بریتان هَوی؛ جوینده و مبارز آزادی
بریتان هَوی (گولناز کاراتاش)، زنی که با جستوجوی آزادی و شخصیت قوی و مبارزهجویش، امروز الهامبخش هزاران زن شده و به زنان آموخت که چگونه باید برای آرمانهایشان بجنگند.
درین انگیزک
مرکز خبر- بریتان از نسل زنانی بود که سیستم موجود را نپذیرفتند و با آن مخالفت کردند. زنانی که به دنیایی بهتر ایمان داشتند و در پی یافتن آن بودند. در طول تاریخ، این زنان ستمدیده علیه نظام مردسالارانه برای به دست آوردن حقوق پایمالشدە خود مبارزه کردند. برخی از آنان بیهراس و با اسلحه، مقابل دشمن ایستادند. برخی دیگر برای اینکه به اسارت درنیایند، خود را از ارتفاعات به پایین انداختند.
بریتان یکی از زیباترین نمایندگان زنان مبارز منطقهٔ درسیم بهشمار میرفت. او راه پر فراز و نشیب ظریفهها و بیسلها را ادامه داد. صدا و فریادش الهامبخش هزاران زن شد و به آنها امید و شجاعت بخشید. بریتان با شعار «مبارز زیبا میشود، زیبا شده دوستداشتنی میشود، دوستداشتنی آزاد میشود» مانند یک قطبنما راه بە هزاران زن نشان داد.
پس از او، نامش بر هزاران دختر تازە متولد، گذاشتە شد. زنانی که داستانش را شنیدند نیز بعدها نام خود را به بریتان تغییر دادند.
بریتان، پرچمدار مبارزهی زنان
بریتان هَوی ، نماد مقاومت زنان کورد در برابر ظلم و ستم بود. او که در سال ۱۹۷۱ در شهرستان بینگول چشم به جهان گشوده بود، در ۲۵ اکتبر ۱۹۹۲ دار فانی را وداع گفت.
زندگی بریتان، داستان یافتن راه مبارزاتی و انقلابی درون هر زن است. او که اهل درسیم بود، در سال ۱۹۸۹ موفق به پذیرش در رشته اقتصاد انگلیسی دانشگاه استانبول شد. وی دارای شخصیتی سرکش بود و همواره در جستجوی یافتن حقیقت. او عاشق مطالعه بود و برای رفع ظلم و بیعدالتی مبارزه میکرد. در همان سالهای دانشجویی، با شرکت در مراسم نوروز با هویت کورد خود آشنا شد. بریتان مدتها در استانبول به فعالیتهای جوانان کورد مشغول بود و مبارزهای پُرشور را پیش میبُرد. او بر هر کسی که میشناخت، تأثیر میگذاشت. به ویژه با مبارزات بیامانش برای زنان، الهامبخش زنان آن دوران شد. بریتان پرچمدار مقاومت و الهامبخش مبارزات زنان کورد بود که راه رهایی زنان را هموار کرد.
پس از آزادی از زندان، راه کوهستان را در پیش گرفت
مدتی پس از دستگیری و شکنجه سخت بریتان در زندان استانبول، در بهار ۱۹۹۱ پس از آزادی راه کوهستانها را در پیش گرفت.
یکی از یاران همرزمش میگوید: بریتان عشق و علاقهی بسیاری به کوهستان داشت و میخواست این عشق را عملی هم بکند. او به خاطر دارد که بریتان کولهپشتیاش را از اکسارای تا باهچهسرای پر از وسایل میکرد و پیاده میرفت تا خود را با شرایط سخت کوهستان آشنا کند. ویژگی بارز بریتان این بود که زود چیزی را قبول نمیکرد. ابتدا با کنجکاوی فراوان تحقیق میکرد و پس از مطالعه و بررسیهای فراوان، آن را میپذیرفت. مدام سؤال میکرد و بحث مینمود تا به یقین برسد.
بریتان؛ حماسهای از مقاومت زنان کورد در برابر ستم
بریتان که در منطقه خواکورک به عنوان مبارز فعالیت میکرد، در عملیات به پاسگاه روباروک حمله کرد و از ناحیه صورت مجروح شد. در پاسخ به کسانی که میگفتند زیباییاش از بین رفته است، چنین میگفت: «گلهایی بر چهرهام شکفته است.»
در چارچوب طرح استراتژیک «عملیات نیروی کشش» که با همکاری آمریکا، دولت ترکیه و حزب دموکرات کوردستان عراق و در چارچوب ناتو شکل گرفته بود، حملاتی در ماههای اکتبر و نوامبر ۱۹۹۲ برای نابودی PKK به جنوب کوردستان آغاز شد. بریتان که از جبهه خواکورک در جنگ شرکت داشت، به تنهایی مدتها نبرد کرد تا عقبنشینی همه یارانش را ممکن سازد. سپیدهدم ۲۵ اکتبر، نیروهای پیشمرگه حزب دموکرات کوردستان عراق تپه را تصرف کردند و فریاد زدند: «تسلیم شو! تو زن هستی، به تو کاری نخواهیم داشت.» پاسخ بریتان مثل بازتاب صدای خمنشدنی تاریخی زنان کورد بود: «شما همدستانی هستید که از باشور کوردستان بە انقلاب باکور حمله میکنید. هرگز تسلیم نخواهم شد. تسلیم شدن خیانت است.» .بریتان پس از بوسیدن اسلحهاش، آن را به صخرهها کوبید تا به دست دشمن نیفتد. وقتی خود را از بالای صخرەها به پرتگاه میانداخت، با صدای بلندی برای همه زنان کورد به حماسهای از مقاومت تبدیل شد.
صدای بریتان هنوز در کوهستانهای کوردستان میپیچد
صدای بریتان که در پرتگاه منعکس شد، هنوز در کوهستانهای خواکورک، زاپ و آواشین طنین میافکند. حزب دموکرات کوردستان نیز با وجود گذشت ۳۲ سال، همچنان بر خط خیانتکارانه و همکارانه خود پافشاری میکند. این جنگ که به «جنگ جنوب» مشهور شد، البته آخرین همکاری حکومت ترکیه و حزب دموکرات نبود. سالهاست که حملات مشترک حزب دموکرات و حکومت ترکیه ادامه دارد. حملات پیاپی در سالهای ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ با هدف کشتار خلق کورد و انحلال جنبش آزادیبخش انجام شد. توطئهای که علیه رهبر ملت کورد عبدللە اوجلان آغاز شد نیز، نسخه بهروزشدهای از نسلکشی کوردها بهشمار میرفت.
حزب دموکرات کوردستان عراق، فرصتطلبانه از توطئهی بینالمللی علیه رهبر خلق کورد عبدللە اوجلان استفاده کردند تا روابط خود را با حکومت ترکیه تقویت کنند و جنبش آزادیخواهی کوردها را سرکوب نمایند. بدین منظور، مردم باشور کوردستان، به ویژه زنان را در فقر و گرسنگی غرق کردند و تمام منابع درآمدی مردم را صرف ارتش ترکیه نمودند. ائتلافی که ۳۲ سال پیش قصد سرکوب مبارزان کورد را در باشور کوردستان داشت، همچنان فعال است و امروز نیز در سراسر کوردستان شاهد آن هستیم.
بارزانی و دولت ترکیه، جنگی علیه خلق کورد را آغاز کردند
بارزانی و حکومت ترکیه با ائتلافی آشکار، جنگی بزرگ علیه خلق و زنان کورد را آغاز کردهاند. حملات به مردم، زنان و سرزمینهای باشور کوردستان، شمال و شرق سوریه، شنگال و مخمور بزرگترین نشانهی این جنگ است. پس از هر دیدار میان حکومت ترکیه و بارزانیها، خلق کورد با نسلکشی جدیدی روبهرو میشوند.
اخیراً نیز در حملات افزایش یافته از ۵ اکتبر تاکنون به شمال و شرق سوریه، ۴۸ نفر از جمله ۲ کودک جان باختهاند و تعداد زیادی مجروح شدهاند. دولت ترکیه این حملات را بدون اطلاع حزب دموکرات انجام نداده است. حمله به مخمور نیز همزمان با حملات به شمال و شرق سوریه صورت گرفته است.
در باشور کوردستان نیز تعداد زیادی از میهندوستان کورد توسط MIT مورد حمله قرار گرفته و جان باختهاند. در تاریخ چهار اکتبر ٢٠٢٢، ناگهان آکارسل، عضو مرکز تحقیقات ژنئولوژی و روزنامهنگار، به قتل رسید. این موضوع یکبار دیگر نشان داد که حزب دموکرات تحمل زنان آزاده را ندارد. پشت این کشتارها، دشمنی حکومت ترکیه و حزب دموکرات علیه نظام ملی-دموکراتیک و فلسفهی آزادیخواهانهی زنان نهفته است.
زنان کورد در مسیر بریتان، مبارزه با ستم را ادامه میدهند
در برابر سیل کشتارها، واقعیت زن آزادِ مبارز، چراغ راهنمای زنان میشود تا همچون بریتان، در مسیر دفاع از حقوق خویش استوار بایستند. مبارزه، مقاومت و ادامه دادن مبارزات زنان، بزرگترین ضربه به نظامی است که میکوشد زنان را به بردگی بکشاند. آنان که میخواهند زنان را در چارچوب نظامی بیهویت و بیاراده نگه دارند، امروز بیش از همه به زنان مبارز حمله میکنند.
ایستادگی، مقاومت و تسلیم نشدن همانند بریتان، وظیفهای است که زنان باید بر دوش کشند. زنان باید با گسترش دفاع از حقوق خویش در برابر نظام سرکوبگر مردسالارانه، ایستادگی کنند.
بریتانهای امروز در کوهستانهای کوردستان با گسترش دفاع از خود، دعوت نظام مدرنیته به تسلیم را نمیپذیرند و خود چراغ راه آزادی میشوند.صدها زن با همان شجاعت و مسئولیت، در برابر همان خط خیانتکارانه مقاومت میکنند.