از تماره تا بازارهای جهانی؛ سفر صنایع دستی زنان مراکشی
پروژه «پیوندهای همبستگی» فرصتی را برای زنان فراهم میآورد تا مهارتهایی را فرا گیرند که به ایجاد منبع درآمد پایدار برای آنان کمک خواهد نمود.
حنان حارت
مراکش- تعداد قابل توجهی از زنان ساکن در شهر تماره، واقع در فاصله ۶ کیلومتری پایتخت رباط، از طریق مشارکت در انجمنهای اقتصاد همبستگی، راهکاری مؤثر جهت ارتقای استقلال مالی خود یافتهاند. این انجمنها همچنین به آنان در رفع تبعیض، حاشیهنشینی و کلیشههایی که غالباً با آن مواجه بودهاند، یاری رسانده است.
پس از گذشت هجده ماه، گروه کثیری از زنان مراکشی مقیم شهر تماره، در مجاورت رباط، پایتخت مراکش، قادر خواهند بود محصولات خود را از طریق بستر اینترنت در بازارهای داخلی و بینالمللی عرضه نموده و نشان تجاری منحصر به فردی را ایجاد نمایند. این دستاورد، حاصل تلاشهای انجمن کوپلوس در اجرای پروژهای تحت عنوان «پیوندهای همبستگی» میباشد. محور اصلی این پروژه، ارائه طیف گستردهای از کارگاههای آموزشی است که با هدف توانمندسازی زنان مراکشی و ارتقای مهارتهای انان در زمینههای خیاطی، برش و دکوراسیون طراحی و اجرا گردیده است.
در خصوص اهمیت کارگاههای آموزشی در ارتقای مهارتهای زنان ذینفع از پروژه، فاطمه مازیل، که سمت هماهنگکننده پروژههای انجمن کوپلوس و همچنین هماهنگکننده پروژه «پیوندهای همبستگی» را بر عهده دارد، اظهار داشت: «این کارگاههای آموزشی فرصتی ارزشمند را برای زنان فراهم میآورد تا مهارتهای ضروری را فرا گیرند. این مهارتها نقشی کلیدی در ایجاد منبع درآمد پایدار برای انان ایفا خواهد نمود.»
وی تصریح کرد که این پروژه زنان ساکن در استان صخیرات-تماره را مورد هدف قرار میدهد؛ زنانی که از کارگاههای تخصصی در زمینه کارآفرینی و مدیریت اداری کسب و کارهای کوچک بهرهمند گشتهاند. همچنین خاطرنشان ساخت که در طول دورههای آموزشی، تمرکز اصلی بر آموزش روشهای مدیریت کسب و کار با سرمایههای محدود به زنان میباشد. علاوه بر این، به آموزش شیوههای نوآورانه در حوزههای خیاطی، دکوراسیون و طراحی نیز توجه ویژهای مبذول گردیده است.
وی تأکید کرد که آموزشهای ارائه شده به زنان، ابزاری اساسی در جهت توانمندسازی و ارتقای وضعیت اجتماعی آنان محسوب میگردد. این امر از آن جهت حائز اهمیت است که هدف اصلی، توسعه مهارتهای عملی و شناختی ذینفعان میباشد؛ مهارتهایی که آنان را در نیل به خودکفایی یاری میرساند. وی خاطرنشان ساخت که علیرغم عدم تخصص زنان ذینفع در حوزه صنعتگری، آنان از شور و اشتیاق قابل توجهی نسبت به صنایع دستی برخوردارند. سپس افزود: «تلاش ما بر این بوده است تا ایدههای این زنان را در جهت تولید محصولاتی نوآورانه و متمایز از آنچه در بازار مراکش موجود است، پرورش دهیم.»
وی تصریح نمود که فعالیتهای انجمن صرفاً به آموزش حرفهها به زنان محدود نمیگردد، بلکه در زمینه بازاریابی محصولات نیز به آنان یاری میرساند. او اظهار داشت: «انجمن به اصل پایداری اعتقاد راسخ دارد؛ لذا تلاش ما بر این بوده است تا سازوکاری را جهت تضمین استمرار پروژههایشان طراحی نماییم. این مهم از طریق معرفی یک نشان تجاری اختصاصی برای گروه محقق خواهد شد که در سطح ملی مورد بازاریابی قرار خواهد گرفت.» او تأکید کرد که زنان شهر تماره که از مزایای این پروژه بهرهمند میگردند، قادر خواهند بود به عرصههای سرمایهگذاری متنوع دیگری وارد شوند و در آن حوزهها نیز به موفقیت دست یابند.
از سوی دیگر، فاطنه افید، فعال حقوق بشر و اتحادیهای که به مسائل زنان اهتمام ویژه دارد، بر این باور است که اقدامات انجمن کوپلوس نقش بسزایی در توانمندسازی اقتصادی زنان مراکشی ایفا مینماید. او اظهار داشت: «فعالیتهایی که انجمنها در حال حاضر به انجام میرسانند، مستلزم سازماندهی و کسب اعتبار بیشتر است. این اقدامات در چارچوب معرفی اقتصاد اجتماعی همبستگی به عنوان بدیلی برای اقتصاد کلان قرار میگیرد؛ اقتصادی که نیازمند امکانات گسترده، دسترسی به بازارهای وسیع، سرمایههای هنگفت و شرکتهای عظیم میباشد.»
وی توضیح داد که این زنان، برخاسته از جامعه هستند و از طریق فعالیتهای انجمنی، فرصتی در اختیارشان قرار میگیرد تا نحوه ورود به بازار و بازاریابی محصولات خود را فرا گیرند. او افزود: «حوزه بازاریابی محدود به بازارهای محلی نخواهد بود، بلکه بازارهای دیجیتال را نیز در بر میگیرد، به گونهای که این زنان قادر خواهند بود محصولات خود را در سطح جهانی عرضه نمایند.» او تأکید نمود که این اقدامات، علاوه بر مشارکت در توسعه اقتصادی این زنان، به پیشرفت و استقلال آنان نیز کمک شایانی مینماید.
در خصوص نقش جامعه مدنی در توانمندسازی اقتصادی زنان، او اظهار داشت که قانون اساسی مراکش بر نقش جامعه مدنی و مشارکت آن در امر توسعه، به ویژه توسعه پایدار، تأکید ویژه نموده است. او افزود: «تغییرات اقلیمی موجب گردیده است گروهی از زنان موقعیت شغلی خود را از دست بدهند، به ویژه در حوزه کشاورزی یا فعالیتهایی که با آب و آبیاری مرتبط میباشد. به همین سبب، در حال حاضر گرایش به سمت این اقتصاد همبستگی، به خصوص در زمینه خیاطی، مشاهده میگردد.»
وی تأکید نمود که زنان به میزان قابل توجهی دارای خلاقیت هستند و این امر موجب میگردد تا آنان در ایجاد پلهای تبادل فرهنگی مشارکت فعال داشته باشند. او اظهار داشت: «زنان مراکشی با مهاجرانی از کشورهای جنوب صحرا، از جمله مالی و سنگال، همکاری مینمایند تا فرهنگ مراکشی را با فرهنگهای این ممالک تلفیق نمایند. او به بازآفرینی لباس وارداتی از آن مناطق میپردازند و با رویکردی نوین بر روی آنها کار میکنند.»
وی تأکید نمود: «این فرآیند به هیچ وجه سهلالوصول نیست، بلکه مسئلهای حائز اهمیت و بنیادین محسوب میگردد. زنان در عصر حاضر با چالشهای عظیمی مواجه هستند که میبایست بر آنها فائق آیند. آنچه در این برهه ضروری به نظر میرسد، اتکا به توانمندیهای فردی، استقلال در امور کاری و برخورداری از شهامت لازم جهت ورود به عرصه اقتصادی است.»