، قرن زنان و آزادی اجتماعی خواهد بود. آزادی جامعه بدون آزادی زنان توهمی بیش نیست. خوشبختانه امروز با درک این حقیقت، شاهد انقلابی هستیم که در آن، آزادی زنان و جامعه در هم تنیده شده است.»