اعتراضات در نپال به فیلترینگ و فساد؛ انتصاب اولین نخست وزیر زن

هفته‌ای خونین در نپال با اعتراضات گسترده علیه فساد، سوءمدیریت و ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی آغاز شد. جنبشی که عمدتاً متشکل از جوانان موسوم به «نسل زد» بود، کادگا پراساد شارما الی، نخست‌وزیر پیشین را مجبور به کناره‌گیری شد.

مرکز خبر- اعتراضات گسترده در نپال از روز دوشنبه ١٧ شهریورماه، در واکنش به تصمیم دولت نپال برای فیلترینگ ۲۶ پلتفرم اجتماعی، از واتس‌اپ تا تیک‌تاک، که به بهانه عدم ثبت‌نام این پلتفرم‌ها در وزارت ارتباطات اتخاذ شد، آغاز شد. این اعتراضات که توسط نسل جوان رهبری می‌شود، جرقه‌ای بود برای تحولی عظیم در کشور نپال. اما این اعتراضات، که به کشته شدن ۵١ نفر و مجروح شدن بیش از ١٣٠٠ تن منجر شد، تنها واکنشی به قطع اینترنت نبود؛ فریادی بود علیه فساد ریشه‌دار، نابرابری طبقاتی و شکاف عمیق میان مردم عادی و سیاستمداران و مقامات حکومتی. جوانان نپالی، که خود را «نسل Z» می‌نامند، با شعارهایی، چون «فساد را خاموش کن، نه صدای ما» پارلمان، خانه‌های سیاستمداران و حتی کیوسک‌های پلیس را به آتش کشیدند و استعفای نخست‌وزیر را رقم زدند.

نسل جوان نپال، که ۴۳ درصد جمعیت ۳۰ میلیونی این کشور را تشکیل می‌دهد، همانند جوانا ایرانی سال‌هاست با بیکاری، فقر و نبود فرصت‌های برابر دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله، طبق آمار بانک جهانی در سال ۲۰۲۴، به ۲۰.۸ درصد رسیده است. در این میان، فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی به عنوان تلاشی برای خاموش کردن صدای این نسل تفسیر شد. معترضان، که عمدتاً دانشجویان و جوانان بودند، با پلاکارد‌هایی که روی آن نوشته شده بود «نسل Z متوقف نمی‌شود»، به خیابان‌ها ریختند و خواستار لغو ممنوعیت و پاسخگویی دولت شدند. این خشم که ابتدا در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت، به سرعت به آتش‌سوزی پارلمان و خانه‌های سیاستمداران منجر شد.

 

سوگند و انتصاب سوشیلا کارکی

 سوشیلا کارکی رئیس سابق دیوان عالی نپال، روز گذشته جمعه ٢١ شهریورماه، به عنوان اولین نخست وزیر زن این کشور سوگند یاد کرد تا پس از اعتراضات مرگبار ضد فساد که منجر به برکناری دولت شد، دوره انتقالی شش ماهه به انتخابات را رهبری کند.

نخست وزیر قبلی روز سه‌شنبه همزمان با آتش زدن پارلمان استعفا داد. پارلمان در حال حاضر منحل شده و انتخابات برای ۵ مارس سال آینده تعیین شده است.

براساس گزارشات منتشر شده، با فروکش کردن بحران، زندگی در پایتخت به‌تدریج به حالت عادی بازگشته و مغازه‌ها بازگشایی شده و خودروها دوباره در خیابان‌ها در حرکت‌اند.

پلیس نیز که در روزهای گذشته سلاح گرم در دست داشت، اکنون با باتوم در خیابان‌ها حضور دارد. با این حال، برخی جاده‌ها همچنان مسدود است و خانواده‌ها در بیمارستان‌های کاتماندو در حال تحویل گرفتن پیکر جان‌باختگان هستند.