لارا گوهری

مهاباد- بر پایه آمار صندوق بین‌المللی پول در سال جاری میلادی ایران با تورمی ۴۰ درصدی، ششمین کشور پرتورم در جهان به شمار می‌رود. بنا بر اطلاعات این نهاد بین‌المللی، بیشترین نرخ تورم و قیمت متوسط مصرف‌کننده به ترتیب متعلق به کشورهای زیمبابوه، ونزوئلا، سودان، آرژانتین، ترکیه و ایران است. ایران با شروع سال جدید با افزایش شدید قیمت کالاها، اقلام و خوراکی‌های ویژه ماه رمضان روبه رو بوده است و مردم با فشار کمرشکنی روبه رو هستند. بازار مهاباد شاهد نوسانات و افزایش قیمت است که نسبت به سال قبل رشد چشم گیری داشته است و هم اکنون نیز کالاها  قیمت ثابتی ندارند و قیمت اکثر کالاها به روز و با دلار محاسبه می‌شوند. وضعیت بازار آشفته است و بعضی از خوراکی‌ها کمیاب هستند و احتکار در بازار وجود دارد، بعضی از مغازه داران با کاهش قیمت دلار از فروش بعضی محصولات خوداری می کنند و آنها را انبار می‌کنند و در این فشار اقتصادی مردم سردرگم هستند.

 لاوین محمودی یک شیرینی پز است که امسال در مغازەی طبقەی پایین خانەاش برای ماە رمضان شروع به تولید زولبیا و بامیه کرده است. او دربارەی بازار کارش می‌گوید: «شکر ، آرد ، روغن و تخم مرغ از موادی هستند که برای تولید زولبیا و بامیه جزو مواد اصلی محسوب می‌شوند امسال بسیار گرانتر از رمضان سال قبل هستند. من چون کسب و کارم خانگی است هر کیلو زولبیا و بامیه را به قیمت ۱۰۰هزار تومان می‌فروشم اما در قنادی و سایر تولیدی‌ها به نرخ ۱۲۰ هزار تومان  فروخته می‌شود ولی پارسال کیلویی ۷۰ هزار تومان بود .این شیرینی جزو پر طرفدارترین خوراکی‌ها است و همه‌ی خانواده‌ها می‌خرند اما امسال اکثر خرید‌ها از بسته‌های نیم کیلویی و یک کیلویی بوده است. من هم کمتر درست می‌کنم تا خراب نشود و روی دستم نماند».

شهلا و خواهرش نیز کلوچه و نان روغنی سنتی «کولیره» درست می‌کنند. شهلا دربارەی کار و بازار فروشش می‌گوید: « با خواهرم با هم‌ کار می‌کنیم و چون بچه‌ی کوچکی دارم به تنهایی نمی‌توانم از او مراقبت کنم و خواهرزاده‌ام در کار به ما کمک می‌کند و در حین کار از او مراقبت می‌کند. با زبان روزه از ساعت ۱۲ مشغول کار می‌شویم. اول خمیر را آماده می‌کنیم و بعد خوب ورز می‌دهیم و بعد از یکی دو ساعت تنور خانگی را گرم می‌کنیم و شروع به پختن نان می‌کنیم. هر روز تمام نان‌های محلی و نان روغنی‌های دستی را می‌فروشیم. بیشتر دوست و آشنا و فامیل برایمان تبلیغ می‌کنند».

رامیار در بازار میوه و سبزی می‌فروشد او نیز درباره‌ی بازار فروش این محصولات چنین می‌گوید: «این چند روز مهاباد اصلا فروش میوه نداشت چون قیمت‌ها به قدری بالا بود میوه از تره بار وارد نشده بود. مواد اولیه‌ی آش، سالاد و میوه که برای سفره‌ی رمضان استفاده می‌شوند فروش زیادی داشتند و قیمت آنها هم افزایش پیدا کرده است. قیمت هر کیلو گوجه فرنگی ۱۵ هزار تومان، پیاز۲۲، خیار۳۹ و سیب۴۰ هزار تومان است ولی این قیمت‌ها بسته به قیمت روز تره بار دارد و با گران شدن قیمت خرید، قیمت فروش ما هم بالا می‌رود. دولت در حالی که مردم با کمبود سبزیجات و میوه جات روبه رو هستند میوه را به عراق صادر می‌کند و اگر امروز گوجه فرنگی ۱۰ هزار تومان باشد فردا به محض صادر کردن به ۱۵ یا ۱۸ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. امروز من شکر را کیلویی ۲۵ هزار تومان خریده‌‌ام و دیگر قدرت خرید شکلات و موز را برای بچه خردسالم ندارم چون اصلا پول ارزش ندارد الان ۵۰ هزار تومان مثل ۵ تومانی قدیم شده است که هیچ ارزشی نداشت».

رحیم.ش فروشنده گوشت و مرغ در مهاباد است. او درباره ی بازار فروش مرغ می گوید:« قیمت گوشت و مرغ ثابت نیست و از پارسال چندین بار تغییر کرده است. آخرین بار قبل عید ۵۸ بود اما بعد از عید و در رمضان قیمت هر کیلو مرغ روز ۶۵ هزار تومان و هر شانه تخم مرغ ۹۰ هزار تومان شده است.مردم کمتر از پارسال مرغ می خرند. بعضی مشتری ها مخصوصا برای خرید پا و گردن مرغ می آیند تا با آن غذا بپزند.الان که تعطیلات است و مسافر از شهرهای دیگر آمده است فروش ما هم بیشتر شده ولی نسبت به رمضان و تعطیلات های قبل باز هم کمتر است. بازار گوشت هم تعریف چندانی ندارد هر کیلو گوشت گاوی الان  ۲۹۰ هزار تومان است که مدت ها است بازارش کم شده است،کسی که پول مرغ ندارد پول گوشت هم ندارد وبرای گوشت قرمز هم استخوان ها زودتر از خود گوشت فروخته می شود».

محمد احمدی در مورد بازار فروش مرغ می‌گوید:« مرغ روز  از «هما مرغ» مهاباد تامین می‌شود و از وقتی مرغ و تخم مرغ گران شده است سایز مرغ‌ها را هم کوچک کرده‌اند تا مردم بتوانند بخرند ولی خود هما مرغ مهاباد وضعیت خوبی ندارد. خواهر زاده‌ام آنجا کارگر بود ولی هفت ماه به آنها حقوق نداده‌ بودند و بعد از اینکه اعتراض کردند اخراجشان کرده‌اند و خود مرغداری هم با مشکل اقتصادی روبه رو است. دولت برای آنکه مردم اعتراض نکنند مرغ یخ زده وارد بازار کرده که تاریخ مشخصی ندارند و از لحاظ بهداشتی شاید تمیز نباشند و کیلویی ۴۵ هزار تومان می‌فروشد اما مردم از ترس به خطر افتادن سلامتشان هم که باشد آن را نمی‌خرند و ترجیح می‌دهند مرغ نخورند تا اینکه مرغ یخ زده بخورند. الان بعضی  از جوان‌ها که بیکار هستند و نمی‌توانند شغل خوبی پیدا کنند به پرورش مرغ خانگی روی آورده‌اند و از هر ۱۵ خانواده شاید یک خانوار به پرورش مرغ روی آورده باشد و آن را وارد بازار کند. قیمت مرغ زنده  کیلویی ۶۱ هزار تومان است و این بر فروش مرغ کشتار روز تاثیر گذاشته است و با گرانی، تورم، قدرت خرید پایین و آشفتگی‌های بازار همسو شده است».

در ادامه وی می‌افزاید: «خود حکومت هم الان در تامین گوشت قرمز مشکل دارد قبل از عید بعضی روزها در مهاباد حتی کشتار نداشتیم و بعضی رستوران‌ها از شهرهای اطراف گوشت می‌خریدند الان هم گوشت قرمز در مهاباد کم است چون کمتر کشتار می‌شود و این گرانی هم فقط برای تورم نیست برای ناتوانی در تامین گوشت به قیمت‌های است که می‌خواهند به زور و با دستور در اقتصاد بگنجانند ولی ممکن نیست چون برای دامدار چنین قیمت‌هایی به صرفه نیست».