از یک گروه کوچک تا بستری برای انقلاب زن

 

سیلوا ابراهیم

حسکه - کنگره ستار نقش پیشرویی در تأسیس پایگاهی برای انقلاب زن ایفا کرد و بعدها تجربه‌ی خود را به زنان منطقه شمال و شرق سوریه منتقل نمود، تا به الگویی پیشرو در مبارزه‌ی زنان تبدیل شود.

تجربه کنگره ستار به بستری تبدیل شد که زنان بر اساس آن در تمامی عرصه‌های زندگی مبارزه کنند. این بستر، نقطه‌ی عطفی بود که انقلاب زنان در جریان بحران سوریه براساس آن شکل گرفت. بریوان یونس، عضو هیئت اجرایی کمیته‌های آموزش در کنگره ستار، درباره بستری که کنگره ستار برای انقلاب زنان ایجاد کرد، می‌گوید: «با آغاز خیزش مردمی در سوریه از شهر درعا، مناطق روژآوا به سرعت خود را سازماندهی کردند و زنان که در دوران حکومت حزب بعث از نمایندگی خود در عرصه‌های زندگی محروم و حذف شده بودند، پیشگام این سازماندهی شدند. مشارکت زنان در تمامی عرصه‌های اساسی زندگی از حقوق طبیعی آنان محسوب می‌شود.»

وی در ادامه گفت: «ذهنیت مردسالارانه همواره نقش زنان را سرکوب کرده و آن‌ها را در جایگاهی پایین‌تر از مردان قرار داده است و نقش آن‌ها را به عرصه‌هایی خاص مانند تدریس و تربیت کودکان محدود می‌کند، در حالی که در منطقه شمال و شرق سوریه، زنان بر میراث مبارزاتی خود تکیه کرده و در تمامی عرصه‌های زندگی به مبارزه پرداخته‌اند.»

 

«کنگره ستار میراثی مبارزاتی است که انقلاب زنان بر آن استوار شده است»

کنگره ستار که پیشتر با نام (اتحاد ستار سابق) شناخته می‌شد، در ۲۰ ژانویه ۲۰۰۵، یعنی شش سال پیش از آغاز جنبش مردمی در سوریه تأسیس شد و به میراثی مبارزاتی برای انقلاب زنان تبدیل گردید. بریوان یونس با تأکید بر اینکه «ما به این میراث مبارزاتی که نزدیک به دو دهه پیش، توسط گروه کوچکی از زنان تأسیس شد، افتخار می‌کنیم»، گفت: این جنبش، سازماندهی، آموزش، آزادی و قیام در برابر تمامی اشکال کلیشه‌هایی که بر آنان تحمیل شده بود را اساس مبارزه خود قرار دادند و این امر بر بخش بزرگی از زنان تأثیر گذاشت. به این ترتیب، زنان سنگ بنای سازماندهی خود را گذاشتند و این امر در بحران سوریه به آنان کمک کرد.»

وی به مبارزه در عرصه حفاظت از دستاوردهای زنان اشاره کرد و گفت: «برای حفاظت از دستاوردهایشان، زنان از طریق دفاع ذاتی (نیروهای امنیت داخلی زنان) خود را سازماندهی کردند و شورای عدالت زنان را تاسیس کردند و قوانینی برای حمایت از زنان وضع گردید و همچنین مراکزی ویژه برای رسیدگی به مسائل اجتماعی زنان ایجاد شد.»

علاوه بر این، بیش از ۲۰ آکادمی فکری ویژه زنان تأسیس شد که مسئولیت آگاهی‌بخشی به زنان و ارتقای توانایی‌های آنان را بر عهده داشتند. این ساختار، هم از نظر شکلی و هم از نظر محتوایی، به سیستم ریاست مشترکی در تمامی مناصب مدیریتی و اجرایی در منطقه شمال و شرق سوریه تبدیل شد. این اصل، در تمامی دفاتر و نهادهای وابسته به اداره‌ی خودمدیریتی، از کوچکترین واحد یعنی کومین‌ها، اعمال شده است.  

بریوان یونس در ادامه‌ی صحبت‌های خود گفت: «کنگره ستار نقش پیشگامانه‌ای در آغاز مرحله‌ای جدید ایفا کرد و به چراغ هدایتی تبدیل شد که نور آن به تمامی زنان رسید و مبارزه زنان را در بحران سوریه از طریق جذب بخش بزرگی از زنان به صفوف خود تقویت کرد.»

 

«مشارکت زنان مناطق آزادشده از دست داعش در چارچوب انقلاب زنان»

بریوان یونس با تاکید بر اینکه مبارزات زنان دیگر به شهرهای روژآوا محدود نمانده است، گفت: «پس از آزادسازی شهرهای منبج، الرقه، طبقه و دیرالزور از اشغال داعش، زنان این مناطق به سرعت خود را سازماندهی کرده و سازمان‌های زنان را تأسیس کردند که از تجربه ما الگو گرفته بودند و وارد مبارزه زنان شدند. این امر نقش مهمی در تقویت مبارزه ما و همبستگی تلاش‌هایمان در سراسر منطقه شمال و شرق سوریه داشت. اکنون، مجمع زنان زنوبیا به عنوان کنگره ستار در مناطق آزادشده عمل می‌کند، و اداره خودمدیریتی ۵۰ درصد سهمیه را برای نمایندگی زنان در تمامی نهادها در نظر گرفته است تا نقش خود را ایفا کرده و مرحله را رهبری کنند.»

 

«مبارزه در عرصه اجتماعی کافی نیست»

پس از ورود زنان به عرصه‌های اجتماعی و مدیریتی، آن‌ها مبارزات خود را در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی نیز آغاز کردند. بریوان یونس در این مورد گفت: «اگر مبارزه‌ای در عرصه اقتصادی و سیاسی وجود نداشته باشد، تلاش‌ها در سطح اجتماعی کافی نخواهد بود. بنابراین، ما به عنوان کنگره ستار، کمیته‌های متعددی را برای تقویت نقش زنان و مشارکت تعداد بیشتری از زنان تأسیس کردیم، و کنگره ستار اکنون مرجعی برای تمامی زنان در منطقه است.»

وی توضیح داد: «در جریان این مبارزه، زنان از سایر اتنیک‌ها و مذاهب نیز موفق به سازماندهی خود شدند. اتحادیه‌های زنان سریانی و ارمنی، شورای زنان ایزدی و شورای زنان در شمال شرق سوریه به عنوان چتری که تمامی نهادهای زنان در منطقه را گرد هم می‌آورد، وجود دارند. علاوه بر این، شورای زنان سوریه که تمامی زنان سوریه را در بر می‌گیرد نیز وجود دارد.»

بر اساس اطلاعات شورای زنان شمال و شرق سوریه به خبرگزاری ما، بیش از ۵۰ مؤسسه، سازمان، جنبش، اتحادیه و دفتر زنان زیر چتر آن فعالیت می‌کنند که شامل نهادهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، قضایی، قانون‌گذاری و مذهبی هستند.

 

پیشرو شدن به جای قربانی بودن

زنان در تمامی انقلاب‌ها، حتی آن‌هایی که در آن‌ها مشارکت دارند، به عنوان قربانی شناخته می‌شوند، زیرا پس از پیروزی انقلاب‌ها هیچ تضمینی برای حقوق او وجود ندارد. بریوان یونس در این باره گفت: «زنان در منطقه شمال و شرق سوریه این معادله را تغییر دادند و به جای قربانی و قربانی جنگ بودن، تأسیس یگان‌های مدافع زنان در کنار یگان‌های مدافع خلق به عنوان تضمینی برای حقوق او، همراه با نهادهای حفاظتی که قبلاً ذکر شد، انجام گرفت.»

بریوان یونس در ادامه‌ی صحبت‌های خود افزود: «برای تقویت این امر از نظر قانونی و حقوقی، قوانینی تصویب شد که این امر را تضمین می‌کرد و در ابتدا «مبانی حقوق زنان» شناخته می‌شد، اما اخیراً ما آن را به عنوان قانون خانواده تنظیم کردیم که در آن حقوق زنان و کودکان تضمین شده است.» وی همچنین تأکید کرد که «خانواده‌ای که در آن حقوق زنان حفظ شده باشد، پایه‌ای برای ساختن جامعه‌ا‌‌ی پیشرفته خواهد بود، و به این ترتیب ما بر طبقه‌بندی‌هایی که از ذهنیت مردسالارانه باقی مانده است، غلبه می‌کنیم.»

بریوان یونس همچنین با تأکید بر اینکه تلاش‌ها تنها به این موارد محدود نشده است و گفت: «ما بر روی تنظیم قرارداد اجتماعی کار کردیم که حقوق زنان را به طور عادلانه در کنار مردان تضمین می‌کند، و در حال حاضر در حال تنظیم قرارداد اجتماعی ویژه زنان هستیم تا حقوق زنان در منطقه را برای مشارکت در قانون اساسی جدید سوریه تضمین کند، و این امر تضمینی برای آینده زنان و وجود آنان در سوریه به طور کلی پس از فداکاری‌های بزرگی که در طول سال‌های جنگ انجام دادند، خواهد بود.»

بریوان یونس در پایان سخنان خود، گفت: «سوریه دارای تمدن و تاریخ درخشانی از مبارزه است، و زنوبیا، ملکه تدمر، مبارزه و پیکار طولانی‌ای را در برابر ظلم و استعمار انجام داد، و ما این را میراث تاریخی می‌دانیم که بر آن تکیه می‌کنیم تا مسیر مبارزه و پیکار خود را ادامه دهیم. از این منظر، انقلاب خود را آغاز کردیم و بر این اساس نیز ادامه خواهیم داد، و با زنان در داخل سوریه از شهرهای مختلف در ارتباط هستیم، و همیشه آماده‌ایم تا این تجربه خود را با تمامی زنان به اشتراک بگذاریم تا در کنار هم بایستیم و با فکر و دستی واحد پروژه آزادی خود را برای زنان سوریه و مبارزه آنان در قانون اساسی جدید سوریه تضمین کنیم.»