نفس جاویدان

تهران - اولین نشست تخصصی نمایشگاه برفراز دشت با موضوع اقلیم، طبیعت و بیان هنری باحضور دکتر سمیه رمضان‌ماهی، دکتر امیر دستمزدی دکتر شهریار زرشناس، کیوریتور: مسیحا ربیعی، روز شنبە ٨ اردیبهشت ١۴٠٣ در کتابخانه موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

استیتمنت نمایشگاه اینگونه شروع می‌شود:

این تصویر که اقلیم تأثیر مستقیمی بر انسان دارد دارای منشأ باستانی است. اندیشمندان در متون مختلف توضیح می‌دهند که آب و هوا اثر عمیق و دگرگون کننده‌ بر آداب‌ و رسوم و افکار انسانی دارد. تغییر اقلیم بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد، الگوهای معیشتی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و سبب تطورات فرهنگی می‌شود و از درون این دگرگونی‌ها، موضوعات جدید هنری خلق می‌گردد. به واقع اقلیم و طبیعت در شکل‌گیری ذهنیت هنرمند تأثیرگذار است از سویی دیگر آثار هنری علاوه بر جنبه‌های زیبا شناختی، ارتباط معنادار بین انسان‌ها و جهان در حال تغییر را بازتاب می‌دهند.

رویکردهای طبیعت‌گرایانه، بخش بزرگی از تاریخ هنرهای بصری جهان را به خود اختصاص داده است؛ بسیاری از هنرمندان در طول تاریخ به طور مستقیم موضوع بازنمایی طبیعت را دست مایه خلق اثار خود قرار داده‌اند و شرایط اقلیمی و محیطی بر مضامین هنری آن‌ها  تأثیرگذار بوده و حتی دلیل پیدایش برخی رویکردها و جریان‌های هنری شده است. در ایران نیز بازنمایی طبیعت با شکل گیری مکتب کمال‌الملک آغاز و با افتتاح مدرسه صنایع مستظرفه گسترش یافت، پیروان آن در ابتدا بیشتر به پیروی از شیوه‌ و روش حاکم بر  هنر کلاسیک غربی روی آوردند، اما در دهه‌های بعد هنرمندانی با تحصیل در دانشکده‌های هنری و سفر به کشورهای غربی و آشنایی با آخرین دستاوردهای هنر مدرن، تلاش نمودند بیان جدیدی در بازنمایی طبیعت ایجاد کنند که در عین مدرن بودن، تحت تأثیر اقلیم زیسته‌شان، دارای نگاه و هویت ایرانی نیز باشد. این نمایشگا مجالی است برای بررسی و شاهده رابطه اقلیم، طبیعت و بیان هنری در منتخبی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران که رویکرد طبیعت‌گرایانه دارد.

در نشست این نمایشگاه دکتر سمیه رمضان‌ماهی به بررسی موضوع طبیعت و هنر پرداخت و طبیعت را واقعیت رؤیت پذیر معرفی کرد. او گفت در نگارگری و هنر ایرانی ما همیشه طبیعت را داشته‌ایم ولی بر خلاف آنچه که در ناتورالیسم غربی وجود داشت رؤیت پذیر نبود و در ایران بیشتر انتزاعی و ذهنی بود. یعنی طبیعت آن چیزی نیست که شما در بیرون می‌بینید آرمانی شده آن چیزی است که شما می‌بینید. این اصطلاحی دارد که می‌گویند تفکر انسان شرقی این همانی‌ست. هنر شرق و هنر ایران انتزاع، هندسه و تزئیین در آن معنی می‌دهد. در دوران صفویه هجوم انگاره‌های غربی به ایران وارد می‌شود.