حنان حارت

مراکش- هم‌زمان با کارزار جهانی «۱۶ روز مقابله با خشونت علیه زنان» و در حاشیه بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش، میزگردی با عنوان «مقابله با خشونت جنسیتی و تحقق برابری در صنعت سینما» با مشارکت انجمن سینما و حقوق بشر مدیترانه، نهاد زنان سازمان ملل، وزارت فرهنگ مراکش و مدرسه عالی هنرهای بصری برگزار شد. محور اصلی این نشست، بررسی خشونت علیه زنان شاغل در سینما و حوزه سمعی‌ـ‌بصری و راهکارهای ایجاد فضاهای امن کاری برای آنان بود.

شرکت‌کنندگان در این میزگرد با اشاره به گستردگی آزارهای روانی، اقتصادی و جنسی در محیط‌های کاری سینما، از پشت‌صحنه‌های فیلم‌برداری گرفته تا تست‌های بازیگری (کستینگ) و حتی جشنواره‌ها و مراکز فرهنگی، تأکید کردند که خشونت علیه زنان در این حوزه ساختاری، پنهان و نهادینه شده است. به گفته آن‌ها، بسیاری از زنان به‌دلیل ترس از حذف شدن از فضای حرفه‌ای، از دست دادن شغل یا تخریب اعتبار اجتماعی، قادر به ثبت شکایت نیستند و ناچار به سکوت می‌شوند.

بر اساس نخستین پژوهش استکشافی درباره خشونت جنسیتی در سینمای مراکش، چهار زن از هر پنج زن فعال در این حوزه (حدود ۸۰ درصد) اعلام کرده‌اند که یا خود قربانی خشونت بوده‌اند یا دست‌کم شاهد آن بوده‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد زنان جوان در ابتدای مسیر حرفه‌ای، بیش از دیگران در معرض آزار و سوء‌استفاده قرار دارند. همچنین گزارش‌هایی از درخواست‌های غیراخلاقی از بازیگران زن توسط برخی تهیه‌کنندگان در مرحله انتخاب بازیگر منتشر شده است.

نماینده نهاد زنان سازمان ملل در این نشست تأکید کرد: «سینما فقط یک هنر نیست، بلکه محل کار، آموزش و تولید است و اگر این فضا برای زنان امن نباشد، نه آزادی خلاقیت ممکن است و نه آزادی بیان». او خواستار تقویت آموزش، نظارت مستقل، ایجاد سامانه‌های امن و محرمانه برای ثبت شکایت و اجرای جدی قوانین حمایتی شد.

شرکت‌کنندگان همچنین بر ضرورت تغییر نگاه کلیشه‌ای به زنان، پایان دادن به عادی‌سازی خشونت، برابری دستمزدها، و حضور برابر زنان در موقعیت‌های تصمیم‌گیری در صنعت سینما تأکید کردند. در پایان این نشست، ایجاد سازوکارهای عملی برای حمایت از قربانیان، آموزش گسترده فعالان این حوزه و افزایش بودجه‌های حمایتی به‌عنوان مهم‌ترین راهکارهای مقابله با خشونت معرفی شد.