ژوان کرمی

ایوان - مجتمع تجاری روژینا در شهر ایوان یکی از مهمترین مرکز خریدهای شهر است. این مجتمع که در مرکز شهر و بر روی بلوار خمینی واقع شده است، بازاری برای فروش انواع پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، کیف و کفش، عطر و ادکلن، کادوسرا و لوازم تزئینی می‌باشد. به این مرکز خرید که پا می‌گذارید تعداد فروشگاەهایی که توسط زنان اداره می‌شود، به شدت جلب توجه می‌کند. برخی از این زنان به عنوان فروشنده مشغول به کار هستند، اما بیشتر آنان صاحب کسب و کار مستقل خود می‌باشند و در واقع مدیر مغازه هستند.

در طبقەی زیرین مجتمع، از میان ۱۴ باب مغازەی آن، مدیریت ۱۱ باب مغازە به عهدەی زنان می‌باشد. بیشتر این مغازەها به بوتیک‌های پوشاک زنان، مانتوسرا و پوشاک کودکان ‌مربوط است. در این میان نرگس حیدری یکی از زنانی است که کسب و کار مستقل خود را دارد و فروشگاهی برای عرضەی پوشاک کودکان و نوجوانان را اداره می‌کند. این زنان برای چنین حضوری در عرصەی عمومی قطعا موانع و تابوهای بسیاری را شکستەاند. یکی از شواهدی که این ادعای ما را تصدیق می‌کند این است که در پاسخ به درخواست ما از این زنان برای مصاحبەی تصویری، اغلب ایشان علیرغم تمایل از انجام آن خودداری می‌کردند. نرگس حیدری در این خصوص می‌گوید: من هیچ مشکلی در مصاحبەی تصویری نمی‌بینم، اما متٲسفانه جامعه و خانواده مانند من فکر نمی‌کنند و با توجه به ذهنیت مردسالارانەی حاکم بر خانوادەام ترجیح می‌دهم از مصاحبەی تصویری خودداری کنم. در ادامه می‌توانید گفت‌وگوی ما را با وی بخوانید.

 

فروشگاهی با مدیریت زنان و بازخورد مثبت آن

در ابتدای گفت‌وگویمان وی در خصوص تجربەی حضور در بازار و روندی که طی نمودەاند، گفت: اولین تجربەهای حضورم در بازار کار، مربوط به چند سال پیش در دو فروشگاه می‌شود که عمویم مدیریت آنها را برعهده داشت. من در این فروشگاەها اوایل فروشنده بودم، سپس سمت حسابداری را به عهده گرفتم. این کارها موجب شد روزبەروز به تجربەام بیشتر شود، تجربەای که اکنون خیلی به کار می‌آید. من بعد از دوازده سال تجربەی کار حسابداری در فروشگاه، الان مدت سه سال است که همراه با خواهرم به صورت شراکتی این مغازه را دایر کردەایم و کسب و کار خودمان را راه انداختەایم. ما در فروشگاهمان، پوشاک کودکان را از ۶ ماهه تا ۱۵ ساله عرضه کردەایم. مشتریان ما بیشتر زن هستند و همیشه عنوان می‌کنند که در فروشگاهی که متعلق به زنان است یا فروشندەی آن زن است راحت‌ترند. الان بیشتر اوقات زنان و مادران خودشان شخصا برای فرزندانشان خرید می‌کنند، به همین دلیل بیشتر مشتری‌های ما زن هستند و از این لحاظ بازخورد مثبتی از ایشان می‌گیریم و خوشحالند که فروشگاه متعلق به زنان است.

 

«تفاوتی در توانایی‌های زن و مرد نمی‌بینم»

در ادامه نظر وی را دربارەی تابوهای جنسیتی و موانعی که بر سر راه زنان برای حضور در بازار و عرصەی عمومی قرار دارد پرسیدم که عنوان نمود: در کار و بازار نباید جنسیت مطرح باشد. من در توانایی‌های زنان و مردان چه از لحاظ ذهنی و فکری، چه از لحاظ جسمی و امنیت،تفاوتی نمی‌بینم. من خودم هر شب وقتی که ساعت هفت و نیم تا هشت فروشگاه را می‌بندم، کسی اینجا نیست اما هیچ مشکلی برای من پیش نیامده است. از دیگر جنبەها نیز کافی است که زن به خودش اعتماد کند و اعتمادبەنفس لازم را داشته باشد، می‌بیند که می‌تواند هر کاری را انجام دهد. زن سال‌هاست که ثابت نموده توانایی هر کاری را دارد.

 

«فروش ما در زمان اوج کورونا هم از الان بهتر بود»

هم او و هم سایر مغازەداران از وضعیت بسیار بد بازار و کسادی آن می‌گویند، نرگس حیدری اینگونه توضیح می‌دهد: سه سال پیش که ما کسب و کارمان را راەاندازی کردیم، وضعیت بازار بهتر بود. ما با سرمایەی بالایی شروع به کار نکردیم و با توجه به ظرفیت فروشگاهمان و نسبت به سرمایەای که داشتیم، فروشمان خوب بود. اما بعد از شیوع کرونا وضعیت بد شد و اکنون بازار کساد است و مردم قدرت خرید ندارند. مخصوصا در این چند ماه و به طور دقیق از عید نوروز تاکنون بازار اصلا وضعیت خوبی نداشته است. مهمترین عامل رکود و کسادی بازار تورم بوده است. هرچند شیوع کورونا هم تٲثیر منفی داشت، اما بیشترین تٲثیر را در این مسئله، تورم و گرانی دارد. حتی دوستانم نیز شاهد هستند کە  وضعیت بازار و فروش ما در زمان اوج کورونا و با آنلاین خیلی بهتر از الان بود.

 

«قدرت خرید مردم پایین است»

زینب رستمی دیگر مغازەداری است که مغازەی او در طبقەی اول مجتمع روژینای شهر ایوان قرار دارد. وی ابتدا در خصوص تجربەهای قبلی خود و راەاندازی کسب و کار مختص به خود بیان کرد: مدت دو سال است که به شغل مغازەداری می‌پردازم. قبلا به فروشندگی مشغول بودم، قبل از فروشندگی هم خانەدار بودم. اما الان نزدیک به دو سال و اندی است که در این بازار با تلاش خودم مغازەای جمع و جور دایر کردەام که هم شغلی برای خودم داشته باشم هم یک نوع سرگرمی برایم باشد.

در مورد وضعیت بازار و توان خرید مردم نیز توضیح داد: با توجه به تورم خیلی بالا و به خاطر شرایط و مشکلات مالی‌ای که مردم دارند، بازار یک مقدار کساد هست. قدرت خرید مردم پایین است و  در حال حاضر تنها توان خرید خوراکی و لوازم ضروری کودکانشان یا پذیرایی از مهمان را دارند و خیلی کمتر به خرید پوشاک می‌پردازند و واقعا قدرت خریدشان پایین است.

 

«شرایط بعضی خانوادەها خیلی سخت است»

زینب رستمی همچنین از شکاف میان قدرت خرید طبقات جامعه می‌گوید: بعضی خانوادەها هستند که هم مرد و هم زن کامند می‌باشند و شرایطشان کمی فرق دارد با خانوادەها و کسانی که یک شغل دارند و تنها یکی از آنان شاغل است و آن شغل را هم به زحمت نگە داشتەاند. شرایط این خانوادەها خیلی فرق دارد، بعضی‌ها می‌توانند هم برای خودشان و هم برای فرزندانشان خرید انجام دهند و نیازهای خودشان را برطرف کنند. ولی کسانی که به عنوان مثال کارگر ساده هستند، زندگی و شرایطشان خیلی سخت است. زیرا اگر مثلا مستٲجر هم باشند دیگر خیلی دشوار است که بخواهی اجارەی خانە را پرداخت کنی، هم خرید ضروریات خانواده را انجام دهی و هم نیازهای فرزندان را برطرف کنی.

 

«هم مرد و هم زن باید کار کنند»

در پایان وی دربارەی موانع عرفی و سنت‌های مردسالارانەای که بر سر راه اشتغال زنان بوده است پاسخ داد: به نظر من اکنون در این شرایط سخت زندگی، هم مرد و هم زن باید کار کنند. به خاطر اینکه مشکلات زندگی زیاد است و مخارج زندگی خیلی بالا رفته است. به نظر من اشتباه بوده است. نظر شخصی من این است که اگر زنان کار کنند، خیلی زندگی راحت‌تری دارند و خیلی بهتر است.