سورگل شیخو

حسکه- نابرابری اقتصادی که افراد و خانواده‌ها با آن مواجه هستند و تورم اقتصادی که زندگی افراد و گروه‌های مختلف جامعه را تحت تأثیر قرار داده است، امرار معاش را با مشکل مواجه کرده و مشکلات اقتصادی را به همراه دارد. با توجه به بحران در سوریه، تحریم و محاصره‌ی شمال و شرق سوریه و بسته شدن گذرگاه‌های مرزی انسانی و تجاری مانند تل کوچر و همچنین حملات دولت اشغالگر ترکیه و هدف قرار دادن مؤسسات خدماتی، بسیاری از بخش‌های اقتصادی با مشکلات متعددی روبرو شده‌اند. علیرغم تمامی این مشکلات، بخشی از زنان توانستند از بحران اقتصادی و ذهنیت مردسالارانه رهایی یابند و اثرات این بحران را بر خانواده و جامعه کاهش دهند.

 

از روی ناچاری به مهاجرت روی می‌آورند

خدیجه محمود، از خلق عرب و از ساکنان اصیل شهر حسکه در منطقه‌ی شمال و شرق سوریه است که با آغاز انقلاب موسوم به بهار عربی در درعا که بعدها به درگیری مسلحانه تبدیل شد و جرقه‌های آن به سوریه رسید، با 4 دختر و ٢ پسر خود از حسکه به منطقه‌ی تل تمر نقل مکان کرد و هم‌اکنون با فرزندانش زندگی می‌کند. پسر ٢۵ ساله وی که فرزند ارشد خانواده بود در شهر حسکه در حالی که با پدرش در نانوایی کار می‌کرد بر اثر تیراندازی بدون هدف رژیم بعث و مزدوران ارتش آزاد کشته شد.

خدیجه محمود نیز مانند هر زن عرب دیگری به دلیل آداب و رسوم و سنت‌ها و عادات اجتماعی رنج‌های زیادی را متحمل شده است، اما اجازه نداده که این درد زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد و او را از پای بیندازد. با شروع انقلاب زنان در روژآوای کوردستان و با هدف حمایت از همسرش به بازار و فعالیت‌های اقتصادی روی آورد و به همراه همسرش در نانوایی کار می‌کرد و آن را اداره می‌کرد. اکنون پس از مرگ همسرش خدیجە کار نانوایی را بە تنهایی ادامە می‌دهد و سحرگاهان مردان و زنان و کودکان بوی نان تازه‌ی تنوری را در خیابان استشمام می‌کنند. نانی که خدیجه محمود با عشق درست می‌کند مورد علاقه زنان است و همه او را به خاطر نان خوشمزه‌ای که درست می‌کند می‌شناسند.  

خدیجه محمود در مورد خشونتی که زنان در عرصه‌ی اقتصادی با آن روبرو هستند و تجربه‌ی خود با ما در میان گذاشت.

 

پیشنهاد داد، قبول کرد و با هم مدیریت کردند

خدیجه محمود درباره آغاز ورود به بازار در دنیای اقتصاد صحبت کرد و گفت: با شروع بحران سوریه منطقه‌ی ما نیز تحت تأثیر قرار گرفت و تعداد کارگران کمتر شده بود و این موضوع روی نانوایی که همسرم مدیریت می‌کرد تأثیر گذاشته بود. به همسرم پیشنهاد کردم که در نانوایی با هم کار کنیم، همسرم قبول کرد و این اولین تجربه‌ی من در زمینه‌ی اقتصادی بود و اکنون می‌توانم همزمان نانوایی را مدیریت کنم و کار کنم. برای ما نظر جامعه مهم نبود و با ریختن عرق پیشانی خود سعی کردیم فرزندانمان را با نان حلال تربیت کنیم و برای خودمان باشیم نه جامعه.

 

خشونت اقتصادی علیه زنان در جامعه

خدیجه محمود با بیان اینکه جامعه و ذهنیت مردسالارانه این اجازه را به زنان نمی‌دهد که به سوی اهدافی که شایسته آن‌ هستند، بروند، گفت: من ترجیح می‌دهم در نانوایی کار کنم تا گدایی. آنچه زنان را به سمت گدایی سوق می‌دهد، ذهنیت مردسالارانه‌ی جامعه و مردم است. همچنین فقدان محیط امن و حمایت از سوی خانواده و حکومت اساسی‌ترین دلیل آن است. اما وقتی زن ببیند که کارخانه‌ها برایش باز شده و جامعه به او کمک می‌کند، احساس قدرت می‌کند و به جای التماس و گدایی کردن دست به کار می‌شود. زنان جامعه‌ی ما نیاز به نیرو و حمایت دارند تا بتوانند پروژه بسازند و این کار به تنهایی امکان‌پذیر نیست. به این می‌گویند خشونت اقتصادی علیه زنان. ذهنیت مردان و زنان تغییر کرده است، بنابراین جامعه نیز باید به ما کمک کند تا با هم این دوره را طی کنیم.

 

مسائل و مشکلات اجتماعی، نشأت گرفته از مشکلات اقتصادی است

خدیحه محمود بر اهمیت اقتصاد مستقل برای زنان تأکید کرد و گفت: «برای یک زن مهم است که اقتصاد مستقلی داشته باشد و در ساخت پروژه‌ها نقش کلیدی داشته باشد. اگر یک زن در اقتصاد خودکفا باشد، می‌تواند پروژه‌های بسیاری که در خدمت جامعه است، را افتتاح کند. اما از آنجایی که تمامی زنان در اقتصاد خودکفا نیستند، مشکلاتی که در خانواده‌ها به وجود می‌آید ناشی از این مسائل اقتصادی است. زنان باید در عرصه‌ی اقتصادی حقوق خود را داشته باشند و در آن نقش آفرینی کنند.»

 

«زنان عرب امروز در مقایسه با گذشته گام مهمی در عرصه‌ی اقتصاد برداشته‌اند»

خدیجه محمود از زنان خواست که تضییع حقوق خود را نپذیرند و سخنان خود را اینگونه به پایان رساند: «زنان شخصیت قوی دارند، می‌توانند هر کاری که بخواهند انجام دهند و باید به قدرت خود ایمان داشته باشند. ما امیدواریم که اقتصاد زنان (نهاد ویژە زنان) در روژآوای کوردستان دست همه‌ی زنان را بگیرید و به آن‌ها کمک کند تا بیکار نمانند و در توسعه‌ی اقتصاد منطقه مشارکت داشته باشند. با توجه به روندی که امروز طی می‌کنیم، نیاز به برابری زن و مرد احساس می‌شود. امروز زنان عرب در مقایسه با سال‌های گذشته، گام‌های چشمگیری در عرصه‌ی اقتصاد برداشته‌اند. وقتی به زنان فرصت داده شود، به دستاوردهای ارزشمندی دست می‌یابند.»