در روز ملی خبرنگاران، در افغانستان بیشتر از وضعیت سیاه آنان صحبت می‌شود

با حاکمیت دوباره طالبان همان قسمی که همه‌چیز بیشتر از پیش دگرگون شد وضعیت خبرنگاران هم کاملا تغییر کرد.

بهاران لهیب

کابل - امروز روز ملی خبرنگاران است، معمولا در افغانستان در سطح تبریک گفتن به هم دیگر خلاصه می‌شود. خبرنگاران بعد از زنان قشر آسیب‌پذیری‌اند که در جوامعی مثل افغانستان همیشه قربانی می‌شوند.

با حاکمیت دوباره طالبان همان قسمی که همه‌چیز بیشتر از پیش دگرگون شد وضعیت خبرنگاران هم کاملا تغییر کرد.

در پایان سال ۲۰۲۲، نهاد «حمایت از رسانه‌های افغانستان» (نی) در گزارش سالانه خود به نشر رساند: «از میان ۱۳۲ رویداد ثبت شده توسط نی در سال روان میلادی، دو مورد آن کشته، سه مورد فوتی، دو مورد زخمی، سه مورد احضار، پنج مورد ناپدید‌شدن، ۲۲ مورد لت‌وکوب، ۴۶ مورد تهدید و توهین و ۴۹ مورد بازداشت را در برمی‌گیرد.»

این در حالی است که در یک سال و چند ماه گذشته صدها خبرنگار و کارمند رسانه‌ای بیکار شده‌اند و بیش از ۵۰ درصد رسانه‌های تصویری، نزدیک به ۴۸ درصد رسانه‌های صوتی، تمامی مطبوعات چاپی و ۸۰ درصد خبرگزاری‌ها و رسانه‌های آنلاین نیز نشرات شان متوقف یا محدود شده است در بخشی از این گزارش آمده است که مرکز خبرنگاران افغانستان در جریان سال ۲۰۲۲ میلادی، دست‌کم ۲۶۰ رویداد نقض آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران را که شامل تهدید، بازداشت و برخورد خشونت‌آمیز می‌شوند، ثبت کرده است.»

همچنان نهاد «خبرنگاران بدون مرز» افغانستان را خطرناک‌ترین مکان برای خبرنگاران خوانده است.

ما به مناسبت این روز با یکی از خبرنگاران زن مصاحبه‌ای را انجام دادیم تا بیشتر از وضعیت خبرنگاران تحت حاکمیت طالبان پی ببریم.

س.ح، خبرنگاری که از چهار  سال بدینسو با یکی از رسانه‌های خصوصی در کابل کار می‌کند، می‌گوید: «یکی از مشکلات عمده ما خبرنگاران در کنار نداشتن امنیت جانی، دسترسی نداشتن به اطلاعات و منابع می‌باشد. مقامات طالبان اکثر خبرنگاران زن را برای پوشش خبری در برنامه‌های‌شان اجازه نمی‌دهند که حضور پیدا کنند و یا از قبل می‌گوید که خبرنگار مرد بفرستید.»

خبرنگاران قبل از حاکمیت طالبان هم در وضعیت خوب امنیتی قرار نداشته و هدف حملات انتحاری، مایین‌‌های کنار جاده‌ای و قتل‌های مرموز قرار می‌گرفتند، از طرف مقامات بلند رتبه دولت کرزی و غنی تهدید به مرگ می‌شدند. وقتی به آمار سال‌های قبل هم رجوع شود، گراف خشونت برضد خبرنگاران بلند می‌باشد.

س.ح اضافه می‌کند: «کار خبرنگاری در هر شرایط دشوار است ولی مهم اینست که خبرنگاران باید گزارش‌ها را صادقانه ارایه کنند. علاقه به تهیه گزارش در مورد وضعیت بد مردم دارم که معمولا تلاش به این می‌شود که وضعیت جاری پنهان شود.»

از زمان حاکمیت دوباره طالبان تا حال مقامات طالبان به رسانه‌ها سر می‌زنند و همه گزارش‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند اگر گزارشی به میل شان نباشد حذف می‌کنند. زنان خبرنگار را مجبور ساختند که با پوشیدن ماسک سیاه در برنامه‌ها حضور پیدا کنند.

س.ح در آخر می‌گوید: «آروزیم اینست که روزی برسد ما خبرنگاران زیر یک سقف در افغانستان فعالیت کنیم و بتوانیم خبرها را به گونه دقیق انعکاس بدهیم و تمام مردم در صلح و صفا زندگی‌کنند. به امید چنین روزی!»