حضور زنان در راهبری مترو؛ آزادی قانونی یا محدودیت‌های مردسالارانه؟

قانون فعالیت زنان در عرصه‌های سخت و طاقت‌فرسا مانند مترو را منع نکرده، اما حضور آنان در عرصه‌های مدیریتی و فکری، مانند ساختار سیاسی با سلسله مراتب قانونی، شرعی و سنتی محدود می‌شود.

مرکز خبر- مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران، در جمع خبرنگاران درباره حضور زنان در بخش راهبری مترو گفت: «این موضوع نیاز به بررسی تخصصی دارد و باید مشخص شود آیا شرایط جسمی و روحی خانم‌ها با این شغل سازگار است یا خیر.» او افزود که حتی راننده کامیون در خارج از کشور فعالیت می‌کند و بنابراین بررسی دقیق لازم است.

اما کارشناسان حقوقی و فعالان زن می‌پرسند: چرا هنوز مردان تعیین‌کننده میزان و کیفیت حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی هستند؟ آیا محدودیت‌ها بر اساس ملاحظات قانونی و تخصصی است یا ناشی از نگرش‌های مردسالارانه؟ آیا واقعاً جسم و روح زنان مانع انجام مشاغلی مانند رانندگی تریلی یا هدایت مترو است، یا زنان صرفاً در پی اثبات توانمندی خود در سیستم مردسالار، یا ناچار به انتخاب این مشاغل شده‌اند، یا اینکه این موقعیت‌ها صرفاً فرصتی برای بهره‌کشی از نیروی زنان در ازای شغل فراهم می‌کند؟

از منظر جامعه‌شناسی، پرسش اساسی‌تر این است که چرا قانون فعالیت زنان در عرصه‌های سخت و طاقت‌فرسا مانند مترو را منع نکرده، اما حضور آنان در عرصه‌های مدیریتی و فکری، مانند ساختار سیاسی، (قوه مقننه، مجریه و قضائیه) با سلسله مراتب قانونی، شرعی و سنتی محدود می‌شود؟ آیا این محدودیت‌ها واقعاً امنیت یا توانایی زنان را هدف گرفته یا بازتابی از مقاومت ساختاری مردسالاری است؟

فعالان حقوق زنان تأکید می‌کنند که محدودیت‌ها بیشتر فرهنگی و اجتماعی‌اند تا قانونی و اینکه زنان توانمند، متخصص و واجد شرایط هستند تا در تمامی عرصه‌ها حضور فعال داشته باشند، نه تنها در مشاغل مشخص و محدود. چرا تا کنون جایگاه ریاست در ساختارهای سیاسی به زنان واگذار نشده و رجال سیاسی همچنان در هاله‌ای از مردسالاری مانده‌اند؟

این پرسش‌ها ضرورت بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها و نگرش‌های سنتی را بیش از پیش نمایان می‌کند و نشان می‌دهد عدالت جنسیتی و دسترسی برابر زنان به فرصت‌ها هنوز با موانع جدی اجتماعی و ساختاری روبه‌رو است.