نیره ابتهاج سمیعی، در سال ۱۲۹۳ در رشت به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را تا کلاس هشتم در مدرسه آمریکایی رشت و سپس در مدرسه آمریکایی تهران گذراند. مدرک کارشناسی خود را در رشته ادبیات به دست آورد و پس از آن مجددا تحصیلات خود را در رشته زبان انگلیسی ادامه داد و نخستین زنی بود که از دانشگاه تهران مدرک لیسانس زبان انگلیسی را دریافت کرد.

نیره ابتهاج، پس از ١٧ سال ترک تحصیل، در رشته زبان دانشکده ادبیات تهران مجددا تحصیلاتش را ادامه داد و به صورت همزمان در مدرسه آمریکایی تهران تدریس می کرد.

وی همزمان با تدریس و فعالیت در آموزش و پرورش، در امور اجتماعی نیز فعالیت داشت که از آن جمله عضو انجمن زنان گیلان، بنگاه حمایت از مادران و نوزادان، عضو هیئت مدیره شیرخوارگاه رشت، عضو انجمن حمایت از مبارزه با سرطان، عضو درمانگاه خیریه «دولتیل»، عضو کمیسیون بین‌المللی شورای عالی زنان، عضو سازمان زنان ایران، عضو انجمن فارغ التحصیلان دانشکده دماوند، نایب رئیس هیئت امنای دانشکده دماوند، عضو هیئت امنای تکنیکوم نفیسی، عضو هیئت امنا و دبیر مدرسه بین‌المللی «کامیونیتی اسکول»، سرپرستی جمعیت فارغ التحصیلان آمریکایی برای ۵ دوره، عضو «باشگاه روتاری» و رئیس کلوپ زونتای بین‌المللی و... می باشد.

او به همراه پنج زن دیگر (هاجر تربیت، شوکت ملک جهانبانی، فرخ رو پارسا، مهرانگیز دولتشاهی و نزهت نفیسی)، جزو اولین زنانی بودند که در سال ۱۳۴۲ وارد مجلس شدند.

وی در خصوص تصمیم برای حضور در مجلس و انجام فعالیت­های سیاسی گفته است: پیش از دوره بیست ویکم، زنان حق رای نداشتند اما جمعیت [کانون مترقی] با یک کوشش و جدیت بسیار ارزنده‌ای تمام زنان ایران را تجهیز کرد که در این رفراندوم شرکت کنند. با اینکه اعلام شده بود که رای زنان خوانده نخواهد شد اما زنان از هر طبقه و قشرخاصی که بودند به پای صندوق های رای رفتند. اصلاح قانون انتخابات هم یکی از این موارد اصلاحات ماده ها بود و شاید هم همان حضور اجتماعی زنان بود که بعد از این نتایج را به بار آورد که به زنان حقوق اساسی سیاسی اعطا شود.

نیره ابتهاج سمیعی، با ۴ دوره حضور در مجلس شورای ملی، طولانی­ترین دوران حضور در میان زنان حاضر در مجلس را داشته است. وی همچنین نخستین زن گیلانی راه یافته به مجلس بوده و نخستین زنی ایرانی نیز می­باشد که نیابت رئیس مجلس را به عهده داشته است.

وی، در یکی از جلسات خود در تاریخ ۸ اسفند ۱۳۴۲، دوره‌ی ۲۱ تقنینیه، در رابطه با حقوق اجتماعی زنان به ویژه زنان روستایی ایراداتی ارئه کرد که بخشی از آن بدین شرح است: «… عدالت اجتماعی ضامن رفاه و امنیت اجتماعی استقلال و تمامیت کشور ماست. در این باب آن‌قدر بحث و صحبت شده است که من در این مقام خود را از تشریح آن معاف می‌بینم. اما نکته‌ای که در پیرامون این مسئله لازم است عرض کنم، این است که تأمین عدالت اجتماعی بدون توجّه به حقوق مدنی و خواسته‌های اساسی زنان امکان‌ناپذیر است، زیرا زنان نه تنها از نظر کمی، نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند بلکه از نظر کیفی نیز در شئون اقتصادی فرهنگی و بهداشتی وظایف حساسی را انجام می‌دهند. زن نه تنها اقتصاد خانواده را اداره می‌کند، بلکه در بسیاری از موارد در تأمین معاش خانواده نیز شرکت دارد…»

او از اعضای اصلی شورای مرکزی «فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین» نیز بود و همزمان در کنگره «شورای زنان» در آمریکا، «کنگره جهانی زنان» در شوروی و فرانسه، «کنفرانس بین المجالس» حضور داشت.

وی در خاطرات خود در باره کنگره جهانی زنان گفته است: حضور در کنفرانس درباره فعالیت زنان خاورمیانه برای من پدیده نویی بود. این اولین باری بود که من در یک کنفرانس بین المللی شرکت می کردم. برنامه ای که آنها در نیویورک داشتند بسیار جامع و جالب بود. البته بیشتر نمایانگر این بود که زنان چه نقشی در آمریکا دارند و چطور می توانند در مواردی خواسته های خود را به گوش مقامات مسئول برسانند. چیزی که برای من خیلی تاثر آور بود این بود که عده‌ای از خانم هایی که در آنجا شرکت کرده بودند همه از حقوق سیاسی برخوردار بودند ولی ما هنوز به این آرزو نرسیده بودیم.

نیره ابتهاج سمیعی، به واسطه فعالیت­های خود مقام و مدال­های خاصی را از حاکمیت وقت ایران دریافت کرد. وی پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، اموالش تصرف و به دلیل شرایط ایجاد شده از فعالیت­های خود کناره­گیری کرد و پس از مدتی زندگی در خارج از ایران، به ایران و زادگاهش، رشت، بازگشت.

او نهایتا در تاریخ ٣١ فروردین ١٣٩۶، زمانی که ١٠٣ داشت، درگذشت.