درخواست چهار برنده جایزه صلح نوبل برای توقف اعدام‌ها در ایران
چهار برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکومیت شدید اعدام‌ها در ایران، خواستار برخورد جامعه‌ی جهانی با جمهوری اسلامی برای استفاده‌ی ابزاری از اعدام برای ایجاد ترس و وحشت در جامعه شدند.
مرکز خبر- روز چهارشنبه ٢۶ اردیبهشت‌ماه، شیرین عبادی، جودی ویلیامز، توکل کرمان و لیما گبوی، چهار برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل با انتشار بیانیه‌ای با اشاره به اینکه ایران تحت تأثیر تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه، استفاده از مجازات اعدام را علیه فعالان سیاسی و حقوق بشری و مخالفان رژیم جمهوری اسلامی «تشدید» کرده است، از جامعه‌ی بین‌المللی خواستند برای توقف بازداشت، زندان و اعدام فعالان و همچنین آزادی زندانیان سیاسی در ایران، حکومت جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهند.
امضا کنندگان این بیانیه از دیگر برندگان جایزه‌ی صلح نوبل خواستند که این بیانیه را امضا کنند و نوشتند : «یک نظام آپارتاید جنسیتی در ایران وجود دارد که علاوه بر حبس، بدرفتاری و اعدام مخالفان حکومت٬ به ویژه زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نقض سیستماتیک حقوق بشر و بی اعتنایی آشکار به کرامت و حقوق انسانی، نیازمند واکنش قاطع بین‌المللی است و از جامعه جهانی خواستند تا جمهوری اسلامی را وادار به توقف بازداشت و اعدام فعالان کرده و در راستای آزادی تمامی زندانیان سیاسی فعالیت کند.»
امضاکنندگان این بیانیه افزودند:«از سپتامبر ۲۰۲۲، پس از قتل ژینا امینی، مردم از هر جنسیت در جنبشی به نام «ژن ژیان ئازادی» علیه رژیم جمهوری اسلامی قیام کردند. ده‌ها هزار نفر از جمله مدافعان حقوق بشر، هنرمندان، نویسندگان، روزنامه‌نگاران و هرکسی که جرأت مخالفت با رژیم را داشت، به دلیل شرکت در انقلاب دستگیر و صدها نفر کشته شدند. رژیم سال‌ها است که از این تاکتیک استفاده می‌کند و بسیاری از فعالان از جمله نرگس محمدی، برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل، همچنان در زندان با رفتار غیرانسانی روبرو هستند.»
در ادامه‌ی این بیانیه گفته شده است:«اکنون، در سایه‌ی جنگ فزاینده، استفاده از اعدام برای خاموش کردن مخالفان و گسترش ترس به طور تصاعدی افزایش یافته است. به گفته‌ی عفو بین‌الملل، اعدام‌ها در ایران به بالاترین حد خود در هشت سال گذشته رسیده است.»
شیرین عبادی، از امضاکنندگان این بیانیه، گفت:«مردم ایران خواهان تغییر هستند. ما خواستار تغییر هستیم. در پاسخ، رژیم آشکارا نشان می‌دهد که به اساسی‌ترین حق ما یعنی حق زندگی اهمیتی نمی‌دهد. این کشور از مجازات اعدام به عنوان یک ابزار ارعاب سیاسی برای گسترش ترس، خاموش کردن مخالفان و نگه داشتن ناامیدانه‌ی قدرت استفاده می‌کند.»
این چهار برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل با اشاره به آپارتاید جنسیتی در ایران و نقض سیستماتیک حقوق بشر در این کشور، واکنش قاطع بین‌المللی درباره‌ی این موضوع را ضروری دانسته و خواستار تدوین یک راهبرد دیپلماتیک جامع برای وادار کردن حکومت ایران به توقف نقض جدی حقوق بشر و خشونت‌های جنسیتی ، از جمله سرکوب خشونت‌آمیز اعتراضات، از طریق اقدامات هماهنگ مانند محدودیت‌های اعطای ویزا و سرمایه‌گذاری‌های تجاری خارجی برای مقامات جمهوری اسلامی طراحی کند.
آن‌ها همچنین از جنبش‌های مدنی و زنان خواستند تا از وضعیت حقوق بشر در ایران حمایت بیشتری کنند.
این بیانیه در پایان از شورای حقوق بشر سازمان ملل، گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل در ایران و مأموریت تحقیقاتی حقیقت‌یاب خواست تا در تلاش‌های خود برای انعکاس دقیق و کامل ابعاد و شدت آزار و اذیت جنسیتی و آپارتاید جنسیتی در ایران، اولویت را به این موضوع اختصاص دهند.
سازمان عفو بین‌الملل در تاریخ ١۶ فروردین‌ماه سال ١۴٠٣، با انتشار گزارشی با عنوان «نگذارید ما را بکشند» اعلام کرده بود که پس از آغاز خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی»، مسئولان جمهوری اسلامی به اجرای احکام اعدام شتاب بیشتری داده‌اند و در سال ۲۰۲۳ دستکم ٨٣۵ نفر در ایران اعدام شده‌اند.
این نهاد بین‌المللی همچنین تصریح کرده بود که کاربرد مجازات اعدام در ایران به عنوان ابزار سرکوب سیاسی شدت گرفته و اعدام‌ها از سال ۲۰۲۲ دو برابر شده است و محاکمه‌های ناعادلانه ادامه دارد و کماکان مصونیت نظام‌مند از مجازات برای جنایات گذشته و جاری مربوط به کشتار مخالفان و دگراندیشان سیاسی در سال ۱۳۶۷ و سایر جنایات بین‌المللی اعمال می‌شود.»
سازمان عفو بین‌الملل در این گزارش همچنین با تأکید بر نقض گسترده‌ی حقوق افراد بازداشت شده و تحقیر و شکنجه‌ی آن‌ها در مراکز تحت کنترل سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات و ارگان‌های مختلف فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی گفته بود قوه‌ی قضاییه‌ی ایران با توجه به فقدان استقلال و حضور مقامات بالاپایه که خود باید به دلیل ارتکاب جنایات تحت تعقیب قرار گیرند، نقش اصلی را در تقویت روند مصونیت جنایات حقوق بشری ایفا می‌کند.