ژونا اردلان

سنە- نمایشگاە مد و لباس کوردی از گذشته تا امروز در مجتمع فجر سنه به اجرا درآمد این نمایشگاه از ٢١ تا ٢۴ تیر ١۴٠٢ از ساعات ٩ الی ١٢ صبح و ۵ الی ٩ عصر به نمایش عموم درآمد.

این نمایشگاه شامل لباس‌های تمام مناطق روژهلات از قدیم تا جدید بود و غرفه‌ها شامل پوشش زنان و مردان و زیورآلات مخصوص لباس کوردی بود، گیو‌ە و کلاش کوردی نیز در بین آثار دیده می‌شد. 

غرفه‌داران که اغلب خود طراح و خیاط لباس کوردی بودند در نمایشگاه حاضر بودند. غرفه‌دار کامیاران لیلا باتمانی به خبرگزاری ما می‌گوید: مناطق مختلف استان سنە لباس‌های مختلفی دارند و هدف ما نمایش آن بود و ما لباس جنوب استان سنە یعنی مریوان، سنه، کامیاران و دیواندره را به نمایش گذاشته‌ایم.

وی می‌گوید: هر کدام از شهرها لباس مخصوص به خود را دارند و لباس کوردی از تنوع بسیاری برخوردار است که آن را حائز اهمیت می‌کند، کامیاران به دلیل نزدیکی با کرماشان لباس‌های مشابهی دارند وی به لباس‌های پوشیده بر مانکن‌ها که شامل چتفه (نوعی روسری که از پشت روی لباس بسته می‌شود و شانه‌ها و پشت را می‌پوشاند) و سلطه(جلیقه مانند که بر روی لباس کوردی می‌پوشند) و کوا (بلندتر از سلطه که به بلندای لباس کوردی است و روی لباس می‌پوشند و باز است) و لباس کوردی است اشاره می‌کند.

پرستو براخاسی که از مزون داران شهر سنه است می‌گوید: در این نمایشگاه لباس‌های کوردی از گذشته تا امروز به نمایش گذاشته شده تا نشان دهیم که در گذر زمان لباس‌ها دست خوش چه تغییری شده‌اند.

وی با اشاره به یکی از لباس‌ها می‌گوید این لباس متعلق به دهه‌ی پنجاه است که تیرنج دار است(لباس برخلاف امروز که دو تکه است شامل چهار تکه بوده که زیر بغل ها شامل دو تکهٔ تیرنج بوده‌اند) و همچنین شامل لچک یا روسری است که به روی شانه‌ها می‌بستند به همراه دستمال یا کلاه یا تاقیله که به دور سر پیچیده می‌شده که شامل سکه و گولن و لاسره(کنار سر) و لاچاوه( تا کنار چشم) بوده است و مدل‌های مختلفی داشته است.

پرستو براخاسی با اشاره به مدل سلطه‌ی دهەی چهل و پنجاه می‌گوید: در آن زمان سر آستین‌ها را چاک‌دار می‌دوختند و خیلی جالب است که امروزه نیز همچین دوختی وجود دارد و این مدل بازسازی شده‌ ‌است به همراه لباس کوردی سورانی دار( قسمتی که به آستین لباس وصل می‌شود و بلندی آن تا پایین لباس می‌رسد) و همچنین چتفه یا چارکه(پوششی که به روی شانه‌ها بسته می‌شده و بلندی آن به کمر می‌رسد) که زنان از آن به عنوان نوعی حجاب استفاده کرده‌اند.

وی همچنین با اشاره به لباس‌های دیگر پوشش دهه‌های سی و چهل و... را نشان می‌دهد که شامل سخمه، سلطه، کوا و انواع دیگرِ متعلقات لباس کوردی است.

وی همچنین لباس‌های جدیدتر و نزدیک به دههٔ هفتاد را که پوشش یک نوعروس را نشان می‌دهد توضیح می‌دهد که دستخوش چه تغییراتی شده است.

وی در ادامه افزود: تغییرات لباس کوردی در طی زمان و به سلیقەی زنان امروز به وجود آمده تا زنان را بیشتر جذب کند، برای مثال به یکی از لباس‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید این لباس به شیوەی حجم سازی و عثمان دوزی طراحی شده و با تل یا سربند و دستمال گردن و .... سعی شده تغییراتی در طرح آن ایجاد شود و حتی کفش‌های ست آن نیز ساخته می‌شود تا زنان به جای اینکه از لباس جاهای دیگر استفاده کنند از لباس کوردی بهره ببرند که در این لباس روی سورانی‌ها کار شده و دارای کمربند ست و شلوار کوردی بازسازی شده است.

وی با اشاره به لباس دیگر می‌گوید: این لباس کوردی برای دهەی نود است که در گذر زمان به دوتیکه تبدیل شده و دیگر تیرنجه ندارد و مدل سخمه نیز مدل سنه‌ای است و مدل سخمەی دیگر کتابی است و همراه با جلیقەی آستین کلوش است و لباس بازسازی شده است.

وی در پایان بیان می‌دارد: هدف از این نمایشگاە بازسازی لباس کوردی از قدیم بە جدید است تا مردم فرهنگ خود را بشناسند و بە آن روی بیاورند، و مشتاق دیدن و پوشیدن لباس کوردی اصیل همراه با دیزاین‌های متفاوت باشند و آن را فراموش نکنند.

آلا مرادی مزون دار و طراح لباس به خبرگزاری ما می‌گوید: این غرفه متعلق به لباس‌های کوردی مریوان از قدیم تا امروز است که سعی شده لباس‌های قدیمی جمع‌ آوری شود تا برای نسل جدید به نمایش گذاشته شود و همچنین از لباس‌های با طرح جدید نیز استفاده شده تا مقایسه‌ای باشد بین لباس قدیم و جدید کوردی.

وی با اشاره به یکی از لباس‌ها می‌گوید: که این لباس متعلق به دهەی هشتاد است که شامل کولوانه یا همان چتفه است و لباس دیگر لباس عروس است که متعلق به دهەی شصت است که آن موقع مد بوده و متعلق به زنی است که دهەی شصت ازدواج کرده است.

یکی دیگر از لباس‌ها نیز لباس عروس دهەی شصت می‌باشد که شامل چتفه و کلاه است که سکه‌های روی کلاه نیز داستان مخصوص به خود را دارد.

در میان لباس‌ها به لباس دهەی بیست و سی اشاره می‌کند که شامل کولنجه یا سلطه و سخمه و کولوانه و سر و کلاه است و شالی که به کمر بسته می‌شده خاصیت درمانی داشته است برای گرم نگه داشتن کلیه و بعد از زایمان مفید بوده است.

آلا دربارەی کلاه‌ها می‌گوید: در قدیم خراج و مالیات می‌گرفتند اما شامل زنان نمی‌شد بنابراین زنان سرمایەی خود را تبدیل به سکه و سکه‌ها را تبدیل به کلاه می‌کردند تا در امان باشد و برخی از زنان هدیه‌های عروسی خود را تبدیل به کلاه می‌کردند و با این اوصاف می‌شد سطح مالی آنان را تشخیص داد برخی از سکه‌ها نقره بوده‌اند و تعداد کمی از آن‌ها به جا مانده و اکنون بازسازی شده‌اند.

وی همچنین افزود: برای زنده ماندن لباس کوردی و جذاب بودن برای نسل جدید با پارچه سازی‌هایی بر روی آستین و یقه و اضافه کردن اکسسوری و  .. سعی شده طرح‌هایی دلخواه برای نسل جدید به جود آید.

دلنیا کریمیان نمایندەی غرفەی دهگلان و قروه به خبرگزاری ما می‌گوید: لباس‌ها مربوط به سال ١٣٢٠ تا بە امروز است و ترکیبی از لباس‌های جدید و قدیم را می‌توان در این غرفە دید، وی با اشارە بە یکی از لباس‌های غرفە می‌گوید: این لباس سادە و شامل سربند و جلیقە است و کاملا سنتی است.

و قدیمی‌ترین لباس کە در روستا‌ها هم قابل استفادە بودە شامل سخمەی جلو بستە، شال و جامانە و کلاە است.غرفە شامل لباس‌ عروس دهەی هفتاد است کە اغلب پولکی و سفید بودە‌اند.