«ما حتی نمی‌توانیم زمین خودمان را بخریم»
زنان، در این کشور اقیانوس آرام تنها مجاز به اجاره‌ی زمین هستند. گروه‌های مدافع زنان خواستار اصلاح سیستم شدند.
سرا صفتی در نوکوآلوفا
اوفا کی لووکا گوتنبیل-لیکیلیکی، سال‌ها پیش در یک کارگاه آموزشی در مورد مسائل جنسیتی در تونگا شرکت می‌کرد که متوجه شد: «اگر پدرم بمیرد همه چیز در خانه‌ی ما، از زمین گرفته تا وسایل، به طور خودکار به برادرم منتقل می‌شود.»
این زن ۴۹ ساله مستقیماً نزد پدرش رفت و گفت: «اگر تو بمیری، من چیزی به ارث نمی‌برم. او بدون هیچ حرفی به من نگاه کرد و من به او گفتم که این واقعاً بی‌انصافی است.»
این آغاز سفر او به عنوان یک مدافع بود. گوتنبیل-لیکیلیکی اکنون مدیر مرکز بحران زنان و کودکان در تونگا است. این گروه غیرانتفاعی از بازماندگان خشونت حمایت می‌کند و برای تغییرات سیاسی تلاش می‌کند.
ماه آینده این مرکز به Fefine To'a تغییر نام خواهد داد که به معنای «قدرت یک زن شجاع تونگانی» است. این سازمان به دنبال آن است که تلاش در زمینهی حقوق زنان برای داشتن زمین را به یکی از اولویت‌های اصلی خود تبدیل کند.
او می گوید: «ما حتی نمی‌توانیم زمین خودمان را بخریم، و حتی اگر بخریم، باید آن را به نام همسر یا پدرمان ثبت کنیم.»
بر اساس قانون ۱۸۷۵، زنان در تونگا از داشتن زمین منع می‌شوند. این قانون همچنین خرید زمین را برای زنانی که با افراد غیرتوننگی ازدواج می‌کنند دشوارتر می‌کند. زنان فقط در شرایط خاصی می‌توانند دارایی ارث ببرند، مانند زمانی که مرده هیچ وارث دیگری ندارد و آنها مجرد مانده‌اند.
از جمله منتقدان دیگر محدودیت‌ها، تیسا کوکاناسیگا، وکیلی است که در نکوآلوفا، پایتخت تونگا مشغول به فعالیت است. او با مردی فیجیایی ازدواج کرده است و این به معنای آن است که می‌تواند زمین اجاره کند، اما نمی‌تواند مالک باشد.
کوکاناسیگا می‌گوید: «من می‌خواستم زمینی به نام خود بخرم و مالک آن باشم، اما چون یک زن هستم و همسرم از ملیت تونگانی نیست، فقط می‌توانستیم اجاره کنیم.»
قانون در این کشور، رسیدن به استقلال مالی را برای زنان بسیار دشوار کرده. کوکاناسیگا می‌گوید که بسیاری از زنان به دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار کشاورزی هستند، «اما ناتوانی در داشتن یک قطعه زمین باعث دلسردی آنها می‌شود، زیرا آنها فقط می‌توانند اجاره کنند».
مقاومت در برابر اصلاحات
تغییر قوانین زمین تونگا فرآیند پیچیده‌ای دارد که نیازمند تغییر در نگرش‌های اجتماعی است. اکثر تلاش‌های گذشته برای اصلاحات با مقاومت شدید مواجه شده است.
تونگا و پالائو تنها کشورهای اقیانوس آرام هستند که هنوز کنوانسیون رفع همه‌ی اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW) را تصویب نکرده‌اند. طی دو دهه گذشته چندین تلاش برای تصویب کنواسیون در تونگا صورت گرفته است، اما این تلاش‌ها شکست خورده است. در سال ۲۰۱۵، اعتراضات عمومی در مخالفت با تصویب مشارکت گروه‌های کلیسای محلی برگزار شد و طوماری با حدود ۱۵ هزار امضا به پادشاه ارائه شد.
کوکاناسیگا می‌گوید اصلاح نظام زمین: «مشاوره‌های زیادی با مردم می‌طلبد و باید نظر اکثریت پارلمان را در نظر گرفته و همچنین باید از پادشاه تایید بگیرد، که با دادن موافقت سلطنتی خود حرف آخر را می‌زند.»
در اوایل سال جاری، وزیر گردشگری و امور خارجه‌ی تونگا، فکیتاموئلوآ اوتویکامانو، به شبکه رسانه‌ای اقیانوس آرام گفت که از «مسئله‌ی برابری و فرصت زنان برای انتخاب در زمینهی مالکیت زمین» حمایت می‌کند، اما مردم تونگا باید این را هم در نظر بگیرند که چگونه می‌توان بیشترین بهره را از سیستم فعلی برد.»
او به Pacific Media Network گفت: «ما باید ببینیم که چه گزینه هایی برای داشتن نوعی مالکیت قانونی زمین در دسترس است و یکی از این گزینه‌ها اجاره است.»
سخنگوی دولت از دفتر حقوقی کرون گفت که هیچ برنامه‌ی فوری‌ای برای اصلاح قانون زمین تونگا در دستور کار نیست.
این سخنگو گفت: «مالکیت زمین برای زنان در تونگا همچنان یک چالش است و هرگونه تغییر در قانون زمین مستلزم مشورت گسترده با اعلیحضرت پادشاه و مردم تونگا است.»
با وجود این چالش‌ها، برخی از زنان در تونگا همچنان مصمم هستند که برای تغییر تلاش کنند. یک موسسه‌ی غیرانتفاعی به نام Ma'a Fafine Moe Famili از نیاز زنان به داشتن حق مالکیت زمین حمایت می‌کند و آگاهی را افزایش می‌دهد.
گوتنبیل-لیکیلیکی نیز برای ایجاد اصلاحات تلاش می‌کند. او در حال سازماندهی انجمن‌های زنان در سراسر تونگا برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد مسائل توسعه‌ی برابری جنسیتی، از جمله حقوق زمین است.
او می‌گوید: «در حال حاضر ما در سراسر جزایر خارجی فونوی زنان محلی (یک نشست اجتماعی) برگزار می‌کنیم و تصمیم‌گیری‌های خود را با فونوی ملی زنان اینجا در جزیره اصلی به پایان می‌رسیم.»
او امیدوار است در طی سال‌های آینده زمانی که «یافته ها به مجلس ارائه شود» به این مسائل رسیدگی خواهد شود.
لیکیلیکی همچنین افزود: «زنان تونگا معمولا مجبور به مهاجرت می‌شوند و در مکان‌هایی مانند استرالیا و نیوزلند فرصت‌های کاری مناسب خود پیدا می‌کنند، زیرا گزینه‌ی کافی برای آنها در اینجا در تونگا وجود ندارد.»
«ما باید قبل از اینکه خیلی دیر شود، این شرایط را تغییر دهیم.»