روژدا نوال

مرکز خبر - در آستانه روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان (٢۵ نوامبر)، فعالان حقوق زنان در سراسر جهان خود را برای گرامیداشت این روز آماده می‌کنند. سالی که گذشت، برای زنان با دشواری‌های بسیاری همراه بود. در شرایطی که خشونت‌های دولتی و جنگ‌ها شدت گرفته، زنان با مقاومتی چشمگیر به مبارزه برخاسته‌اند. در همین راستا، کزبان دوغان، سخنگوی اتحادیه زنان کورد در آلمان، در گفت‌وگو با خبرگزاری ما به بررسی وضعیت زنان پناهنده در اروپا، تاثیر جنگ‌ها و اهمیت مبارزه مشترک زنان پرداخت.

کزبان دوغان با یادآوری اهمیت ٢۵ نوامبر گفت: «سه دهه زمان برد تا نهادهای بین‌المللی این روز را به رسمیت بشناسند.»

 

مراجعه فزاینده زنان به خانه‌های امن در آلمان

کزبان دوغان با پیش‌بینی حضور گسترده زنان در خیابان‌ها، سال ٢٠٢۴ را سالی بی‌سابقه از نظر میزان خشونت، آزار و تعرض علیه زنان توصیف کرد و آن را جنگی اعلام نشده علیه زنان دانست. او افزود: «آمارهای رسمی نشان می‌دهد تنها در آلمان ٨٧ زن به دست همسران یا دوستان خود به قتل رسیده‌اند. این آمار جدا از موارد خودکشی است. شمار زیادی از زنان به خانه‌های امن پناه می‌برند که این خود گواه حمایت ضمنی دولت از سیاست‌های خشونت‌آمیز علیه زنان است. سیستم عمداً چشم خود را بر این واقعیت می‌بندد. امسال ما به عنوان جنبش زنان و نیروهای مترقی با شعار 'جنگ آنها، خون ماست' به میدان می‌آییم، چرا که جنگ جهانی سوم در واقع نسل‌کشی زنان و کودکان است.»

 

خشونت علیه زنان؛ از آسیا تا اروپا

کزبان دوغان با تاکید بر اینکه جنگ جهانی سوم در حال وقوع است، گفت: «شکل خشونت علیه زنان در اروپا متفاوت از مناطقی چون خاورمیانه و آسیاست. در این مناطق زنان با خشونت مستقیم روبرو هستند اما در اروپا خشونت چهره پنهان‌تری دارد. بهره‌کشی از نیروی کار زنان در محیط کار، خانه و خیابان نوعی خشونت ساختاری است که به شکلی ظریف‌تر اعمال می‌شود. ما امسال در اروپا علیه نظامی‌گری، کشتار فمینیست‌ها، تخریب محیط زیست و نسل‌کشی به پا خواهیم خاست.»

او با اشاره به فقدان آمار قربانیان زن در جنگ‌های جهانی اول و دوم افزود: «نه در آرشیوها و نه در اسناد رسمی، نشانی از نام زنان و مقاومت‌هایشان نیست. امروز که از جنگ جهانی سوم سخن می‌گوییم، باید یادآور شویم که این جنگ در واقع از دهه ٩٠ و با جنگ خلیج آغاز شد. در آن زمان، اقدامات قدرت‌های غربی علیه مردم عرب و کورد، به ویژه زنان، نادیده گرفته شد. در قرن بیست و یکم، همزمان با افزایش خشونت علیه زنان، مقاومت آنها نیز گسترش یافته است. جنگ فلسطین تنها یک نمونه است؛ عراق، افغانستان و بازگشت طالبان نمونه‌های دیگری هستند که البته با مقاومت قدرتمند زنان همراه بوده‌اند. تجربه نشان داده هر جا خشونت و سرکوب شدیدتر باشد، مقاومت نیز قوی‌تر است.»

 

مدیترانه؛ گورستان زنان و کودکان پناهجو

کزبان دوغان با نگاهی به بحران مهاجرت به اروپا گفت: «سال گذشته با تهاجم به غزه، سرکوب‌های رژیم ایران، فشار طالبان در افغانستان و خشونت‌ها در باکور کوردستان، موج تازه‌ای از مهاجرت شکل گرفت. در این میان، زنان بیشترین قربانیان آزار و خشونت بودند. آنچه ما شاهدیم تنها بخشی از واقعیت است. دریای مدیترانه امروز به دلیل منافع قدرت‌های سلطه‌گر و دولت‌های مردسالار، به گورستان زنان و کودکان تبدیل شده است.»

او با اشاره به وضعیت ایران افزود: «ما از ایران تنها خبر اعدام‌ها را می‌شنویم. تازه پس از ماجرای وریشه مرادی و پخشان عزیزی بود که جهان با واقعیت‌های زندان اوین آشنا شد.»

 

اروپا؛ دموکراسی در ظاهر، خشونت در باطن

کزبان دوغان با انتقاد از چهره دوگانه اروپا گفت: «برخی زنان با دیدن ظاهر اروپا می‌گویند اینجا حقوق زنان رعایت می‌شود، صلح برقرار است و خبری از مرگ نیست. اما واقعیت چیز دیگری است. خشونت در اینجا شکل دیگری دارد؛ زنان از نظر روانی نابود می‌شوند. مثلاً اسکاندیناوی که نماد برابری و دموکراسی در اروپاست، زنانش برای گذران زندگی به تن‌فروشی روی می‌آورند. دولت_ملت‌ها تنها جسم زنان را می‌بینند. پناهجویان، به‌ویژه آنها که در مرزها گرفتار می‌شوند، سرنوشتی بدتر از مرگ دارند. زنانی هم که به این کشورها می‌رسند، زیر فشار جامعه به سکوت وادار می‌شوند؛ نمی‌توانند از رنج‌های راه و آنچه بر سرشان آمده سخن بگویند.»

او ادامه داد: «در کشورهای مقصد، زنان را نیروی کار ارزان می‌بینند؛ حتی از مردان هم پایین‌تر. وضع زنان اوکراینی از همه بدتر است. با اینکه رفتار آلمان با اوکراین و کشورهای خاورمیانه و آسیا متفاوت است، اما در مورد زنان همان رویه را پیش می‌گیرند؛ یا کار نمی‌دهند یا به تن‌فروشی وادار می‌کنند. دو سال پیش، در موج مهاجرت به آلمان، از ٨ هزار کودک گمشده، ٢ هزار نفر هیچ ردی از خود به جا نگذاشتند. چه بر سر این کودکان آمده؟ این نشان از وجود باندهای قاچاق اعضای بدن، فحشا و کودکان دارد که با سیستم در ارتباطند. ما زنان در اروپا هم جسماً و هم روحاً قربانی می‌شویم.»

 

جنبش زنان کورد؛ پیشگام در حمایت از پناهجویان زن

کزبان دوغان با اشاره به نقش محوری جنبش زنان کورد در حمایت از پناهجویان زن گفت: «بسیاری از زنانی که به اروپا می‌آیند، سایه ترس را با خود حمل می‌کنند؛ ترس از قتل، تجاوز و جنگ. آنها به حمایت روانی نیاز دارند. ما در کنگره هفتم اتحادیه زنان کورد در آلمان و نشست سالانه گذشته تصمیم گرفتیم به زنان پناهجو کمک کنیم. اکثر زنان در اردوگاه‌ها که حتی اجازه خروج ندارند، از حقوق خود بی‌خبرند و با خشونت‌های متعدد روبرو می‌شوند. این زنان از طریق آشنایان با ما ارتباط می‌گیرند و ما تا حد توان یاری‌شان می‌کنیم. زنان ایرانی و افغان مرتب از ما کمک می‌خواهند. ما همزمان در دو جبهه می‌جنگیم؛ هم با نظام مردسالار و هم برای حمایت از زنان پناهجو.»

 

دولت‌ها در خدمت نظام مردسالار

کزبان دوغان با اشاره به بیانیه دو سال پیش جوامع زنان کوردستان (ک‌ژ‌ک) و تاکید بر اینکه جنگ جهانی سوم در واقع علیه آزادی زنان است، گفت: «نمونه‌ها فراوانند؛ از سومالی و افغانستان گرفته تا سودان، ایران، آذربایجان و ارمنستان. در عراق می‌خواهند ازدواج دختران ٩ ساله را قانونی کنند. در ترکیه به دنبال تصویب قوانینی هستند که زنان را به بردگان خانگی تبدیل کند. لهستان سقط جنین را ممنوع کرده و در آلمان، قوانین اراده را از زنان می‌گیرد. پیش‌بینی‌های جوامع زنان کوردستان درست از آب درآمده است. مردان از حمایت دولتی برخوردارند و مجازات‌هایشان بیشتر شبیه هدیه است. هر قدر هم زنان فریاد بزنند، دولت به دادشان نمی‌رسد. هدف، عادی‌سازی کشتار زنان و نابودی جنبش مقاومت آنهاست.»

او با هشدار درباره رشد گرایش‌های راست‌گرا و ملی‌گرا افزود: «دولت‌ها با قوانین جدید به دنبال مشروعیت بخشیدن به خشونت علیه زنان هستند. چطور است که کشتار از سوی یک قدرت خارجی، نسل‌کشی نامیده می‌شود اما قتل سالانه ٣۶٠ زن در ترکیه و ٩٠ زن در آلمان، قتل‌عام به حساب نمی‌آید؟ پس از همه‌گیری کرونا، سیاست‌های دولتی علیه جنبش زنان تغییر کرد. قوانین را مثل تکه کاغذی در دست می‌گیرند و موجودیت زنان را انکار می‌کنند. این یعنی نادیده گرفتن اراده، تصمیمات و اندیشه‌های زنان. راه برون‌رفت، گسترش سازماندهی جنبش زنان است. باید با اراده و قاطعیت مبارزه کنیم و با شعار ژن، ژیان، آزادی' به سوی کنفدرالیسم جهانی زنان حرکت کنیم. مقاومت، مبارزه و سازماندهی سه رکن اصلی ماست.»

 

راه نجات؛ کنفدرالیسم جهانی زنان

کزبان دوغان با اشاره به تشدید جنگ‌ها در سال ٢٠٢۴ و اهمیت فزاینده کنفدرالیسم جهانی زنان گفت: «انقلاب روژاوا به رهبری زنان کورد و جنبش 'ژن، ژیان، آزادی' امیدهای تازه‌ای خلق کرد. در دنیای امروز، نظام سرمایه‌داری می‌کوشد با تأکید بر آزادی‌های فردی و شعار 'جای خود را پیدا کن'، راه مبارزه را به مسیری باریک محدود کند. اما در پاسخ به این رویکرد، زنان در افغانستان، ایران، هند، لهستان و سوئیس با شعار 'ژن، ژیان، آزادی' به پا خاستند. این فلسفه، امیدی تازه به زنان بخشید.»

او افزود: «باید این امید را به شکلی سازمان‌یافته و ریشه‌دار پرورش دهیم. امید بی‌پشتوانه را می‌توان با یک ضربه نابود کرد، اما اگر آن را در قالب یک ایدئولوژی سازمان دهیم، با زندگی روزمره پیوند بزنیم و در کنار خواهرانمان به تجربه‌ای مشترک تبدیل کنیم، هیچ قدرتی، چه پدر، همسر، مرد یا دولت، نمی‌تواند آن را از میان بردارد.»

کزبان دوغان در پایان با تأکید بر رشد امیدواری در میان زنان گفت: «نظام حاکم می‌کوشد با تأکید بر فردگرایی، همبستگی زنان را از هم بگسلد. اما راه مقابله با این ترفند، سازماندهی بر پایه اندیشه 'ژن، ژیان، آزادی' و تقویت سازوکارهای دفاع از خود است. تنها با ایجاد کنفدرالیسم جهانی زنان می‌توانیم به پیروزی برسیم.»