بهاران لهیب

افغانستان- هشتم مارس، روز جهانی زن، در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. در افغانستان نیز این روز از طریق برگزاری محافل، راهپیمایی‌ها و انتشار پیام‌های همبستگی در شبکه‌های اجتماعی، چه در داخل و چه در خارج از کشور، به عنوان فرصتی برای تجدید تعهد به رهایی زنان از سلطه‌ی جامعه‌ی مردسالار و بنیادگرا مورد توجه قرار می‌گیرد.

پیش از حاکمیت طالبان، نهادهای مختلف افغان، به‌ خصوص آن‌هایی که زنان در رأس شان بودند، محافل باشکوهی برگزار کرده و بر پایان خشونت علیه زنان تأکید می‌کردند. هرچند در دو دهه‌ی گذشته نیز زنان افغانستان با جنایت‌ها و خیانت‌های متعددی روبه‌رو بودند، اما با روی ‌کار آمدن طالبان، شرایط به‌طور کامل تغییر کرد. زنان از ابتدایی‌ترین حقوق خود، از جمله حق کار و تحصیل، محروم شده‌اند و تمام فعالیت‌های شان در راستای افشای جنایات و مبارزه علیه طالبان معنا یافته است.

باید گفت که متأسفانه خشونت و جنایت علیه زنان حتی در کشورهایی که خود را آزاد و حامی حقوق بشر می‌دانند، همچنان وجود دارد. تفکرات مردسالارانه در تمام جوامع ریشه دوانده‌اند، اما شدت و نوع آن در هر کشور متفاوت است. کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، ایران، پاکستان، ترکیه و برخی دیگر، علاوه بر مردسالاری، با بنیادگرایی اسلامی روبه‌رو هستند که از سوی قدرت‌های امپریالیستی و فاشیستی حمایت می‌شود. در چنین شرایطی، نقض حقوق زنان چندلایه و پیچیده است، و مقابله‌ی اساسی با این وضعیت تنها از طریق مبارزه‌ی جدی و سازمان‌یافته امکان‌پذیر خواهد بود.

امسال نیز زنان آگاه افغانستان به مناسبت هشتم مارس روز جهانی زن، پیام‌هایی ارسال کرده‌اند که نشان‌دهنده‌ی تعهد مجدد آنان به ادامه‌ی مبارزه برای تأمین حقوق زنان است.

مینا عسکری فعال حقوق کودکان در پیامی نظراتش را چنین بیان داشته‌ است: «هشت مارس روز همبستگی زنان به تمام زنانی که برای محو ستم جنسیتی با شجاعت و تلاش بی‌وقفه مبارزه می‌کنند خجسته‌ باد.»

وی ادامه می‌دهد: «امسال در حالی به پیشواز این روز می‌رویم که زنان، این نیم از بدنه‌ای جامعه در افغانستان در چهار دیوارهای خانه‌ زندانی هستند و از کوچکترین حقوق انسانی برخوردار نیستند هر لحظه ازدواج اجباری، ستم، شکنجه و رنج آنان را تهدید می‌کند.»

مینا در آخر پیام خود بر مبارزه زنان تاکید می‌نماید: «بنا فقط با مبارزه قاطع و خستگی ناپذیر زنان و مردانی برابری طلب می‌توان ریشه‌ای خشونت علیه زنان را خشکاند.»

         

        

نسرین احمد، یکی از زنان معترض از ولایت پروان، به ما گفت: «هشتم مارس، روز جهانی زن، برای ما زنان افغانستان تنها یک روز گرامی‌داشت و تبریک‌گفتن نیست؛ بلکه روزی است که باید با صدای بلند از حقوقی که از ما سلب شده است، آن هم در این عصر تکنولوژی، دفاع کنیم و مبارزه‌ای بی‌هراس را ادامه دهیم.»

او ادامه داد: «من در این شرایط دشوار افغانستان، جایی که زنان در گوشه و کنار کشور به اتهامات واهی، بدون آن ‌که حق شان رعایت شود، به قتل می‌رسند و ناپدید می‌شوند، در حد توانم در شبکه‌های اجتماعی اعتراض می‌کنم و به با سواد شدن دخترانی که از تحصیل بازمانده‌اند، کمک می‌کنم.»

او در پایان پیامش افزود: «ما زنان جهان، به خصوص آنانی که با جامعه‌ای مردسالار و اسلام‌گرایان افراطی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، باید متحد شویم و نگذاریم نسل‌های آینده ما روزگار بدتری را تجربه کنند. به هر طریقی که ممکن است، نباید صدای آزادی‌خواهی خود را خاموش سازیم. باید همواره پرچم مبارزه برای تأمین حقوق زنان را برافراشته نگهداریم تا به پیروزی برسیم.»

در همین ولایت، با مادری ۵۸ ساله هم‌کلام شدیم که، به گفته خودش، هرگز دروازه مکتب را ندیده و پس از ازدواج، مستقیماً از خانه پدر به خانه همسرش رفته است. او درباره روز جهانی زن چنین گفت: «به نظر من، آن روزی روز جهانی زن است که انسان‌ها، چه مرد و چه زن، یکدیگر را دوست داشته باشند، برای قدرت و پول، گرگ‌صفت به جان هم نیفتند، و تمام مردم، در هر کجا که هستند، غم به دل نداشته باشند. روزی که دیگر کسی ترس از دست دادن فرزند جوانش را نداشته باشد، از لت‌وکوب دخترانش نگران نباشد، ترس بی‌سوادی، گرسنگی، سرمای زمستان، فقر و مریضی(بیماری) بر زندگی مردم سایه نیندازد، آن روز، روز من و سایر زنان خواهد بود.»

او پس از کشیدن آهی بلند، ادامه داد: «دلیل این‌که گفتم هنوز روز خوبی برای ما زنان نیست، این است که از زمانی که به یاد دارم، تمامی حکومت‌هایی که در افغانستان روی کار آمده‌اند، فقط زنان را کشته‌اند. اگر زنی از سوی مردان خانواده‌اش به قتل می‌رسید، برایش کف می‌زدند و قاتل را نوازش می‌دادند. وقتی مادری صاحب فرزند می‌شد، دردهای بیشتری را از رنج‌هایی که به فرزندانش می‌رسید، تحمل می‌کنند. بنابراین، ما زنان باید برای رسیدن به آرامش بجنگیم، زیرا تنها زمانی که به این آرامش دست یابیم، روزهای خوبی خواهیم داشت و این روزهای خوب، تنها به دست خود ما زنان ساخته خواهد شد.»