انتصاب جولانی؛ آغاز دوره‌ای جدید یا تداوم بحران در سوریه
انتصاب جولانی به‌عنوان رئیس دوره انتقالی سوریه، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. در حالی که گروهی از این انتصاب حمایت می‌کنند، مخالفان خواستار برگزاری انتخابات آزاد هستند.
راما خلف
دمشق- انتصاب احمد الشرع (جولانی) به ریاست دوره انتقالی سوریه، موجی از گفتگوها و مباحثات را در میان اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه زنان برانگیخته است. از یک سو، موافقان بر این باورند که این تصمیم، ادامه‌دهنده نقش تأثیرگذار او در تغییر نظام و مدیریت امور کشور است. از سوی دیگر، مخالفان حتی در این دوره انتقالی نیز بر ضرورت برگزاری انتخابات پافشاری می‌کنند.
چالش‌های مشروعیت در انتصاب رهبری جدید
تصمیم به انتصاب احمد الشرع (جولانی) به جای برگزاری انتخابات، با واکنش‌های انتقادی روبرو شد. در گفتگو با خبرنگار ما، شماری از زنان تأکید کردند که مشارکت مردم در این فرآیند ضروری است، حتی در شرایطی که چارچوب‌های نهایی دوره انتقالی هنوز مشخص نشده است.
این فعالان اجتماعی بر ضرورت حفظ تنوع جامعه و پرهیز از تحمیل الگوهای حکومتی یک‌سویه که با بافت جامعه سوریه ناسازگار است، تأکید کردند. آنها در بیانیه‌ای اظهار داشتند: »حضور و مشارکت فعال زنان در روند سیاسی و تصمیم‌گیری‌ها باید تضمین شود. همچنین لازم است گفتگوهای اجتماعی گسترده‌تری درباره آینده سوریه شکل گیرد تا توافقی فراگیر میان جریان‌های مختلف سیاسی و فکری حاصل شود.»
نسرین علی با تأکید بر ضرورت برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری حتی در دوره انتقالی اظهار داشت: «حق انتخاب حاکم باید به خلق واگذار شود. در شرایط کنونی که موضع احمد الشرع هنوز شفاف نیست، نمی‌توان با اطمینان گفت که او نماینده واقعی خلق سوریه خواهد بود و خواسته‌هایشان را برآورده خواهد کرد. به‌ویژه آنکه مدت زمان دوره انتقالی نیز مشخص نیست و لازم است مردم در جریان کامل وضعیت قرار گیرند.»
با این حال، گروهی دیگر با نگاهی متفاوت، احمد الشرع را با توجه به سابقه‌اش در دوران دشوار، گزینه‌ای مناسب می‌دانند و از انتصاب او، حتی بدون برگزاری انتخابات، حمایت می‌کنند.
در همین راستا، باسمه سکر گفت: »واکنش‌ها به انتصاب احمد الشرع به‌عنوان رئیس دوره انتقالی دوگانه است. گروهی به دلیل اهمیت مشارکت مردم در تصمیم‌گیری با این انتصاب مخالفند، در حالی که موافقان بر نقش کلیدی او در تغییر نظام و مدیریت موفق امور کشور در دوره گذشته تأکید می‌کنند.«
نگرانی‌ها از تکرار سناریو افغانستان
با گسترش بحث‌ها درباره آینده سوریه تحت رهبری جولانی، برخی مخالفان از احتمال حرکت کشور به سمت حکومتی سختگیرانه، مشابه آنچه زنان افغانستان پس از تسلط طالبان تجربه کردند، ابراز نگرانی می‌کنند. با این حال، این نگرانی‌ها با واقعیت جامعه سوریه که با تنوع اجتماعی، فکری و پیشینه غنی تکثر دینی و فرهنگی شناخته می‌شود، همخوانی ندارد.
مهم‌ترین عواملی که این سناریو را در سوریه بعید می‌سازد عبارتند از: تنوع مذهبی و اجتماعی، نقش قدرتمند زنان در زندگی عمومی. علی‌رغم چالش‌ها، زنان سوری همچنان نقش‌های برجسته‌ای در جامعه، چه در سیاست، اقتصاد یا کار مدنی دارند که اعمال محدودیت‌های سخت بر حقوق آنها را در سطح گسترده غیرقابل قبول می‌سازد. همچنین تجربیات تاریخی سوری‌ها و وجود جریان‌های مدنی و سکولار قوی از دیگر این عوامل است.
آینده سوریه در مسیر تحول
میان موافقان و مخالفان، انتصاب احمد الشرع (جولانی) به ریاست دوره انتقالی همچنان موضوعی بحث‌برانگیز است، اما این رویداد در عین حال بازتاب‌دهنده پیچیدگی‌های صحنه سیاسی سوریه و نگرانی‌ها و امیدهای همراه آن نیز هست. در شرایطی که هنوز پاسخ روشنی درباره مدت دوره انتقالی یا ویژگی‌های حکومت آینده وجود ندارد، این پرسش اساسی مطرح است که آیا سوریه می‌تواند با عبور از اختلافات کنونی، به سوی آینده‌ای باثبات‌تر حرکت کند؟