فیلم آخرین زنان دریا به کارگردانی سو کیم و تهیه‌کنندگی ملاله یوسف‌زی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، داستان زندگی غواصان هانیو را به تصویر می‌کشد. در این فیلم، به زندگی زنانی مسن و سرسخت پرداخته می‌شود که با حفظ سنت‌های قدیمی خود در حال مبارزه برای انتقال این سنت به نسل‌های بعدی هستند، اما نگرانی از انقراض نسل هانیوها به علت افزایش سن و کاهش علاقه جوانان به این شغل در آن‌ها احساس می‌شود.

غواصی هانیوها که شغلی بسیار سخت است، به دلیل خطرات و فشارهای آن هیچگونه بیمه‌ای برای این زنان فراهم نمی‌کند. از سوی دیگر، اقیانوس و معیشت آن‌ها به دلیل تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین که منجر به کاهش موجودات دریایی، به‌ویژه در آب‌های کم عمق شده است، با تهدیدات جدی روبه‌رو است. فیلم آخرین زنان دریا نشان می‌دهد که چگونه غواصان هانیو جزیره ججو، که به آن‌ها «پری‌های دریایی» نیز گفته می‌شود، قرن‌ها است که برای تامین معیشت خود بدون استفاده از کپسول اکسیژن به غواصی در عمق اقیانوس‌ها پرداخته و غذاهای دریایی صید می‌کنند.

این مستند نگرانی غواصان هانیو را به تصویر می‌کشد که با افزایش سن، کمتر زنان جوان تمایل دارند به جمع آن‌ها بپیوندند. با اینکه در اوایل دهه ٢٠٠٠، مدرسه‌ای برای آموزش غواصی هانیو راه‌اندازی شد، تنها ۵ درصد از فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها به حرفه هانیو پیوسته‌اند. فیلم نشان می‌دهد که این زنان هر روز ساعت ۶ صبح به دریا می‌روند و ۴ ساعت در آب کار می‌کنند، در حالی که برای صید غذاهای دریایی بین ١٠٠ تا ٣٠٠ بار نفس خود را حبس کرده و به عمق آب می‌روند. پس از صید، آن‌ها باید ٣ تا ۴ ساعت به پاک‌سازی و آماده‌سازی صیدهای خود بپردازند.

بخش دیگری از فیلم به اعتراضات این زنان اختصاص دارد. آن‌ها به تخلیه آب‌های رادیواکتیو از نیروگاه فوکوشیما ژاپن به اقیانوس اعتراض کرده و یکی از آن‌ها، «سون دوک جانگ»، برای ابراز نگرانی‌های خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو می‌رود. این زنان معتقدند که در صورت انقراض نسل هانیوها، حیات طبیعی اقیانوس نیز به خطر خواهد افتاد، چرا که آن‌ها بدون استفاده از تانک‌های اکسیژن غواصی می‌کنند و به این ترتیب برداشت موجودات دریایی را کنترل می‌کنند.

سو کیم، کارگردان فیلم، می‌گوید: «این وظیفه فوری بود که داستان آن‌ها را مستند کنیم، در حالی که هنوز زنده‌اند و می‌توانند داستانشان را خودشان بگویند.» سو کیم همچنین اشاره می‌کند که زمانی متوجه شد این نسل از هانیوها احتمالاً آخرین نسل خواهد بود. او می‌افزاید: «این زنان جامعه‌ای شگفت‌انگیز، سخت، قوی و تاثیرگذار هستند که از همان جوانی بر من تاثیر گذاشتند.»

ملاله یوسف‌زی، تهیه‌کننده فیلم، درباره هانیوها می‌گوید: «وقتی به هانیوها نگاه می‌کنم، به من یادآوری می‌شود که زنان در نقاط مختلف دنیا به‌طور جمعی در حال تلاش برای تغییر وضعیت خود هستند، مانند زنان افغانستان که در حال مبارزه برای آگاهی‌بخشی درباره ستم‌های سیستماتیک هستند.» او همچنین اظهار می‌کند: «وقتی دختری این مستند را تماشا می‌کند، می‌خواهم به خودش ایمان بیاورد و متوجه شود که می‌تواند هر کاری انجام دهد، حتی می‌تواند به مدت دو تا سه دقیقه زیر آب بدون اکسیژن بماند. و البته، من هنوز باید کلاس‌های شنا بردارم تا یاد بگیرم چطور شنا کنم! این مستند مرا به فکر شنا انداخت.»