کودکان افغانستان؛ تجلیل از روز معلم
شاگردان مدارس میگویند: «معلمان ما در طول سال با حقوق پایین که به دست میآورند، با تمام توهین و تحقیر که هر روز میشوند، ولی تلاش دارند تا ما علم فرا بگیریم بنا این روز حق شان است.»
بهاران لهیب
کابل- روز ۱۲ میزان ۱۴۰۳طالبان مانع تجلیل از روز معلم شدند. از قدرت گرفتن طالبان به این سو هر مراسم و جشن در افغانستان با نام شرعیت اجازه تجلیل داده نمیشوند. از هفتهها به این سو طالبان در بعضی از بازارهای به تبلیغ آغاز نمودند:«نباید از روز معلم تجلیل به عمل بیاید، گناه است.»
معلمان یکی از اقشار محروم جامعه افغانستان میباشند، پایینترین حقوق را ماهانه به دست میآورند، فقیرترین و بیخانمان هستند و معلمی ضعیفترین شغل در افغانستان به شمار میرود.
در طول سه سال حاکمیت طالبان آن عده از زنانی که در مکاتب دخترانه و پسرانه معلم بودند، اکثریت شان شغل خود را از دست دادهاند و در کنار زنان دیگر خانه نیشن شدهاند. همچنان از تمامی معلمان معاشات(حقوق) شان کاهش یافته و آنان که در خانه هستند مانند سایر زنان ماههانه ۵هزار افغانی برای شان پرداخت میشود.
بنا به گزارش «سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد» (یونسکو) در سال ۱۴۰۳ به نشر رسید، آمده است: «حدود ۱.۴ میلیون دختران بعد حاکمیت طالبان از تحصیل محروم شدند که اکثریت شاگردان بالاتر از صنف ششم میباشند که با آمار قبل حاکمیت طالبان یکجا شود ۲.۵ میلیون دختران از آموزش باز ماندهاند.»
در این گزارش آمده است: «باقدرت گرفتن طالبان ۱.۱ میلیون دختر و پسر از آموزش ابتدایی محروم شدند و دلیل عمده فقر میباشد.»
عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاستالوزراء حکومت طالبان به رسانهای گفته است: «بعد حاکمیت ما ۱۰ میلیون شاگرد در مکاتب و مدارس دینی، حدود ۱۸،۵۰۰ نهاد تعلیمی و ۲۴۵ هزار معلم در افغانستان فعال میباشد.»
تعداد از مکاتب دولتی دخترانه تبدیل به مدارس دینی شدهاند با اعلام که دولت طالبان نمودند، دختران در هر سن سال میتوانند به تدریس به مدارس دینی بروند. این تغییرات رونما شد در مجموع سیستم آموزش در افغانستان در جریان بیشتر از چهل سال اسفبار بوده، اما در طول این سه سال روز به روز بدتر شده است. در کنار محروم ساختن دختران بالاتر از صنف ششم از تدرس، وضعیت آموزش در مکاتب پسرانه هم ابتر است. تعداد از معلمان مسلکی دست شان از کار گرفته شده، بنا به آمار ارایه شده ۵۰ در صد را ملایان تشکل میدهد که در مکاتب پسرانه تدریس مینمایند. سال قبل هم اعلام داشتند که پسران دیگر حق ندارند با پتلون به مکتب بیایند و کلاه و و ریش هم باید داشته باشند در غیر آن اجازه ورد به مکتب را ندارند.
مضامین که در مکاتب پسرانه و دختران پایینتر از صنف ششم فعلا تدریس میشود به جای هنر، ورزش و تربیت مدنی مضامین دینی اضافه شده و مضامین اساسی مانند کیمیا، فزیک و ریاضی توسط ملایان تدریس میشود.
به مناسب روز معلم ما به چند مکتب سر زدیم تا از وضعیت آگاهی حاصل کنیم. تعداد زیاد مکاتب از روز معلم به شکل پنهانی تجلیل نمودند. سالهای قبل از حاکمیت طالبان، در وصف معلم شعر و مقالات طی محافلی گرامیداشت به عمل میآمد و تمام شاگردان به معلمان شان برای قدردانی تحایف در نظر میگرفتند.
در یکی از مکاتب در کابل با مدیر آن شایقه سروش هم صحبت شدیم. وی گفت: «چند روز قبل افراد امر به معروف به مکتب ما آمدند، تاکید جدی با تهدید داشتند، کشور اسلامی برای معلمان جشنی ندارد.»
با آن هم شاگران همین مکتب مانند سایر مکاتب دیگر در صنفهای خود از معلمان شان قدردانی نموده تجلیل کردند. حرف همه شاگران این بود: «معلمان ما در طول سال با حقوق پایین که به دست میآورند، با تمام توهین و تحقیر که هر روز میشوند، ولی تلاش دارند تا ما علم فرا بگیریم بنا این روز حق شان است.»
سارا نواب معلم مکتب در یکی از ولسوالیهای کابل با چهره بشاش و سرشار از امید گفت: «من سالهای قبل از حاکمیت طالبان چندان تاکید به تجلیل از روز معلم را داشتم، حالا فکرم همین است که به هر قیمت شده از این روز تجلیل به عمل بیاید. اما طالبان گاه فراموش میکنند که ما مردم افغانستان به خصوص زنان گرامی داشت از همچون روزها را که با آن مخالفاند به مقاومت مبدل مینمایم.»